dalam bab ini ada 14 hadits

Telah menceritakan pada kami : Abu Raja’ Qutaibah bin Sa’id, dari Malik bin Anas, dari Rabi’ah bin Abi Abdurrahman dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw bukanlah orang yang berperawakan terlalu tinggi, namun tidak pula pendek, kulitnya tidak putih kecoklatan juga tidak Sawo matang, rambutnya ikal, tidak terlalu keriting dan tidak pula lurus kaku, beliau diangkat Allah (menjadi Rasul) dalam usia empat puluh tahun, beliau tingal di Makkah (sebagai Rasul) sepuluh tahun dan di madinah sepuluh tahun, beliau pulang ke Rahmatullah dalam usia permulaan enam puluh tahun, kepala dan janggutnya tidak terdapat sampai dua puluh helai rambut yang telah berwarna putih”.

Telah menceritakan kepada kami Humaid bin Mus’adah Al-Basri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdul Wahab Ats-tsaqafi, dari Humaid dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw mempunyai bentuk tubuh yang sedang, tidak tinggi dan tidak pula pendek, serta bentuk tubuhnya bagus, rambutnya tidak terlalu keriting dan tidak pula lurus kaku dan kehitam-hitaman warna rambutnya, bila beliau berjalan maka jalannya cepat”. Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin basysyar, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Muhammad bin Ja’far, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Syu’bah, dari Abi Ishaq, beliau berkata : Saya mendengar Barra’ bin Azib, beliau berkata : “Rasulullah Saw berperawakan sedang, berpundak bidang, rambutnya lebat terurai sampai daun telinga, beliau pernah menggunakan pakaian yang berwarna merah, aku tidak pernah sama sekali melihat orang yang lebih tampan dari beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan pada kami Waki, beliau berkata : Telah menceritakan pada kami Sufyan ats-Tsauri, dari Abi Ishaq, beliau berkata : Saya mendengar Bara bin Azib berkata : “Aku tak pernah orang yang berambut panjang terurus rapi, dengan mengenakan pakaian merah, yang lebih tampan dari Rasulullah Saw, rambutnya mencapai kedua bahunya, kedua bahunya bidang, beliau bukanlah seorang yang berpostur tubuh pendek dan tidak pula terlalu tinggi”. Telah menceritakan kepada kita Muhammad bin Isma’il, beliau berkata : Telah bercerita kepada kita Abu Nu’aim, beliau berkata : Telah bercerita kepada kita Al-Mas’udi, dari Utsman bin Muslim bin Hurmuz, dari Nafi’ bin Jubair bin Muth’im dari Ali bin Abi Thalib, beliau berkata : “Rasulullah Saw tidaklah tinggi dan tidak pula pendek, telapak tangan dan kakinya kasar, kepalanya besar tulang kepalanya besar juga besar, rambut dadanya lebat, jika beliau berjalan tegak seolah-olah seseorang sedang naik dari suatu tempat yang rendah, saya belum pernah menjumpai orang seperti beliau Rasulullah Saw baik sebelum maupun sesudahnya”. Dan telah menceritakan kepada kita sufyan bin waqi’, beliau berkata : Telah diceritakan dari ayah saya, dari Al-Mas’udi dengan sanad ini, hadits yang sama lafadz serta maknanya. Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Abdah Adh-Dhabi’ serta Ali bin hujr, dan Abu Ja’far Muhammad bin Husain, yaitu Ibnu Abi Halimah, (ketiga rawi menceritakan hadits ini dengan ungkapan yang berbeda-beda akan tetapi satu makna), mereka berkata : Telah menceritakan kepada kita Isa bin Yunus, dari Umar bin Abdullah yang telah dimerdekakan Gufroh, beliau berkata : Telah menceritakan kepadaku Ibrahim bin Muhammad salah seorang anak dari sayyidina Ali bin Abi thalib, beliau berkata : Sayyidina Ali ketika mensifati Rasulullah Saw, maka beliau berkata : “Rasulullah adalah orang yang berperawakan tidak terlalu tinggi dan tidak pula terlalu pendek, beliau orang yang berperawakan sedang-sedang, rambutnya tidak kaku dan tidak pula keriting, rambutnya lebat, beliau tidak gemuk dan tidak pula kurus, wajahnya sedikit bulat, kedua biji matanya sangat hitam, bulu matanya panjang, persendian-persendian yang pokok besar, bahunya bidang, bulu dadanya lembut, tidak ada bulu-bulu di badan, telapak kakinya tebal, jika berjalan seakan-akan sedang berjalan di jalanan yang menurun, jika menoleh maka seluruh badannya ikut menoleh, diantara kedua bahunya terdapat khatam (stempel) kenabian, telapak tangannya bagus, dadanya bidang, beliau adalah orang yang paling jujur bicaranya, yang lembut perangainya, yang paling mulia pergaulannya, siapapun yang tiba-tiba memandangnya tentu menaruh hormat kepadanya, siapapun yang bergaul dengannya tentu akan akan mencintainya, kemudian sayyidina Ali melanjutkan ungkapannya : Saya tidak pernah melihat orang seperti beliau baik sebelum maupun sesudahnya”. Imam Abu Isa At-Turmudzi berkata : Saya mendengar Imam Al Ashmu’i berkata mengenai penjelasan sifat kepribadian Rasulullah Saw, yaitu (lafadz المُمَّغِطُ) berarti rambut panjang yang mengurai, dan Imam Ashmui berkata : Saya pernah mendengar orang arab badui berkata : Sangat panjang rambutnya berarti panjang sekali dan tinggi, sedangkan lafadz (وَالْمُتَرَدِّدُ) diartikan sebagian anggota tubuhnya pendek, lafadz (الْقَطَّطُ) ini diartikan rambut yang sangat kriting, lafadz (وَالرَّجِلُ) ini diartikan rambut yang ada kelok-kelok sedikit, lafadz (الْمُطَهَّمُ) ini diartikan yang banyak dagingnya, lafadz (وَالْمُكَلْثَمُ) ini diartikan wajah bulat (wajah oval), lafadz (وَالْمُشْرَبُ) ini diartikan ubun-ubun yang ada warna agak kemerah-merahan, sedangkan lafadz (وَالَأدْعَجُ) bola mata yang berwarna sangat hitam, lafadz (وَالْمُسْرَبَةُ) ini diartikan bulu lembut yang terdapat diantara dada dan pusar, lafadz (وَالشَّثْنُ) ini diartikan telapak tangan dan kaki yang tebal, lafadz (وَالتَّقَلُّعِ) diartikan berjalan dengan penuh kekuatan, lafadz (الصَّبَبُ) ini diartikan tempat yang menurun seperti perkataan انْحَدَرْنَا فِيْ صُبُوْبِ وَصَبَبِ (kami berjalan di daerah yang menurun), lafadz (جَلِيْلُ الْمُشَاشِ) ini diartikan besar tulang persendiannya, lafadz (وَالْعُشْرَةُ) ini diartikan pergaulan, lafadz (وَالْعَشِيْرُ) diartikan teman, lafadz (وَالْبَدِيْهَةُ) ini diartikan tiba-tiba, seperti ungkapan (بَدَهْتُهُ بِأمْرِ أيْ فَجَأتُهُ) aku melakukan sesuatu kepadanya secara tiba-tiba. Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Jami’ bin Umar bin Abdurrahman Al-Ijli, dengan membacakan tulisannya kepada kita, beliau berkata : Seseorang lelaki dari bani Tamim memberi kabar kepada kami, dari anaknya Abu Halah yang menjadi istri Khadijah, yang digelari dengan nama Aba Abdillah, beliau meriwayatkan dari anak Abu Halah dari Hasan bin Ali, beliau berkata : Saya bertanya kepada paman saya Hindun bin Abi Halah, beliau adalah orang pandai mensifati Rasulullah Saw, dan saya ingin dia menyebutkan satu sifat yang saya buat pegangan, kemudian beliau berkata : “Rasulullah Saworang yang agung dan dihormati, wajahnya bercahaya bagaikan cahaya bulan di malam purnama, beliau lebih tinggi dari manusia biasa, tetapi lebih rendah dari ketinggian kebanyakan orang, kepalanya lebih besar dari kebanyakan orang, rambutnya tidak keriting dan tidak lurus, terurai tetapi tidak sampai menutupi daun telinganya, wajahnya bersih dengan kening yang lebar, alisnya tebal yang keduanya hampir bersambung, beliau mempunyai urat yang bergetar ketika menahan marah, hidungnya panjang dengan garis cahaya melintas di atasnya dan orang tak dapat membayangkan keindahannya, janggutnya sangat tebal, matanya hitam, kedua pipinya halus, mulut sedikit lebar, diantara giginya yang putih terdapat celah, rambut beliau tumbuh di dadanya membentuk garis yang indah, lehernya bagaikan leher patung yang terbuat daripada perak yang asli, bentuk badan Rasulullah Saw sebaik-baik bentuk, badannya tegap dan berisi, perutnya sama dengan lebar dadanya, dadanya lapang dan kedua bahunya lebar, betisnya padat berisi, antara lehernya dan pusatnya tumbuh rambut yang indah, tetapi bagian tubuh yang lain tidak ada tumbuh rambut, pada tangannya tumbuh rambut, juga bagian atas dadanya, baginda memiliki pergelangan tangan yang kuat, telapak tangan lebar dan keras, kedua tangan dan kakinya sangat kuat, jari-jarinya panjang, urat dan ototnya, halus tapak kakinya panjang dan berkulit licin sehingga air mudah mengalir diatasnya, apabila beliau berjalan maka seakan-akan beliau sedang berjalan menurun lembah, beliau berjalan dengan tenang serta melangkah ringan dan mudah. Ketika berjalan beliau menundukkan pandangan, ketika berpaling kepada seseorang maka beliau menghadapkan seluruh badannya, beliau lebih sering menundukkan pandangannya daripada melihat ke atas, beliau menjaga pandangan matanya, mendahului percakapan dengan sahabatnya dan mendahului memberikan salam kepada orang yang ditemuinya”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Musa Muhammad bin Al Mutsanna dia berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Simak bin Harb dart Jabir bin Samurah dia berkata : “Rasulullah Saw adalah sosok yang bibirnya tebal, kedua matanya berbentuk dan tumitnya halus tak bertulang, kemudian Syu’bah bertanya kepada Simak : Apa maksud dari bibirnya tebal ? Beliau menjawab : Bibirnya agak lebar, kemudian aku bertanya lagi : Apa maksud dari kedua matanya berbentuk ? Jawabnya : Kedua alis matanya agak panjang, kemudian aku bertanya lagi : Apa maksud dari tumitnya halus ? Beliau menjawab : Yaitu tulangnya sedikit”. Telah menceritakan kepada kita Hannad bin Sari, beliau berkata : Telah menceritakan ‘Abtsar bin Qasim dari ‘Ats’ats yaitu Ibnu Sawwar dari Abu Ishak dari Jabir bin Samurah, beliau berkata : “Saya pernah melihat Rasulullah Saw di malam yang terang (malam bulan purnama). Beliau mengenakan pakaian merah, aku melihat beliau dan melihat bulan. Menurutku, beliau lebih indah daripada bulan”. Telah menceritakan kepada kita Sufyan bin Waki’, telah menceritakan kepada kita Humaid bin Abdurrahman Ar-Ruasi dari Zuhair dari Abu Ishak, beliau berkata : Seorang lelaki bertanya kepada Barra’ bin Azib “Apakah wajah Rasulullah Saw seperti pedang (yang mengkilat) ? Beliau menjawab ‘tidak’, bahkan wajah beliau laksana rembulan”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud Al-Mashohifi Sulaiman bin Salam, beliant berkata : Telah bercerita kepada kami An-Nadhar bin Syumail, dari Solih bin Abu Al-Akhdhar, dari Ibnu Syihab, dari Abu Salamah, dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Rasulullah Saw berkulit putih, seakan-akan beliau tercetak dari perak dan rambutnya ikal bergelombang”. Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’ad dari Laits bin Sa’id, dari Abi Zubair dari Jabir bin ‘Abdullah “Sesungguhnya Rasulullah Saw berkata : Telah diperlihatkan kepadaku para Nabi, Adapun Nabi Musa As bagaikan seorang laki laki dari suku Syanu’ah, kulihat pula Nabi Isa bin Maryan As ternyata orang yang pernah kulihat Urwah bin Mas’ud, kulihat pula Nabi Ibrahim As ternyata orang yang irip kep nya adalah mirip kepadanya adalah kawan kalian ini (yaitu Rasulullah Saw sendiri). Dan aku melihat malaikat Jibril ternyata orang yang pernah kulihat mirip kepadanya adalah Dihyah”.

Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Waki’ dan Muhammad bin Basysyar, keduanya berkata : Telah mengkhabarkan kepada kami Yazid bin Harun dari Sa’id Al-Jurairi, beliau berkata : saya mendengar Abu tufail berkata : “Saya pernah melihat Rasulullah Saw, dimana tidak seorang pun dipermukaan bumi yang melihat beliau melainkan saya, kemudian Said berkata : Jelaskan sifat Rasul kepadaku ! Abu Tufail berkata : Beliau berwajah putih berseri dan ideal”.

Telah menceritakan pada kami : ‘Abdullah bin ‘Abdurrahman, belian berkata : Telah menceritakan pada kami Ibrahim bin Mundzir al Hizami, beliau berkata : Telah menceritakan pada kami ‘Abdul Aziz bin Tsabit az Zuhri, beliau berkata : Telah menceritakan pada kami Ismail bin Ibrahim (anak Musa bin Uqbah), dari Musa bin ‘Ugbah, dari Kuraib yang bersumber dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Rasulullah Saw mempunyai gigi seri yang renggang, bila beliau berbicara terlihat seperti ada cahaya yang memancar keluar antara kedua gigi serinya”.

Dalam bab ini terdapat delapan hadits

Telah menceritakan kepada kaim Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hatim bin Isma’il dari Ja’di bin Abdurrahman, beliau berkata : Saya mendengar Al-Saib bin Yazid berkata : “Bibiku pergi bersamaku kepada Rasulullah Saw, kemudian dia berkata : Wahai Rasulullah, sesungguhnya anak saudara perempuanku sakit, kemudian Rasulullah Saw mengusap kepalaku dan berdoa dengan keberkahan, lalu beliau berwudhu, kemudian aku meminum air dari sisa wudhunya, lalu aku berdiri di belakang punggung Rasulullah dan kulihat tanda kenabian diantara dua punggungnya sama seperti zirru al-hajalah ( tali yang diikat di rumah perkemahan )”.

Telah menceritakan kepada kami Sa’id Bin Ya’qub At-Thalaqani beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ayyub bin Jabir dari Simak bin Harb dari Jabir bin Samurah beliau berkata : “Aku pernah melihat khatam (cap kenabian) diantara kedua bahu Rasulullah Saw, bentuknya seperti sepotong daging yang berwarna merah sebesar telur burung dara”.

Telah menceritakan kepada kita Abu Mus’ab Al-Madani, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kita Yusuf bin Majisyun, dari ayahnya dari Asim bin Umar bin Qatadah dari kakeknya Rimtsah, beliau berkata : “Saya mendengar Rasulullah Saw, dan seandainya aku mau mencium khatam yang berada diantara dua bahunya dari arah dekat niscaya pasti aku lakukan”. Dikatakan kepada Sa’ad bin Muadz ketika meninggal : Arsy berguncang karena wafatnya sa’ad.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Ubadah Ad-Dhabi dan Ali bin Hujr serta lainnya, mereka berkata : Telah menceritakan kepada kami Isa bin Yunus dari Umar bin Abdulloh yang menjadi budak ghufroh, beliau berkata : Telah menceritakan kepada saya : Ibrahim bin Muhammad dari anak Sayyidina Ali bin Abi Thalib, beliau berkata : “Ketika Sayyidina Ali menceritakan sifat Rasulullah Saw, maka beliau menceritakan dengan keterangan panjang lebar, dan beliau berkata : diantara kedua bahu Rasulullah terdapat khatam nubuwwah, yaitu khatam para Nabi”.

Telah menceritakan pada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ashim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Azrah bin Tsabit, beliau berkata : Telah menceritakan kepada saya Ilba ‘Ahmad Al-Yasykuri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Zaid bin Akhtab Al-Anshari, beliau berkata : “Rasulullah Saw berkata kepada saya : Wahai Abu Zaid, mendekatlah kepadaku dan usaplah punggungku ! kemudian aku mengusap punggung Rasulullah Saw, lalu jari jemariku terasa menyentuh khatam, kamudian aku bertanya : Khatam itu apa wahai Rasulullah ? Beliau menjawab : Kumpulan bulu”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Ammar bin Husain bin Huraits Al-Khuza’i, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ali bin Husain bin Waqid bahwa ayahku telah menceritakan kepadaku, beliau berkata : Telah menceritakan kepadaku Abdulloh bin Buraidah beliau berkata : saya mendengar Ayahku yaitu Buraidah berkata : “Salman Al-farisi datang kepada Rasulullah Saw saat dia baru tiba di Madinah dengan wadah yang berisikan kurma basah, lalu wadah itu diletakkan di hadapan Rasulullah Saw, kemudian beliau bertanya : Wahai Salman, apa ini ? Kemudian dijawab : Sedekah untukmu dan sahabatmu, lalu Rasulullah Saw bersabda : Angkatlah wadah itu ! sesungguhnya kami tidak makan barang sedekah, kemudian wadah itu diangkat oleh Salman, keesokan harinya Salman kembali membawa wadah yang bersisikan kurma, lalu diletakkan dihadapan Rasulullah Saw kemudian beliau bertanya : Apa ini wahai salman ? Lalu dijawab : Hadiah untukmu wahai Rasulullah Saw, kemudian beliau bersabda kepada sahabatnya : hidangkanlah ! Kemudian Salman memperhatikan khatam yang terletak di punggung Rasulullah Saw (bagian belakang badan sebelah atas) dan dia akhirnya beriman kepada Nabi Muhammad Saw, Salman sebenarnya adalah budak milik orang Yahudi kemudian dibeli oleh rasul dengan beberapa dirham dengan syarat menanam pohon kurma, kemudian syarat itu dilakukan oleh Salman sampai pohon kurma berbuah, kemudian Rasulullah Saw menanam pohon-pohon kurma itu kecuali satu pohon yang ditanam oleh Sayyidina Umar, semua pohon tumbuh subur kecuali satu pohon yang mati, lalu Rasulullah Saw bertanya : Kenapa pohon ini ? kemudian Umar menjawab : Ini pohon yang saya tanam, maka Rasul mencabutnya, kemudian menanam dengan satu pohon lagi, maka tumbuhlah dengan baik”.

Telah bercerita kepada kami Bisyr bin Wadhdhah, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami : Abu Ugail Ad-Daruqi dari Abu Nadhrah Al-Awaqi. beliau berkata : “Saya bertanya kepada Abu Sa’id Al-Khudhri mengenai khatam Rasulullah Saw yang menjadi khatam Nubuwwah, kemudian Abu Said menjawab : Di punggung Rasulullah Saw terdapat daging yang tampak”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Miqdam Abu Al-Ats’ats Al-ijli Al-Basri, beliau berkata : Telah mengkabarkan kepada kami Hammad bin Zaid, dari Ashim Al – Ahwal dari Abdullah bin Sarjis, beliau berkata : “Saya datang menghadap Rasulullah Saw, sewaktu beliau sedang berada diantara para sahabatnya, saya berkeliling sedemikian rupa dibelakangnya, rupanya beliau mengerti apa yang kuinginkan, maka beliau melepas selendang dari punggungnya, kemudian aku melihat tempat khatam yang berada diantara kedua bahunya sebesar genggaman tangan, di sekitarnya terdapat tahi lalat seakan-akan kumpulan jerawat sebelum aku kembali, aku menghadap dulu kepada Rasulullah Saw, lalu kukatakan : Semoga Allah mengampunimu wahai Rasul, kemudian rasul menjawab : Ya, dan juga padamu, lalu orang – orang yang berada di sekitar Rasul mengatakan : Apakah engkau memintakan ampunan untukmu wahai Rasul, beliau menjawab : iya, dan bagi kalian semua, kemudian beliau membaca ayat : “Dan mohonlah ampunan untuk orang-orang mukmin , laki laki dan perempuan ” .

di dalamnya ada delapan hadits

Telah bercerita kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah mengkhabarkan kepada kami Isma’il bin Ibrahim dari Humaid dari Anas bin malik beliau berkata : “Rambut Rasulullah Saw mencapai kedua telinganya”. Telah bercerita kepada kami hannad bin As – Sirri, beliau berkata : Telah mengkabarkan kepada kami Abdurrahman bin Abu Az-Zanad dari hisyam bin Urwah dari ayahnya dari A’isyah beliau berkata : “Saya pernah mandi bersana Rasulullah Saw di satu bejana, rambut beliau itu menjulur sampal diatas baltu dan di bawah telinga”.

Telah bercerita kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Qatan, telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Abu Ishak dari Barra’ bin Azib, beliau berkata : “Rasulullah Saw adalah seseorang yang berbadan sedang, kedua bahunya bidang, sedangkan rambutnya menyentuh kedua telinganya”.

Telah bercerita kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Wahab bin Jarir bin Hazim beliau berkata : Telah bercerita kepada saya ayah saya dari Qatadah, beliau berkata : saya bertanya kepada Anas bin Malik bagaimana keadaan rambut Rasulullah SAW ? Beliau menjawab : “Rambut Rasulullah Saw tidak terlampau keriting, tidak pula lurus kaku, rambutnya mencapai kedua daun telinganya”.

Telah bercerita kepada kami Muhammad bin Yahya bin Abu Umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Uyainah dari Ibnu Abi Najih dari Mujahid dari Ummi Hani’ binti Abu Thalib, beliau berkata : “Rasulullah Saw datang ke Makkah (pada suatu hari) dan beliau mempunyai empat jalinan (ikatan) rambut”.

Telah bercerita kepada kami Suwaid bin Nasr, beliau berkata telah bercerita kepada kami Abdullah bin Mubarak dari Ma’mar dari Tsabit Al Bannani dari Anas bin Malik “Sesungguhnya rambut Rasulullah Saw mencapai separo dari daun telinganya”.

Telah bercerita kepada kami Suwaid bin Nasr, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Abdullah bin Mubarak dari Yunus bin Yazid dan Zuhri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ubaidillah bin Abdullah bin Urbah dari Ibnu Abbas : “Sesungguhnya Rasulullah Saw pernah mengurai rambutnya (maksudnya tidak membelah rambutnya) sedangkan kaum musyrik pada saat itu membelah rambut-rambut mercke, sedangkan Ahlul kitab mengurai rambut mereka, dan Rasulullah Saw senang menyamai Ahlul kitab, padahal Rasullullah Saw tidak diperintahkan untuk menentangnya, lalu pada akhirnya Rasulullah Saw pun membelah rambutnya”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi dari Ibrahim bin nafi’ Al – Makki dari Ibnu Abi Najih dari Mujahid dari Ummi hani beliau berkata : “Saya melihat Rasulullah Saw mempunyai empat jalinan (ikatan) rambut”.

dalam bab ini terdapat lima hadits

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Musa Al-Anshari, telah menceritakan kepada kami Ma’an bin Isa, telah menceritakan kepada kami Malik bin Anas dari Hisyam bin Urwah dari ayahnya dari A’isyah, beliau berkata : “Aku pernah menyisir rambut Rasulullah Saw, sementara saat itu aku sedang haidh”.

Telah bercerita kepada kami Yusuf bin Isa, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Waki’, beliau berkata : Telah bercerita Rabi’ bin Sabih dari Yazid bin Abban yaitu Ruqasyi dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw sering meminyaki rambutnya, menyisir janggutnya dan sering menyisir rambutnya, dan beliau menutupi (bahunya) dengan kain, seakan-akan kain itu seperti kain tukang minyak”.

Telah bercerita kepada kami Hannad bin Sari beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Abul Ahwash dari Al-Ats’ats bin Abi As-Sya’tsa’dari ayahnya dari Masruq dari A’isyah beliau berkata : “Sesungguhnya Rasulullah Saw suka mendahulukan anggota kanan ketika bersuci, ketika bersisir, dan ketika memakai sandal”.

Telah cerita kepada kami Muhammad bin Basysyar beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Yahya bin Said dari Hisyam bin Hassan, dari Hasan dari Abdullah bin Mughaffal, beliau berkata : “Rasulullah Saw melarang bersisir kecuali sekali-kali”. Telah menceritakan kepada kami al-Hasan bin Arafah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdussalam bin Harb dari Yazid bin Abu Khalid dari Abul’alla’ al-Audi dari Humaid bin Abdurrahman dari lelaki yang menjadi sahabat Nabi Muhammad Saw beliau meriwayatkan : “Sesungguhnya Rasulullah Saw bersisir sekali-kali”.

dalam bab ini ada delapan hadits

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud, beliau berkata : Telah mengkhabarkan kepada kami Hammam dari Qatadah, beliau berkata : saya bertanya kepada Anas bin Malik : “Apakah pernah Rasulullah Saw menyemir rambutnya yang beruban ? beliau menjawab : Tidak sampai demikian. Beliau hanya beruban di pelipisnya saja. Namun Abu Bakar pernah menyemir (rambutnya yang beruban) dengan daun pacar dan katam”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Manshur dan Yahya bin Musa, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrazaq dari Mu’ammar dari T’sabit dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Tiadalah aku menghitung di kepala Rasulullah Saw dan juga jenggotnya kecuali ada 14 helai rambut berwarna putih”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah mengkabarkan kepada kami Abu Dawud, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Simak bin Harb beliau berkata : saya mendengar Jabir bin Samurah, beliau ditanya mengenai uban Rasulullah Saw , dan beliau menjawab : “Ketika Nabi Muhammad Saw meminyaki rambutnya, maka tidak terlihat ubannya, dan ketika tidak diminyaki maka terlihat ubannya”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Amr bin Walid Al Kindi Al-Kufi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Adam dari Syarik dari Ubaidillah bin Amr dari Nafi’ dari Abdullah bin Umar, beliau berkata : “Uban Rasulullah Saw sebanyak 20 helai rambut”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Karib Muhammad bin Alla’, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Mu’wiyah bin Hisyam dari Syaiban dari Abu Ishak dari Ikrimah dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Abu Bakar berkata : Wahai Rasulallah, sungguh Panjenengan telah beruban ! Kemudian beliau bersabda : “Surah Hud, Surah al Waqi’ah, Surah al Murshalat, Surah Amma Yatasa’alun dan Surah Idzasy-Syamsu kuwwirat, telah menyebabkan aku beruban”.

Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Waki’, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Muhammad bin Bisyr dari Ali bin Salih dari Abu Ishak dari Abu Juhaifah, mereka berkata : “Para sahabat berkata kepada Rasulullah Saw : Kami_melihat Engkau beruban, kemudian beliau menjawab : Surat Hud dan sesamanya menyebabkan aku beruban”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’aib bin Sofwan dari Abdul Malik bin Umair dari Iyad bin Laqith Al-‘Ijli dari Abu Ramatsah At Taimi Taim Ar-Rabab, beliau berkata : “Saya mendatangi Nabi Muhammad Saw bersama anak saya, kemudian saya memperlihatkan beliau kepada anak saya dan saya berkata ketika saya melihat Nabi : Ini adalah Nabi Allah yang memakai dua pakaian hijau, dan mempunyai rambut yang beruban diatasnya, dan ubannya (disemir) dengan warna merah”.

Telah bercerita kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Suraijh bin Nukman, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Hammad bin Salamah dari Simak bin Harb beliau berkata : “Jabir bin Samurah ditanya perihal uban Nabi Muhammad Saw, kemudian beliau menjawab : Tidak ada uban dalam kepala dan jenggot Rasulullah saw kecuali beberapa helai rambut yang terdapat pada belahan kepalanya, ketika beriminyak maka minyalk tersebut menutupinya”.

dalam bab ini ada 4 hadits

Telah bercerita kepada kami Ahmad bin Mani’ beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Husyaim, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Abdul Malik bin Umair dari Iyadh bin laqith, beliau berkata : Telah mengkhabarkan kepada kita Abu Rimtsah, beliau berkata : “Saya datang kepada Rasullah Saw beserta anak saya, kemudian beliau bertanya : Apakah ini anakmu ? Lalu saya jawab : Betul dan saya bersaksi atas hal ini, kemudian beliau bersabda : “Janganlah engkau berbuat dzalim kepada dirimu dan anakmu !”, lalu Abu Rimtsah melanjutkan ceritanya Saya melihat uban beliau berwarna merah, Imam Abu Isa berkata : Hadits ini adalah yang terbaik dalam bab ini, serta yang paling jelas, karena riwayat yang sahih mengatakan bahwa Nabi Muhammad Saw ini tidak sampai beruban rambutnya, dan Abu Rimtsah ini bernama Rifa’ah bin Yatsribi At – Taimi, Telah bercerita kepada kami Sufyan bin Waki’, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami ayah saya dari Syarik dari Utsman bin Mauhab, beliau berkata : “Abu Hurairah ditanya apakah Nabi menyemir rambutnya ? Beliau menjawab : Betul”, Imam Abu Isa berkata : Hadits ini diriwayatkan dari Utsman bin Abdullah bin Mauhab, beliau berkata : Dari Ummu Salamah.

Telah bercerita kepada kami Ibrahim bin Harun, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami An-Nadhar bin Zurarah dari Abu Janab lyadh bin laqith dari Jahdzamah yang menjadi istri Basyir bin Al-Khashshasiyah, beliau berkata : “Aku melihat Rasulullah Saw keluar dari rumahnya seraya mengibaskan rambut pada saat sesudah mandi, dan di kepalanya terdapat (رَدْعٌ) bekas daun inai, atau (رَدْغٌ) bekas celupan. Rawi ragu dalam mengungkap kedua lafad ini.

Telah bercerita kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Amr bin Ashim, telah bercerita kepada kami Hammad bin Abi Salamah, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Humaid dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Saya pernah melihat rambut Rasulullah Saw dalam keadaan disemir”.

Imam Hammad berkata : dan Abdullah bin Muhammad bin Agil menceritakan kepada kami, beliau berkata : “Saya melihat rambut Rasulullah Saw disamping Anas bin Malik dalam keadaan disemir”.

dalam bab ini terdapat 5 hadits

Telah menceritakan kepada kita Muhammad bin Humaid, telah men ceritakan kepada kita Dawud At-Tayalisi dari Abbad bin Manshur dari ‘Ikrimah dari Ibnu Abbas, sesungguhnya nabi bersabda : “Bercelaklah kalian dengan itsmid, karena ia dapat mencerahkan penglihatan dan menumbuh kan bulu mata !, Ibnu Abbas menyangka bahwa Rasulullah Saw mempunyai tempat celak mata yang digunakan untuk bercelak pada setiap malam, tiga olesan disini (bulu mata kiri) dan tiga olesan disini (bulu mata kanan)”.

Telah menceritakan kepada kita : Abdullah bin As-Sobah Al-Hasyimi Al-Basri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ubaidullah bin Musa, beliau berkata : Telah mengkhabarkan kepada kami Isra’il dari Abbad bin Manshur, (isyarat pindah sanad) dan telah menceritakan kepada kita Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yazid bin Harun, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abbad bin Manshur dari ‘ikrimah dari Ibnu Abbas beliau berkata : “Rasulullah Saw bercelak menggunakan itsmid sebanyak tiga kali bagi setiap mata, saat sebelum tidur” dan Yazid bin Harun berkata dalam haditsnya “Sesungguhnya Nabi Muhammad Saw mempunyai wadah celak, yang digunakan untuk bercelak ketika hendak tidur sebanyak tiga kali pada setiap mata”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Yazid dari Muhammad bin Ishak dari Muhammad bin Al-Mukandar dari Jabir yang menjadi putra Abdullah, beliau berkata : “Rasullullah Saw berkata : Bercelaklah kalian dengan celak Itsmid, karena ia dapat mencerahkan penglihatan dan menumbuhkan bulu mata”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Said, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Bisyr dari Mufadhdhal dari Abdullah bin Utsman bin Khutsaim dari Sa’id bin Jubair dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Rasullullah Saw berkata : Sesungguhnya celak yang paling baik bagi kalian semua adalah itsmid, yang mencerahkan pandangan dan menumbuhkan bulu mata”.

Telah menceritakan kepada kita Ibrahim bin Mustamir Al-Basri, beliau mengatakan : telah menceritakan kepada kita Abu Ashim dari Utsman bin Abdul malik dari Salim dari Ibnu Umar, beliau berkata : “Rasullullah Saw bersabda : Bercelaklah kalian dengan itsmid, karena ia dapat mencerahkan penglihatan dan menumbuhkan bulu mata”.

dalam bab ini terdapat 17 hadits

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Humaid Ar – Razi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Al-Fadhl bin Musa, dan Abu tumailah, Zais bin hubab dari Abdul Mukmin bin Khalid dari Abdullah bin Buraidah dari Ummu Salamah, beliau berkata : “Pakaian yang paling disenangi Rasulullah Saw adalah baju gamis”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Al-Fadhl bin Musa dari Abdul Mukmin bin Khalid dari Abdullah bin Buraidah dari Ummu Salamah, beliau berkata : “Pakaian yang paling disenangi Rasulullah Saw adalah baju gamis”.

Telah menceritakan kepada kita Ziyad bin Ayyub Al-Baghdadi, beliau berkata : Telah bercerita kepada kita Abu Tumailah dari Abdul Mukmin bin Khalid dari Abdulloh bin Buraidah dari Ibunya dari Ummu Salamah, beliau berkata : “Pakaian yang paling disenangi Rasullullah Saw adalah baju gamis”, Imam Abu Isa berkata : Dan seterusnya hadits ini diriwayatkan lebih dari satu rawi dari Abu Tumailah sama seperti riwayat Ziyad bin Ayyub, dan Abu Tumailah meriwayatkan hadits ini dari Ibunya, dan ini adalah riwayat paling sahih.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Muhammad bin Al Hajjaj, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muadz bin Hisyam, beliau berkata : Telah menceritakan kepada saya Ayah saya dari Budail bin Maisaroh Al-Uqaili, dari Syahr bin Hausyab dari Asma’ bin yazid beliau berkata : Lengan baju Rasulullah Saw sampai kepada pergelangan tangan”.

Telah memberikan hadits kepada-ku Abu Ammar yang bernama Husain ibnu Huraits, beliau mengatakan : Telah memberikan hadits kepadaku Abu Nu’aim, Abu Nu’aim mengatakan : Telah memberikan kepadaku Zuhair, Zuhair mengatakan : Dari ‘Urwah bin Abdillah bin Qusyair dari Mu’awiyyah bin Qurrah dari ayahnya Radhiyallahu ‘anhu, beliau mengatakan : “Aku pernah mendatangi Rasulullah Saw sekelompok orang dari Muzainah (nama sebuah kabilah) untuk berba’iat kepada beliau, dan ternyata pakaian beliau terbuka atau tidak dikancingkan, kemudian aku masukan tanganku kelengan baju beliau, kemudian aku menyentuh (meraba) khatam (tanda kenabian) beliau shallallahu ‘alaihi wa sallam”.

Telah bercerita kepada kami Abd bin Humaid beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin fadhl, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Salamah dari Habib bin Syahid dari Hasan dari Anas bin Malik Bahwa sesungguhnya Nabi Muhammad Saw keluar dalam keadaan bersandar kepada Usamah bin Fadhl dan beliau memakai pakaian Qitr yang dikalungkan diatas bahunya ketika shalatdengan sahabat”, berkata Abd bin Humaid : Muhammad bin fadhl berkata : Saya ditanya Yahya bin Ma’in mengenai hadits ini pada awal dia duduk bersama saya, kemudian saya jawab : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Salamah, kemudian Yahya bin ma’in mengatakan : Bacanya dari kitab saja jangan dari hafalan, kemudian aku berdiri untuk mengambil kitabku, ternyata Yahya bin Ma’in menarik bajuku kemudian beliau mengatakan : Sudah tidak mengapa dari hafalanpun tidak apa-apa, tolong bacakan hadits tersebut karena aku takut tidak bisa bertemu denganmu lagi.

Telah bercerita kepada kami Suwayd bin Nasr, dia berkata : Telah bercerita kepada kami ‘Abdullah bin Al-Mubarak, daripada Sa’id bin Iyas Al-Jurairiy, daripada Abi Nadhrah, daripada Abi Sa’id Al-Khudriy, dia berkata : “Rasulullah Saw apabila beliau mengganti baru pakaian, beliau menamakannya dengan namanya, (baik serban, atau qamis, atau rida’). Kemudian beliau berdoa : Ya Allah, segala puji bagimu, sebagaimana engkau memakaikan saya dengannya. Saya memohon kebaikannya dan kebaikan yang diciptakan baginya. Dan saya berlindung dengan-Mu daripada kejahatannya dan kejahatan yang diciptakan baginya).

Telah bercerita kepada kami FHisyam bin Yunus Al-Kufi, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Al-Qasim bin Malik Al-Muzani dari Al-Jurairi dari Abu Nadhrah dari Abu Said Al-Khudri dari Nabi Muhammad Saw sama dengan hadits yang diriwayatkan Suwaid.

Telah bercerita kepada kami Muhammad bin Basysyar, beiau berkata Muadz bin Hisyam, beliau berkata telah berkata kepada kmi ayah saya dari Qatadah dari Anas bin Malik beliau berkata : Pakaian yang paling disenangi Rasulullah Saw ialah kain Hibarah”.

Telah bercerita kepada kami Mahmud bin Ghailan beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Abdurrazaq, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Sufyan dari ‘Aun bin Abu Juhfah dari ayahnya, beliau berkata : “Saya melihat Rasulullah Saw memakai pakaian berwarna merah, seakan akan saya melihat putih kedua betis beliau, berkata Imam Sufyan : Saya meyakini pakaian itu adalah kain Hibrah¹”. Telah memberikan hadits kepada kami, Ali bin Khasyram. Beliau mengatakan : Telah memberikan hadits kepada kami, Isa ibnu Yunus, dari Israil, dari Abp Ishaq, dari Bara’ bin Azib Radhiyallahu ‘anhu, beliau mengatakan : “Aku tidak pernah melihat seorangpun yang lebih bagus jika memakai pakaian berwarna merah kecuali Rasulullah Saw dan sungguh rambut Beliau hampir menyentuh pundak beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin basysyar, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Ubaidillah bin Iyad dari ayahnya dari Abu Rimtsah, ia mengatakan : “Aku melihat Nabi Saw berkhutbah, dan beliau mengenakan burdan² (dua pakaian bergaris) yang berwarna hijau”.

Telah bercerita kepada kami Abd bin Humaid, beliau berkata : Telah bercerita kami Affan bin Muslim, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Abdullah bin Hassan Al-Anbari dari kedua neneknya Duhaibah dan Ulaibah, dari Qailah binti Makhramah beliau berkata : “Aku melihat Rasulullah Saw dalam keadaan sedang memakai pakaian tenun yang lusuh belum dijahit, yang mana dua pakaian lusuh yang belum dijahit ini sudah diberi warna dengan warna za’faran”, dan dalam hadits ini ada cerita yang panjang. Telah bercerita kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Basyar bin al Mufadhal, dari Utsman Ibnu Khaitsam, dari Sa’id bin Jubeir, dari Ibnu Abbas beliau berkata : Rasulullah Saw bersabda : “Hendaklah kalian berpakaian putih, untuk dipakai sewaktu hidup. Dan jadikanlah ia kain kafan kalian sewaktu kalian mati, sebab kain putih itu sebaik-baik pakaian bagi kalian”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basyar, beliau berkata telah menceritakan kepada kami ‘Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata telah menceritakan kepada kami Sufyan, dari Habib bin Abi Tsabit, dari Maimun bin Abi Syabib dari Samurah bin Jundub beliau berkata : “Rasulullah Saw bersabda : Pakailah baju putih, karena ia lebih suci dan lebih bagus, dan pakailah kafan pada orang yang meninggal diantara kalian”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’ beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Zakariya bin Abu Za’idah beliau berkata : Telah mengabarkan kepadaku Ayahku dari Mush’ab bin Syaibah dari Shafiyah binti Syaibah dari ‘Aisyah beliau berkata : “Pada suatu pagi, Rasulullah Saw pergi sambil mengenakan pakaian dari bulu berwarna hitam”.

Telah menceritakan kepada kami Yusuf bin Isa, beliau berkata : Telah menceritakan kepadakami Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yunus bin Abu Ishak dari ayahnya dari Sya’bi dari ‘Urwah bin al-Mughirah bin Syu’bah dari Ayahnya, “Sesungguhnya Rasulullah Saw mengenakan jubah rumi yang sempit lengannya”.

Abu Isa berkata : Abu Ishaq dalam hadits ini adalah Abu Ishaq Assyaibani dan nama asalnya adalah Sulaiman.

¹Hibarah adalah pakaian yang terbuat dari katun atau kapas, layaknya bahan kaos-kaos pada umumnya, atau pakaian yang menggunakan kain lenan, yang dalam sebuah keterangan merupakan jenis kain yang paling penting bagi orang Israel. Kain ini dibuat dari jerami

²Burdan adalah kain bergaris yang digunakan untuk menyelimun badan.

dalam bab ini ada dua hadits

Telah menceritakan kepada kami Hannad bin Sari, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami waki’, dari Dalham bin Solih dari Hujair bin Abdullah dari Ibnu Buraidah dari ayahnya, beliau meriwayatkan : Bahwa Sesungguhnya raja An-najasyi menghadiahkan sepasang muzah berwarna hitam murni, lalu Rasulullah Saw memakai keduanya, lalu berwudhu dan mengusap keduanya”.

Telah bercerita kepada kami Qutaibah bin Said, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Yahya bin Zakaria bin Abi Zaidah dari Hasan bin ‘Ayyas dari Abu Ishak dari Sya’bi, beliau berkata : mughiroh bin Syu’bah berkata : “Dihyah menghadiahkan dua muzah kepada Nabi Muhammad Saw, kemudian dipakai oleh Nabi”, dan Israil meriwayatkan dari Jabir dari Amir : “Dan dihyah memberi sehelai jubbah, kemudian Rasulullah Saw memakai keduanya sehingga keduanya koyak, dan Rasul tidak tahu apakah keduanya berasal dari kulit hewan yang telah disembelih secara syara’ atau tidak”, Imam Abu Isa berkata : Abu Ishak dalam hadits ini adalah Abu Ishak as-Syaibani yang bernama asli Sulaiman³.

³(maksud dari hadits ini adalah nabi Muhammad Saw tidak mengetahui apakah jubbah yang diberikan diyah ini berasal dari kulit hewan yang disembelih secara syara’ atau berasal dari kulit bangkai yang disama).

di dalam bab ini terdapat sebelas hadits

Telah menceritakan kepada kita Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Abu Dawud At-Tayalisi, beliau berkata : Telah bercerita kepada kita Hammam dari Qatadah beliau berkata : saya bertanya kepada Anas bin Malik : “Bagaimanakah bentuk sandal Rasulullah Saw itu ? beliau menjawab : Kedua ikatannya mempunyai dua qibal”.

Telah bercerita kepada kami Abu Kurayb Muhammad bin Al-‘Ala’, dia berkata : Telah bercerita pada kami Waki’, daripada Sufyan, dari Khalid Al-Hazza’, dari ‘Abdillah bin Al-Haris, daripada Ibni ‘Abbas, dia berkata “Sandal Nabi mempunyai dua qibal (tali pengikat) yang tiap-tiap talinya terbagi menjadi dua”.

Telah bercerita kepada kita Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah bercerita kepada kita Abu Ahmad Az-Zubairi, beliau berkata : Telah bercerita kepada kita Isa bin Thahman, beliau berkata : “Anas ibn Malik memperlihatkan kepada kami sepasang sandal yang tidak berbulu yang mempunyai dua tali pengikat”. Kemudian Tsabit memberitahu : “Kedua sandal ini adalah kepunyaan Nabi Muhammad Saw”.

Telah menceritakan kepada kita Ishak bin Musa Al-Anshari, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kita Ma’an, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kita Malik, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kita Sa’id bin Abu Sa’id Al-Maqburi, dari Ubaid ibn Juraij, beliau berkata kepada Ibn Umar : Aku pernah melihat engkau memakai sandal kulit yang tidak berbulu. Kemudian Ibnu Umar berkata “Aku melihat Rasulullah Saw memakai sandal yang tidak berbulu dan beliau berwudhu dengannya, Oleh karena itu, alau suka memakainya”.

Telah menceritakan kepada kita Ishak bin Manshur beliau berkata Telah menceritakan kepada kita Abdurrazaq dari Mu’ammar dari Ibni Abi Dzi’bin dari Sholih yang menjadi budak Tauamah dari Abu Hurairah, beliau mengatakan : “Bentuk sandal Rasulullah Saw pada Kedua belahnya mempunyai dua ikatan”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ahmad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Suddi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada saya orang yang mendengar dari Amr bin Huraits beliau berkata : Saya pernah melihat Rasulullah Saw shalat dengan sepasang sandal yang berlubang atau bertambal”.

Telah menceritakan kepada kami Ishaq bin Musa al Anshari, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’an, Telah menceritakan kepada kami Malik, dari Abu Az-Zinad, dari al A’raj yang bersumber dari Abu Hurairah, sesungguhnya Rasulullah Saw pernah bersabda : “Janganlah diantara kalian berjalan dengan sandal sebelah. Hendaklah memakai keduanya atau tidak memakai keduanya”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah dari Malik bin Anas dari Abu Az-Zinad hadits yang sama seperti diatas.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah, dan juga telah menceritakan kepada kami Ishak bin Musa, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’an, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Malik dari Abu Az-Zunnad dari A’rajh dari Abu Hurairah bahwasanya Rasulullah Saw bersabda : “Bila salah seorang diant memakai sandal, maka hendaklah dia memulainya dengan kaki kanan dan bila dia melepasnya, maka hendaklah dia memulainya dengan kaki kiri. Jadikanlah kaki kanan yang pertama dari keduanya ketika dipakai dan yang terakhir dari keduanya ketika dilepas (dicopot)”.

Telah menceritakan kepada kita : Ishaq bin Musa, dari Ma’an, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Malik, dari Abi Zubair, dari Jabir : “Sesungguhnya Nabi Muhammad Sawmelarang seorang laki-laki makan dengan tangan kiri dan berjalan dengan sandal sebelah”.

Telah menceritakan kepada kami : Abu Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ats’ats yang menjadi putra Abu Ats-Tsa’ dari ayahnya dari Masruq dari A’isyar beliau berka “Rasulullah Saw menyukai pekerjaan mendahulukan anggota kanan selagi mampu dalam bersisir, memakai sandaldan dalam bersuci”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Marzuq Abu Abdillah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Qais Abu Mu’awiyah, beliau berkata : telah menceritakan kepada kami Hisyam dari Muhammad dari Abu Hurairah, beliau berkata “Sandal Rasulullah Saw, Abu Bakar dan Umar mempunyai dua ikatan, dan orang pertama yang menggunakan sandal satu ikatan adalah Sayyidina Utsman”.

di dalam bab ini terdapat delapan hadits

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id dan lebih dari satu orang, dari Abdullah bin Wahab dari Yunus bin Syihab dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Cincin Nabi Muhammad Saw terbuat dari perak, dan mata cincinnya berasal dari Habasyah (ethiopia)”.

Telah menceritakan pada kami Qutaibah, telah menceritakan kepada kami Abu Awanah dari ayah saya Bisyr dari Nafi’ dari Ibnu Umar meriwayatkan “Bahwa cincin Nabi Muhammad Saw terbuat dari perak, dan beliau gunakan untuk menstempel suratnya, dan beliau tidak memakainya”. Berkata Imam Abu Isa : Abu Basyar nama aslinya adalah Ja’far bin Abi Wahsyi.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hafs bin Umar bin Ubaid (sebangsa tanafas) beliau mengatakan telah menceritakan pada kami Zuhair (Abu Khaitsimah) dari Humaid dari Anas bin Malik beliau berkata : “Cincin Nabi Muhammad Saw terbuat dari perak, dan mata cincinnya juga dari bahan perak”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin manshur beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muadz bin Hisyam beliau berkata : Telah menceritakan kepada saya ayah saya dari Qatadah dari Anas bin Malik beliau berkata : “Tatkala Rasulullah Saw hendak menulis surat kepada penguasa bangsa ‘Ajam (asing), beliau diberitahu bahwa : Bangsa ‘Ajam tidak akan menerimanya, kecuali surat yang memakai cap, kemudian Nabi Muhammad Saw dibuatkan sebuah cincin (untuk cap surat). Dan seakan-akan ada bayangan dalam benakku putihnya cincin itu di tangan Rasulullah Saw”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Yahya, beliau berkata : telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Abdullah Al-Anshari, beliau berkata : telah menceritakan kepada saya ayah saya dari Tsamamah dari Anas bin Malik beliau berkata : “Ukiran mata cincin Rasulullah Saw bertuliskan : Muhammad [محمد] satu baris, Rasul [رسول] satu baris, dan Allah [الله] satu baris”.

Telah menceritakan kepada kami Nasr bin Ali Al-Jahdhami Abu Amr, beliau berkata : Nuh bin Qais dari Khalid bin Qais dari Qatadah dari Anas bin malik beliau berkata : “Ketika Nabi MuhammadSaw hendak menulis surat ke penguasa Kisra (persi), Kaisar (romawi), dan raja Najasyi (Ethiopia), maka dikatakan kepada beliau : Mereka tidak mau menerima surat, kecuali jika ada stempelnya, kemudian Rasulullah Saw membuat cincin yang dilingkari perak, dan diukir tulisan Muhammad Rasulullah”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Manshur, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sa’id bin Amir dan Hajjaj bin Minhal dari Hammam dari Ibnu Juraijh dari Zuhri dari Anas, beliau berkata : “Sesungguhnya ketika Nabi Muhammad Saw ketika masuk jamban beliau melepas cincinnya”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Manshur, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Numair beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Umar dari Nafi’ dari Ibnu Umar, beliau berkata : “Rasulullah Saw membuat cincin dari perak, cincin itu pertama kali dipakai beliau, kemudian dipakai Abu Bakar, kemudian dipakai oleh Umar, kermudian dipakai Utsman, hingga akhirnya terjebur (masuk) di sumur air Arisy, ukirannya bertuliskan : Muhammad Rasulullah”.

dalam bab ini terdapat Sembilan hadits

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Suhail bin ‘Asakir al Baghdadi, dan ‘Abdullah bin ‘Abdurrahman, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Hisan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sulaiman bin Bilal, dari Syarik bin Abdullah bin Abi Namir, dari Ibrahim bin ‘Abdullah bin Hunain, dari ayahnya dari Ali bin Abi Thalib beliau berkata : “Sesungguhnya Nabi Muhammad Saw memakai cincin di jari tangan kanannya”.

Telah menceritakan kepada kita Muhammad bin Yahya beliau berkata : Telah menceritakan kepada kita Ahmad bin Sholih beliau berkata : Telah menceritakan kepada kita Abdullah bin Wahab dari Sulaiman bin Hilal dari Syarik bin Abdillah bin Abi Namir sama dengan riwayat dari Sayyidina Ali.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’ berkata, telah men ceritakan kepada kami Yazid bin Harun dari Hammad bin Salamah ia ber kata : “Aku melihat Ibnu Abu Rafi’ memakai cincin pada jari tangan kanan nya, kemudian aku tanyakan kepadanya. Ia menjawab, Aku melihat Abdullah bin Ja’far memakai cincin pada jari tangan kanannya, dan beliau berkata : Nabi Muhammad Saw biasa memakai cincin pada jari tangan kanannya”.

Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Musa beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Namir, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibrahim bin Fadhl dari Abdullah bin Muhammad bin Aqil dari Abdullah bin Ja’far Bahwa Nabi Muhammad Saw biasa memakai cincin pada jari tangan kanannya”.

Telah menceritakan kepada kita Abu Al-Khithob Ziad bin Yahya, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kita Abdullah bin Maimun dari Ja’far bin Muhammad dari Ayahnya dari Jabir bin Abdillah “Bahwa Nabi Muhammad Saw biasa memakai cincin pada jari tangan kanannya”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Humaid Ar-Razi beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Jarir dari Muhammad bin Ishaq, dari Shalt bin Abdullah bin Naufal, ia berkata : “Aku melihat Ibnu Abbas memakai cincin di tangan kanannya dan aku tidak menduganya selain mengatakan : Aku melihat Rasulullah Saw memakai cincin di tangan kanannya”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Abi Umar beliau. berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Ayyub bin Musa dari Nafi’ dari Ibnu Umar “Bahwa sesungguhnya Nabi Muhammad Saw pernah memakai cincin dari perak yang mata cincinnya menyandingi telapak tangan, dan terpahat di atasnya tulisan ; ‘MuhammadRosulullah.’ Dan beliau melarang setiap orang untuk mengukir tulisan ini dicinncin, dan cincin itulah yang akhirnya jatuh ke dalam sumur Aris”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Said, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hatim bin Ismail dari Ja’far bin Muhammad dari ayahnya, beliau berkata : “Sayyidina Hasan dan Husein memakai cincin pada jari tangan kirinya”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Isa (Ibnu Tiba’) beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abbad bin Awam dari Sa’id bin Abu Arubah dari Qatadah dari Anas bin Malik : “Bahwa nabi Muhammad Saw memakai cincin di jari tangan kanan”. Imam Abu Isa berkata : Ini adalah hadits gharib dimana saya tidak mengetahui dari Sa’id bin Abu Arubah, dari Qatadah dari Anas dari Nabi Muhammad Saw melainkan dari jalur periwayatan ini, dan sebagian rawi meriwayatkan dari Qatadah dari Anas bin Malik bahwa sesungguhnya Nabi Muhammmmad Saw memakai cincin pada jari tangan kirinya, dan ini merupakan hadits yang tidak sah.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ubaidillah Al Muharabi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abd Al-Aziz bin Abi Hazim dari Musa bin Uqbah dari Nafi’ dari Ibnu Umar, beliau berkata : “Rasullullah Saw pernah memakai cincin dari emas dan beliau memakainya pada jari tangan kanan, kemudian sahabat juga ikut memakai cincin emas, lalu beliau membuangnya dan beliau bersabda : Saya tidak akan memakainya selamanya, dan akhirnya para sahabat juga membuang cincinnya”.

Telah menceritakan kepada kami, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Wahab bin Jarir, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ayah kami dari Qatadah, dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Salut hulu pedang Rasulullah Saw terbuat dari perak”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muadz bin Hisyam, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ayah saya dari Qatadah dari Sa’id bin Abu Al-Hasan Al-Basrl, beliau berkata : “Salut hulu pedang Rasulullah Saw terbuat dari perak”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Ja’far bin Muhammad bin Sodron Al-Bashri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Thalib bin Hujair dari Hud (Ibnu Abdullah bin Sa’id) dari kakeknya, beliau berkata : “Rasulullah Saw masuk kota Makkah pada hari pembebasan, dan pada pedang beliau terdapat emas dan perak, kemudian Thalib bertanya tentang perak pada pedang beliau, lalu dijawab : Salut hulu pedang terbuat dari perak”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin syuja’ al Baghdad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ubaidah al Haddad, dari Utsman bin Sa’id, dari Ibnu Sirin, beliau berkata : “Saya membuat pedang dengan meniru pedang Samurah bin Jundub dan beliau mempunyai prasangka saat membuat pedangnya dengan meniru pedang Rasulullah Saw, Sedangkan pedang Rasulullah Saw itu berbentuk seperti pedang yang dibuat oleh bani Hanifah”.

Telah menceritakan kepada kami Uqbah bin Mukarram Al-Bashri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Bakar dari Usman bin Sa’ad dengan sanad ini riwayat hadits yang sama dengan diatas.⁴

⁴Pedang Hanafiyya adalah pedang yang di buat oleh suku Bani Hanifah . Pedang buatan Bani Hanafiah terkenal bagus dan halus pembuatannya.

dalam bab ini ada dua hadits

Telah bercerita kepada kami Abu Said Abdullah bin Al-Asyaj, beliau berkata : Telah bercerita kepada kami Yunus bin Bakir dari Muhammad bin Ishak dari Yahya bin Abbad dari Abdullah bin Zubair dari ayahnya dari kakeknya yaituZubair bin Awwam, beliau berkata “Saat perang Uhud, Rasulullah Saw memakai dua baju besi, kemudian beliau memanjat sebuah batu besar, namun tidak mampu melakukannya, lalu beliau mendudukkan Thalhah dan beliau naik diatas punggungnya. Dengan cara ini beliau akhirnya bisa memanjat batu besar itu, kemudianaku mendengar Rasulullah Saw berkata : Thalhah mesti masuk syurga”.

Telah menceritakan kepada kami, Ibnu Abi ‘Umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami dari Shufyan bin ‘Uyainah, dari Yazid bin Khushaifah, dari Saib bin Yazid. Beliau berkata : “Sesungguhnya Rasulullah sawpada waktu perang Uhud memakai dua baju besi, dan beliau memakai keduanya secara rangkap”.

dalam bab ini terdapat dua hadits

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Malik bin Anas, dari Ibnu Syihab, dari Anas bin Malik : “Ketika Rasulullah Saw memasuki kota Mekkah (dihari Pembebasan), beliau memakai topi besi. Lalu dikatakan kepada beliau. Inilah Ibnu Khathal bersembunyi di dinding Ka’bah (karena takut beliau), Lalu Rasulullali Saw bersabda : Bumuhlah dia”.

Telah menceritakan kepada kami Isa bin Ahmad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Wahab, beliau berkata : Telah menceritakan kepada saya Malik bin Anas, dari Ibnu Syihab, dari Anas bin Malik “Ketika Rasulullah Saw memasuki kota Mekkah (dihari Pembebasan), beliau memakai topi besi.⁵ Dan saat beliau melepas topi besinya ada seorang lelaki mengatakan kepada beliau : Inilah Ibnu Khathal, dia bersembunyi di dinding Ka’bah (disebabkan takut). Lalu Rasulullah Saw bersabda : Bunuhlah dia !”.

Ibnu Syihab berkata : Ada cerita yang sampai kepada kami bahwa pada tahun ini Rasulullah tidak melaksanakan ihram.

⁵yang dimaksud mighfar / topi besi di sini adalah rantai besi yang dijalin rapi , dibuat dengan ukuran kepala kernudian di pasang di dalam kopiah.

dalam bab ini terdapat lima hadits

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basyar beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami’ Abdurrahman bin Mahdi, dari Hammad bin Salamah. Haditst inipun diriwayatkan pula oleh Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’, dari Hammad bin Salamah, dari Abi Zubair, yang bersumber dari Jabir beliau berkata : “Nabi Muhammad Saw memasuki_kota_Mekkah pada waktu pembebasan kota Mekkah, saat itu beliau memakai serban hitam”.

Telah menceritakan kepada kami Ibnu Umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan, dari Musawir Al-Warraq dari Ja’far bin Amr bin Harits dari ayahnya, beliau berkata : “Saya pernah melihat kepala Nabi Muhammad Saw dan diatasnya ada serban hitam”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghaslar, dan diriwayatkan pula oleh Yusuf bin Isa, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’, dari Musawir al Waraq, dari Jafar bin ‘Amr bin Huraits, yang bersumber dari bapaknya : “Sesungguhnya Nabi Saw berpidato di hadapan umat, beliau memakai serban hitam”.

Telah menceritakan kepada kami Harun bin Ishak Al – hamdani, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Muhammad Al Madani dari Abdul Aziz bin Muhammad dari Ubaidillah bin Umar dari nafi’ dari Ibnu Umar, beliau berkata : “Ketika Nabi Muhammad Saw memakai Surban, maka dipanjangkan sampai kedua pundak Nabi”.

Imam Nafi’ berkata : Ibnu Umar juga melakukan hal tersebut. Imam Ubaidillah berkata : Saya melihat Qasim bin Muhammad dan Salim keduanya melakukan hal ini.

Telah menceritakan kepada kami Yusuf bin Isa, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Sulaiman yaitu Abdurrahman bin Ghasil dari Ikrimah dari Ibnu Abbas, beliau meriwayatkan “Sesungguhnya Nabi Muhammad Saw khutbah didepan manusia, beliau menggunakan sorban yang diberi wewangian”.

dalam bab ini terdapat empat hadits

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Isma’il bin Ibrahim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ayub, dari Humaid bin Hilal, dari Abi Burdah dari ayahnya, beliau berkata : “Aisyah memperlihatkan kepada kami pakaian yang telah kumal serta sarung yang kasar, seraya berkata : Rasulullah Saw dicabut ruhnya sewaktu memakai kedua pakaian ini”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud dari Syu’bah dari ‘Ats’ats bin Sulaim beliau berkata : Saya pernah mendengar bibi saya menceritakan dari pamannya yang berkata : “Ketika saya sedang berjalan di kota Madinah, tiba -tiba seorang laki-laki di belakangku berkata : Angkat kainmu !, karena itu akan lebih menjaga kebersihan pakaianmu, ternyata orang yang berbicara itu adalah Rasulullah Saw, Lalu aku berkata : Sesungguhnya yang kupakai ini tak lebih hanyalah burdah yang bergaris-garis hitam dan putih. Kemudian Beliau bersabda : Apakah engkau tidak menjadikan aku sebagai teladan ?, Aku melihat kain sarung beliau, ternyata ujung bawahnya berada di tengah kedua betisnya”.

Telah menceritakan kepada kami Suwaid bin Nashr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ‘Abdullah bin al Mubarak, dari Musa bin Ubaidah, dari Ayas bin Salamah bin al Akwa’ dari ayahnya, Beliau berkata : “Utsman bin Affan memakai sarung yang tingginya mencapai setengah betisnya, dan beliau berkata : Demikianlah cara bersarung sahabatku yakni Nabi Muhammad Saw”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, telah menceritakan kepada kami Abul Ahwash, dari Abi Ishaq dari Muslim binNadzir, yang bersumber dari Hudzaifah Ibnul Yaman beliau berkata : “Rasulullah Saw memegang otot betis kakiku dan betis kakinya, lalu beliau bersabda : Inilah tempat batas sarung, jika kamu tidak suka di sini, maka boleh juga diturunkan lagi, jika kamu masih tidak suka, maka tidak ada hak lagi bagi sarung menutup kedua mata kaki”.

dalam bab ini ada tiga hadits

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibnu Luhaifah, dari Abi Yunus, dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Tidak ada sesuatu apapun yang aku lihat lebih indah daripada Rasulullah Saw, seakan-akan matahari beredar di wajahnya. Dan tidak ada seorangpun yang kulihat lebih cepat jalannya daripada Rasulullah saw, seakan-akan bumi ini dilipat untuknya. sungguh, kami harus bersusah payah melakukan hal itu, sedangkan Rasulullah Sawtidak mempelhatikannya”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr dan sekelompok orang, mereka berkata : Telah menceritakan kepada kami Isa bin Yunus dari Umar bin Abdillah yang menjadi budak Gufroh, beliau berkata : Telah memberi khabar kepada saya Ibrahim bin Muhammad putra dari Ali bin Abu Thalib, beliau berkata : “Ketika Rasulullah Saw berjalan, maka beliau berjalan dengan kuat, seolah-olah berjalan di jalanan yang menurun”.

Telah menceritakan kepada kami Shufyan bin Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ayah saya, dari al Masudi, dari ‘Utsman bin Muslim bin Hurmuz, dari Nafi’ bin Jubair bin Muth’im, dari ‘Ali bin Abi Thalib, beliau berkata : Apabila Rasululah Saw berjalan, maka ia berjalan dengan merunduk seakan-akan jalanan menurun”.

dalam bab ini ada satu hadits

Telah menceritakan kepada kami Yusuf bin Isa, telah menceritakan kepada kami Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Rabi bin Shabih, dari Yazid bin Aban ar Raqasi, dari Anas bin Malik beliau berkata : “Rasulullah Saw sering menyeka (minyak di kepalanya), seakan akan kain penyeka kepalanya seperti kain penyeka tukang minyak”.

dalam bab ini ada tiga hadits

Telah menceritakan kepada kami ‘Abd bin Humaid, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ‘Affan bin Muslim, Telah menceritakan kepada kami ‘Abdullah bin Hasan, dari kedua neneknya, dari Qailah binti Makhramah, beliau meriwayatkan bahwa “Saya melihat Rasulullah Saw di masjid sedang duduk qurfasha”⁶.

Telah menceritakan kepada kami Sa’id bin Abdurrahman al Makhzumi dan lainnya, mereka berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan, dari Zuhri, dari ‘Abbad bin Tamim dari pamannya, beliau meriwayatkan : “Sesungguhnya ia melihat Rasulullah Saw berbaring telentang di masjid, dan salah satu kakinya ditumpangkan pada kaki lainnya”.

Telah menceritakan kepada kami Salamah bin Syabib, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Ibrahim al Madini, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ishaq bin Muhammad al Anshari, dari Rabih bin ‘Abdurrahman bin Abi Sa’id, dari dari kakekrya Abi Sa’id al Khudri, beliau meriwayatkan “Bahwa Rasulullah Saw ketika duduk di masjid, maka beliau duduk ihtiba dengan kedua tangannya”⁷.

⁶(Duduk Qurfasha yakni duduk bertumpu pada pinggul, kedua paha merapat ke perut dan tangan memegang betis)

⁷(Ihtiba adalah duduk Quefasha sambil bersandar)

di dalam bab ini terdapat sebelas hadits

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Said beiau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Zaid dari Ayyub dari Muhammad bin Sirin beliau berkata : “Kita pernah berada di sisi Abu Hurairah, ketika itu beliau sedang memakai dua kain yang berwarna dari bahan rami (linen), lalu beliau mengusap air hidungnya dengan salah satu kain tersebut. Lalu beliau mengatakan, بَخْ-بَخْ (eh..eh..eh), (Abu Hurairah sekarang mengusap air hidungnya saja pakai kain rami), Dan sungguh aku dulu pernah mengalami atau pernah tersungkur jatuh di antara mimbar dan kamar dari Aisyah (pingsan). Lalu ada seseorang datang dan meletakkan kakinya dileherku, Dia menyangka aku sedang gila, padahal aku (Abu Hurarirah) tidak gila dan hanyalah lapar”.

Telah bercerita kepada kami Qutaibah, dia berkata : Telah bercerita ke pada kami Ja far bin Sulaiman Adh-Dhuba’iy, dari Malik bin Dinar, beliau berkata : “Rasulullah Saw tidak pernah sama sekali kenyang disebabkan makan roti, dan juga tidak disebabkan makan daging, kecuali dalam keada an dhafaf, berkata Malik : Saya telah bertanya seorang lelaki dari kalangan penduduk gurun : Apa itu dhafaf ? Dia berkata : makan bersama orang lain”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Said beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Al-Ahwash dari Simak bin Harb Dari an-Nu’man bin Basyir beliau berkata : “Bukankah kalian bisa makan dan minum sesuai keinginan kalian ? Sungguh saya pernah melihat Rasul semua shalallahu alaihi wasalam dan beliau tidak mendapatkan kurma walaupun yang berkualitas rendah, yang dapat digunakan untuk mengisi perut beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Harun bin Ishak, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ‘Abdah dari hisyam bin Urwah dari Ayahnya dari A’isyah beliau berkata : “Sesungguhnya kami, keluarga Muhammad pernah selama sebulan tidak menyalakan api (tidak memasak apapun) kecuali kurma dan air”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abi Ziyad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sayyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sahal bin Aslam dari Yazid bin Abu Manshur dari Anas dari Abu Thalhah, beliau berkata : “Kami pernah mengadu kepada Rasulullah Saw mengenai lapar yang kami rasakan, kami menunjukkan kepada Baginda perut kami yang diikat dengan sebiji batu. Selepas itu, Rasulullah menunjukkan kepada kami perut Baginda yang diikat dengan dua biji batu”. Imam Abu Isa berkata : Ini adalah hadits yang gharib dari Abu talhah yang kita tidak mengetahui sanadnya kecuali dari beliau, sedangkan arti lafadz حَجَرٍحَجَرٍ عَنْ بُطُونِنَا عَنْ وَرَفَعْنَا adalah mereka mengikat batu pada perut mereka sebab rasa payah dan lemah yang timbul dari lapar.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin isma’il beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syaiban (Ayah Muawiyah) beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdul Malik bin Umair dari Abu Salamah bin Abdurrahman dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Rasulullah Saw keluar dari rumah pada waktu yang tidak pernah beliau keluar dan menemui siapapun. Tiba-tiba Abu Bakar mendekati beliau. Lalu Rasulullah Saw bertanya : “Ada sebab apa kamu mendatangiku wahai Abu Bakar ?”, Abu Bakar menjawab : “Aku datang sebab mau bertemu dengan Rasulullah Saw, melihat wajah Baginda dan memberi salam kepada Baginda”. Tidak lama sesudahnya, datanglah Umar bin Khattab. Lalu Rasulullah bertanya : “Ada sebab apa kamu mendatangiku wahai Umar ?” Umar menjawab, “Aku merasa lapar, wahai Rasulullah”. Rasulullah berkata, “Aku juga sudah merasakan yang sama”. Mereka bertiga pun menuju ke rumah Abu al-Haytsam bin at-Tayyihan al-Anshari. Beliau memiliki banyak pokok kurma dan ternakan kambing, namun masih belum mempunyai pembantu. Ternyata mereka tidak menemukannya, kemudian mereka bertanya kepada isterinya : “Dimanakah suamimu ?” Isteri Abu al Haytsam menjawab : “Beliau pergi mengambil air jernih untuk kami”. Tidak lama sesudah itu, Abu al-Haytsam pulang dengan membawa qirbah yang penuh dengan air. Beliau meletakkan qirbah, lalu memeluk Rasulullah Saw sambil berkata, beliau bersedia menjadikan ibu dan ayahnya sebagai tebusan demi Rasulullah. Selepas itu, Abu al-Haytsam pergi ke kebunnya Abu al-Haytsam bersama Rasulullah, Abu Bakar dan Umar. membentangkan karpet permadani untuk mereka bertiga. Beliau kemudiannya mengambil satu tangkai buah kurma dari sebatang pokok yang ada dan meletakkannya (di hadapan mereka). Rasulullah bertanya : “Mengapakah kamu tidak memilih kurma yang matang untuk kami ?” Abu al-Haytsam menjawab : “Wahai Rasulullah ! Aku mau kamu semua yang memilih sendiri kurma matang dan yang belum. Dengan itu, mereka pun makan kurma (yang diambil oleh Abu al-Haytsam itu) dan minum air tadi. Rasulullah berkata, “Inilah, dan demi jiwaku yang berada di dalam genggaman-Nya, antara nikmat yang akan ditanya kepada kamu semua pada hari Kiamat ! Nikmat ini, yaitu tempat berteduh yang sejuk, kurma matang dan air sejuk. Abu al-Haytsam bangun hendak menyediakan makanan untuk mereka. Rasulullah terus berkata : “Janganlah kamu me nyembelih kambing yang mengeluarkan susu”. akhirnya Abu al-Haytsam menyembelih kambing betina yang berumur empat bulan (atau kambing jantan berumur belum sampai satu tahun). Apabila siap, mereka makan makanan yang dihidangkan. Sesudah itu, Rasulullah bertanya : “Apakah kamu mempunyai pembantu ?” Abu al-Haytsam menjawab : “Tidak”. Ke mudian Rasulullah berkata : “Jika kami mendapat tawanan, datanglah ber temu dengan kami”. Kemudian Rasulullah mendapat dua orang tawanan Seperti yang dijanjikan, Abu al-Haytsam datang bertemu dengan Baginda. Rasulullah berkata, “Pilihlah salah satu orang dari keduanya !” Abu al-Haytsam membalas : “Wahai Rasulullah ! Pilihlah untukku !” Rasulullah berkata : “Seseorang yang diminta nasihat adalah orang yang dipercayai. Pilihlah tawanan yang ini ! sebab aku melihat dia mengerjakan shalat. Jagalah dia baik-baik !” Selepas itu, Abu al-Haytsam pulang dan memberitahu isterinya mengenai perkara yang disebut oleh Rasulullah. Isterinya berkata : “Kamu belum meraih kebaikan yang sebenar seperti yang diperkatakan oleh Rasulullah, kecuali jika kamu melepaskan tawanan itu”. Abu al-Haytsam membalas, “Jika begitu, aku lepaskan dia”. Rasulullah berkata, “Sesungguhnya Allah tidak mengutus seorang Nabi atau para penggantinya, kecuali orang yang diutus itu memiliki dua pengawal pribadi, yaitu pengawal yang menyuruhnya melakukan kebaikan, memintanya menjauhi kemungkaran dan membantunya mencegah kerusakan. Barang siapa yang dipelihara daripada pengawal jahat, maka sebenarnya dia dijaga oleh Allah Swt”.

Telah menceritakan kepada kami Umar bin Isma’il bin Majalid bin Said, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ayah saya, dari Bayan bin Basyir dari Qais bin Abu hazim beliau berkata : saya mendengar Sa’ad bin Abi Waqqash berkata : “Aku adalah orang yang pertama kali menumpahkan darah pada jalan Allah. Aku adalah orang yang pertama melemparkan anak panah pada jalan Allah. Aku menyaksikan diriku berperang dalam pasukan yang terdiri daripada para sahabat Rasulullah. Ketika itu, kami hanya makan daun-daun pokok dan hublah (sejenis tanaman yang berduri seperti pokok akasia) sehingga tepi mulut kami luka-luka. Salah seseorang dari kami mengeluarkan kotoran yang kelihatan seperti kotoran kambing dan unta, Kabilah Sa’d mengejek cara kami bershalat. Jika ejekan mereka benar, sesungguhnya aku adalah orang yang rugi dan seluruh amalanku sia-sia”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Safwan bin Isa beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Amr bin Isa Abu Nu’amah Al-adhawi, beliau berkata : “Saya mendengar Khalid bin Umair dan Syuwais Abu ar-Ruqad berkata : Umar bin Khattab mengutus ‘Utbah bin Ghazwan dan berkata : Pergilah kamu bersama pasukanmu sehingga kamu semua tiba di negeri Arab yang paling hujung dan negeri asing yang paling hampir (dengan wilayah Arab). Sampai ketika ‘Utbah bin Ghazwan dan pasukannya berkelana sehingga mereka tiba di Mirbad. Di situ, mereka menemukan sebiji batu yang berbentuk seperti telur. Lantas, mereka tertanya-tanya apakah itu. Ada yang menjawab : Inilah kota Bashrah. Mereka meneruskan perjalanan sehingga tiba di hadapan sebuah jembatan kecil. Mereka berkata : Di sinilah kita diperintahkan berhenti (kemudian Khalid bin Syuwais membacakan hadits sehingga selesai) ‘Utbah bin Ghazwan berkata, “Aku adalah salah satu dari tujuh orang yang pertama masuk Islam. Kami pernah tidak memiliki makanan, kecuali daun-daun pokok yang menyebabkan tepi mulut kami luka-luka. Aku memungut sehelai kain dan memotongnya kepada dua bagian untuk diriku dan Sa’ad bin Abi Waqqash. Seorang daripada kami bertujuh yang menjadi pemimpin di sebuah kota adalah beliau. Kalian akan menguji (dan kalian akan membanding-bandingkan) para pemimpin sesudah kami”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ruh bin Aslam Abu Hatim Al Bashri, beliau berkata ; Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Abu Salamah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Tsabit dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw berkata : Aku pernah ditakut takuti dengan ancaman yang tidak satupun orang mengalaminya karena menyampaikan agama Allah. Aku juga pernah disakiti karena Allah dan tidak seorang pun yang pernah mengalaminya. Aku dan Bilal pernah tidak memiliki makanan yang layak dimakan oleh manusia, selama tiga puluh hari dan tiga puluh malam berturut-turut. Apa yang ada hanyalah sedikit makanan yang disimpan oleh Bilal di bawah lengannya”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Affan bin Muslim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Aban bin Abu Yazid Al-Atthar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Qatadah dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw tidak pernah makan roti dengan daging dalam satu masa pada waktu siang ataupun malam, kecuali apabila Baginda makan bersama orang lain”. Abdullah bin Abdurrahman berkata : Sebagian pakar hadits dan pakar bahasa berpendapat, maksud ad-dhafaf adalah tangan yang banyak atau tangan tamu yang datang makan.

Telah menceritakan kepada kami Abd bin Humaid, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Isma’il bin Abu fadik, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibnu Abi Dza’b dari Muslim bin Jundub dari Naufal bin Iyas al-Hudzali, beliau berkata : “Abdurrahman bin Auf merupakan sahabat kami. Beliau adalah sebaik-baik sahabat. Pada suatu hari, kami pulang bersama dan singgah di rumahnya. Beliau masuk lalu mandi. Apabila selesai, beliau menghidangkan roti dan daging dalam dulang besar untuk kami. Ketika menghidang, Abdurrahman bin Auf menangis. Aku pun bertanya kepadanya : Wahai Abu Muhammad ! Apa yang menyebabkan kamu menangis ? Beliau menjawab : sampai beliau wafat, Rasulullah Saw dan keluarga beliau tidak pernah kenyang memakan roti dan daging, sehingga saya tidak meyakini bahwa kita diberi kehidupan yang lebih baik”.

dalam bab ini terdapat 5 Hadits

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi dari Sufyan dari Sa’id bin Ibrahim dari Kaab bin Malik dari ayahnya, beliau berkata : “Rasulullah Saw menjilat jari-jari beliau sebanyak tiga kali sesudah makan”. Imam Abu Isa berkata : selain Muhammad bin Basysyar ada yang meriwayatkan meriwayatkan hadits “Nabi Muhammad menjilat tiga jari beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Al-Hasan bin Hilal, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Affan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Salamah dari Tsabit dari Anas bin Malik, beliau berkata : Apabila selesai makan, Rasulullah Saw menjilat ketiga-tiga jari beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Al-Husein bin Ali bin Yazid As-Sada’i Al-Baghdadi, Telah menceritakan kepada kami Ya’qub bin Abu Ishak (Al-Hadhrami) beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Sufyan Ats-Sauri dari Ali bin Al-Aqmar dari Abu Juhaifah, beliau berkata : Rasulullah berkata : “Aku tidak makan sambil bersandar”. Telah mencerita kan kepada kami Muhamad bin Basyar beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdul Rahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan, dari Ali bin Al-Aqmar beliau meriwayatkan hadits yang samma.

Telah menceritakan kepada kami Harun bin Ishak Al-Hamdani, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdah bin Sulaiman dari Hisyam bin Urwah dari anak Ka’ab bin Malik dari ayahnya, beliau berkata : “Rasul Saw makan dengan 3 jarinya. Sesudah itu, beliau menjilat ketiga-tiganya”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Al-Fadhl bin Dukin, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mush’ab bin Salim beliau berkata : Saya mendengar Anas bin Malik berkata : “Rasulullah pernah dihidangkan kurma. Aku melihat beliau makan sambil duduk bersandar karena lapar”.

dalam bab ini terdapat 33 hadits

Telah menjelaskan kepada kami Muhammad bin Sahal bin Askar dan Abdullah bin Abdurrahman, keduanya berkata : Telah menjelaskan kepada kami Yahya bin Hisan, beliau berkata : Telah menjelaskan kepada kami Sulaiman bin Bilal dari Hisyam bin Urwah dari ayahnya dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw berkata : Sebaik-baik lauk adalah cuka”, Imam Abdullah bin Abdurrahman berkata dalam haditsnya “Alangkah baiknya lauk cuka”.

Telah menjelaskan kepada kami Qutaibah, beliau berkata : Telah menjelaskan kepada kami Abulahwash dari Simak bin Harb, beliau berkata : saya mendengar Nu’man bin Busyair berkata : Bukankah kamu semua dapat makan dan minum sesuka hatimu ? Padahal aku pernah melihat Rasulullah Saw tidak mempunyai apa pun buat mengisi perutnya, walaupun sebiji kurma kering”.

Telah menjelaskan kepada kami Abdah bin Abdullah al-Khuza’i, beliau berkata : Telah menjelaskan kepada kami Mu’awiyah bin Hisyam dari Sufyan dari maharib bin Datstsar dari Jabir bin Abdullah, beliau berkata : “Rasulullah Saw bersabda : Sebaik-baik lauk adalah cuka”.

Telah menjelaskan kepada kami Hannad, beliau berkata : Telah menjelaskan kepada kami Waki’ dari Sufyan dari Ayyub dari Abu Qilabah dari Zuhdam Zahdam al-Jarmi beliau berkata : “Kami berada di rumah Abu Musa al-Asy’ari, lalu kami diberi hidangan daging ayam. Tiba-tiba, seorang dari kami pergi menjauh. Abu Musa bertanya kepadanya : kenapa engkau menghindar ? Lelaki itu menjawab : Aku pernah melihat ayam memakan makanan yang menjijikkan sesudah itu, aku bersumpah tidak akan memakan ayam. Kemudian Abu Musa berkata : mendekatlah, aku pernah melihat Rasulullah Saw makan daging ayam”.

Telah menjelaskan kepada kami al-Fadl bin Sahl al-A’rajh al-Baghdadi, beliau berkata : Telah menjelaskan kepada kami Ibrahim bin Abdurrahman bin Mahdi dari Ibrahim bin Umar bin Safinah dari ayahnya dari kakeknya, beliau berkata : “Aku pernah memakan daging burung puyuh bersama Rasulullah Saw”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ismail bin Ibrahim dari Ayyub dari al-Qasim at Tamimi dari Zahdam al-Jarmi beliau berkata : “Kami berada di rumah Abu Musa al-asy’ari, beliau menghidangkan makanan, diantaranya adalah daging ayam, dikalangan kami ada seorang lelaki dari bani Taimillah kulitnya merah seolah-olah dia adalah hamba sahaya. Lelaki itu tiba-tiba menjauh dari hidangan. Kemudian Abu Musa berkata : Mendekatlah, aku pernah melihat Rasulullah Saw makan daging ayam”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ahmad az-Zubairi dan Abu Naim, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Abdullah bin Isa dari seorang lelaki penduduk Syam, yang bernama Atho’ dari Abi Usaid beliau berkata : “Rasulullah bersabda : Makanlah minyak zaitun, dan gunakanlah ia sebagai minyak. Sungguh ia berasal dari pokok yang diberkati”.

Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Musa, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrazaq, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’mar dari Zaid bin Aslam dari ayahnya dari Umar bin Khattab, beliau berkata : “Rasulullah berkata : Makanlah minyak zaitun , dan gunakanlah ia sebagai minyak. Sungguh, ia berasal dari pokok yang diberkati”. Imam Abu Isa berkata : Abdurrazaq ini masih ragu – ragu dalam hadits ini, terkadang dia memusnadkan dan terkadang dia memursalkan hadits. Al-Sanji telah menceritakan kepada kami, beliau berkata : Abdul Razak telah menceritakan kepada kami, dari Ma’mar, dari Zaid bin Aslam, dari ayahnya dari Rasulullah Saw. dengan Hadits yang sama, serta tidak menyebutkan Umar.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin basysyar, beliau ber kata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far dan Abdur rahman bin Mahdi, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Qatadah dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw menggemari buah labu, ketika dibawakan makanan ataupun mendapat undangan, aku selalu mengikuti beliau dan menghidangkan makanan itu (labu) di hadapan beliau sebab aku tahu beliau menyukainya”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hafsh bin Ghiyas dari Ismail bin Abu Khalid dari Hakim bin Jabir, dari ayahnya, beliau bercerita : “Aku berkunjung ke rumah Rasulullah Saw, kemudian aku melihat ada buah labu yang sudah dipotong-potong. Aku bertanya : Kenapa buah labu ini Untuk memperbanyak makanan dipotong-potong ? Beliau menjawab : kita”. Imam Abu Isa berkata : Jabir dalam hadits ini adalah Jabir bin Thoriq, beliau juga bernama Ibnu Abi Thoriq, salah seorang sahabat Rasulullah Saw dan kita tidak mengetahui riwayat hadits darinya kecuali hadits ini, dan Abu Kholid bernama Sa’ad Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id dari malik bin Anas dari Ishak bin Abdillah bin Abu Talhah beliau mendengar Anas bin Malik berkata : “Seorang tukang jahit mengundang Rasulullah Saw datang ke jamuan makan yang dimasak sendiri”. Kemudian Anas melanjutkan ceritanya : “Kemudian Aku pergi bersama Rasulullah Saw ke tempat jamuan makan itu, lalu Tuan rumah menghidangkan roti gandum, kuah berisi labu dan daging kepada Rasulullah Saw”. Kemudian Anas melanjutkan ceritanya “Lalu Aku melihat Rasulullah Saw mencari-cari labu di dalam piring hidangan. Sejak itu, aku senantiasa menyukai labu”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Ibrahim ad-Daruqi dan Salamah bin Syabib dan Mahmud bin Ghailan, mereka berkata : Telah men ceritakan kepada kami Abu Salamah dari Hisyam bin Urwah dari ayahnya dari Aisyah beliau berkata : “Rasulullah Saw menyukai manisan dan madu”.

Telah menceritakan kepada kami al – Hasan bin Muhammad az Za’farani, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami al-Hajjaj bin Muhammad, beliau berkata Ibnu Juraijh berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Yusuf bahwa Atha’ bin Yasar menceritakan Bahwa Ummu Salamah mendekat kepada Rasulullah Saw dengan membawa daging panggang, kemudian beliau memakannya, lalu beliau shalat dan tidak berwudhu”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibnu lahi’ah dari Sulaiman bin Ziyad dari Abdullah bin al-Haris, beliau berkata : “Saya makan daging panggang bersama Rasulullah Saw di dalam masjid”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mus’ir dari Abu Sakhrah (jami’ bin Syaddad) dari Abdullah dari Mughirah bin Syu’bah bercerita : “Pada suatu malam, aku bersama Rasulullah Saw pergi berkunjung ke rumah seseorang. Lalu Tuan rumah menghidangkan daging panggang untuk kami. Rasulullah Saw mengambil pisau dan memotong daging itu untuk kami berdua. Kemudian Bilal datang dan memberitahu waktu shalat sudah tiba. Lalu Rasulullah Saw meletakkan pisau lalu berkata : Apakah yang dilakukan Bilal ? Sungguh merugi (memberitahu orang yang sedang makan tentang shalat)”. Kemudian Rawi melanjutkan ceritanya “Lalu Rasulullah Saw berkata : Biar kupotong kumismu yang sudah panjang melebihi siwak ini. atau Potonglah pisaumu sampai batas siwak !”.

Telah menceritakan kepada kami Washil bin Abdul A’la, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Fudhail dari Abu Hayyan at-Tamimi dari Abu Zar’ah dari Abu Hurairoh, beliau berkata : “Suatu hari kanjeng Nabi disuguhi daging, lalu dihaturkan bagian diro (lengan) yang sangat disukainya, kemudian beliau menggigitnya (satu gigitan)”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud dari Zuhair (Ibnu Muhammad) dari Abu Ishak dari Sa’id bin Iyadh dari Ibnu Mas’ud, beliau berkata : “Rasulullah Saw menyukai bagian kaki daging. Seseorang pernah meletakkan racun pada bagian itu. beliau tahu yang melakukannya adalah kaum Yahudi”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muslim bin Ibrahim dari Aban bin yazid dari Qatadah dari Syahr bin hausyab dari Abu Ubaid, beliau berkata : “Aku memasak satu kuali makanan untuk Rasulullah Saw, beliau sangat menyukai daging bagian kaki. Oleh itu, aku menghidangkan untuk Baginda satu bagian kaki. Kemudian, beliau berkata : Ambilkan lagi bagian kaki untukku ! lalu Aku menghidangkan lagi untuk beliau, sesudah itu beliau meminta lagi : Ambilkan lagi bagian kaki untukku ! Lalu Aku berkata kepada beliau : Wahai Rasulullah, berapakah jumlah kaki yang dimiliki seekor kambing ? Kemudian Rasulullah Saw menjawab : Demi Allah yang jiwa ini berada di dalam genggaman-Nya, seandainya kamu diam saja, pasti kamu akan dapat menghidangkan apa yang aku minta”.

Telah menceritakan kepada kami al-Hasan bin Muhammad az Za’farani, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Ibad dari Falih bin Sulaiman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami lelaki dari bani Ibad yang bernama Abdul Wahab bin Yahya bin Ibad dari Abdullah bin Zubair dari Aisyah, beliau berkata : “Sebenarnya, bagian kaki bukanlah yang paling disukai Rasulullah, beliau hanya makan daging sekali-kali. Apabila dimasak, bagian kaki yang lebih cepat masak dan bagian itu juga yang dihidangkan terlebih dahulu kepada beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ahmad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mus’ir, beliau berkata : saya mendengar Abdullah bin Jafar berkata : “Aku mendengar Rasulullah Saw bersabda : Daging yang paling baik adalah daging di bahagian belakang badan”.

Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Zaid bin Khabbab dari Abdullah bin al Muammil dari Ibnu Abi Mulaikah dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw berkata : Sebaik-baik adalah cuka”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Kuraib Muhammad bin Alla’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Bakar bin Iyash dari Tsabit Abu hamzah ats-Tsamali dari as-Syu’bi dari Ummu Hani beliau berkata : “Rasulullah Saw datang ke rumahku dan bertanya : Apakah kamu memiliki sesuatu ? Aku menjawab : Aku tidak punya apa – apa, kecuali roti kering dan cuka, lalu beliau berkata : Berikanlah kepadaku ! Sebuah rumah tidak dianggap kekurangan lauk selagi masih ada cuka di dalamnya”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far, beliau berkata ; Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari dari Amr bin Murroh al-Hamdani dari Abu Musa al-Asy’ari beliau meriwayatkan Rasulullah Saw berkata : “Keutamaan Aisyah dibanding wanita-wanita lain adalah seperti keutamaan Tsarid (roti dicampur dengan gulai daging) dibanding makanan-makanan lain”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ismail bin ja’far, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman Ma’mar al-Anshari Abu Thawalah bahwa beliau Anas bin Malik meriwayatkan : “Bahwa Rasulullah Saw bersabda : Keutamaan Aisyah atas seluruh kaum wanita adalah seperti keutamaan Tsarid atas seluruh makanan”.

Telah menceritakan kepada kamiQutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Abdul Aziz bin Muhammad Suhail bin Abu Sholih dari ayahnya dari Abu Hurairah Bahwa beliau melihat Rasulullah Saw berwudhu sesudah makan sepotong keju. Kemudian, beliau melihat Rasulullah Saw makan bagian bahu kambing, lalu bershalat tanpa mengambil wudhu lagi”.

Telah menceritakan kepada kami Ibnu Abi Umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Uyainah dari Wail bin Dawud dari ayahnya yaitu bakar bin Wa’il dari Zuhri dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw menjamu tamu dengan kurma dan makanan yang dibuat dari tepung ketika mengadakan walimah pernikahan beliau dengan Shafiyyah”.

Telah menceritakan kepada kami al-Husein bin Muhammad al-Bashri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami al-Fudhail bin Sulaiman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami faidh yang menjadi budak Ubaidillah bin Ali bin Abu Rafi’ yang menjadi budak Rasulullah Saw, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ubaidillah bin Ali dari neneknya yang bernaria Salma, beliau bercerita : “Bahwa Hasan bin Ali, Ibnu Abbas dan Ibnu Ja’far datang mengunjungi Salma. Mereka berkata kepada Salma : Tolong hidangkan kepada kami ma kanan kesukaan Rasulullah Saw dan yang dianggap oleh beliau baik untuk dimakan. Lalu Salma berkata : Wahai anak-anakku, kamu tidak mungkin menyukai makanan itu lagi sekarang ! Seorang dari mereka kemudian men jawab : Buatkan saja untuk kami ! Salma pun bangun lalu mengambil tepung gandum dan menumbuknya. Sesudah ditumbuk, gandum itu dimasukkan ke dalam kuali dan dituangi sedikit minyak (zaitun), kemudian dicampur lada dan rempah-rempah yang sudah dihaluskan. Kemudian Salma menghidangkan makanan itu kepada mereka bertiga dan berkata : Inilah makanan kesukaan Rasulullah Saw dan yang beliau anggap baik untuk dimakan”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ahmad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari al-Aswad bin Qais dari Nubaih al Anbari dari Jabir bin Abdullah, beliau berkata : “Rasulullah Saw datang ke rumah kami, kemudian kami menyembelih seekor kambing untuk beliau. Rasulullah Saw bersabda : Keluarga ini seolah-olah tahu kami menyukai daging”. Dan dalam hadits ini ada sebuah cerita Telah menceritakan kepada kami Ibnu Abi Umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Muhammad bin Aqil, bahwa beliau mendengar Jabir, Sufyan berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin al Mukandar dari Jarir bin Abdullah, beliau berkata : “Rasulullah Saw keluar dari rumahnya bersamaku. Lalu beliau mengunjungi seorang wanita Anshar. Wanita itu menyembelihkan seekor kambing lalu beliau memakannya. Wanita itu juga menghidangkan sepiring kurma masak dan Rasulullah Saw memakannya. Sesudah itu, beliau berwudhu untuk melakukan shalat dhuhur, beliau pergi sesudah shalat. Wanita itu membawakan sisa daging kepada Rasulullah Saw dan Baginda memakannya, kemudian beliau melakukan shalat Asar tanpa berwudhu lagi”.

Telah menceritakan kepada kami al-Abbas bin Muhammad ad – Dauri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yunus bin Muhammad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Falih bin Sulaiman dari Utsman bin Abdurrahman dari Ya’qub bin Abu Ya’qub dari Ummu al Mundzir, beliau berkata : “Rasulullah Saw datang ke rumahku bersama Ali. Kami memiliki beberapa tangkai kurma yang kami gantung. Kemudian beliau dan Ali memakan kurma itu. Tiba-tiba berkata kepada Ali : Berhenti, berhenti wahai Ali. Kamu baru saja sembuh dari sakit. Kemudian Ali duduk, sementara Rasulullah Saw meneruskan makannya. Lalu, aku menghidangkan lobak dan gandum untuk mereka. Kemudian Rasulullah SAW berkata kepada Ali : Inilah yang sepatutnya kamu makan sebab makanan-makanan ini lebih baik untukmu”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Bisyr bin Sirri dari Sufyan dari Talhah bin Yahya dari A’isyah binti Talhah dari A’isyah Ummil mukminin, beliau berkata : “Suatu hari Nabi Muhammad Saw mendatangi ku, kemudian beliau bertanya : Apakah engkau mempunyai sesuatu ? lalu aku jawab : Tidak punya, kemudian beliau berkata : Aku berpuasa”. Aisyah melanjutkan ceritanya ” Kemudian aku mendapat makanan, lalu aku berkata : Wahai Rasulullah Saw, saya mendapat pemberian, kemudian Rasulullah berkata : Apa itu ? Aku jawab : Makanan siang, lalu beliau berkata : Apakah aku pagi ini berpuasa ?”. Kemudian A’isyah melanjutkan ceritanya “Lalu Rasulullah Saw memakan pemberian ini”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Umar bin hafsh bin Ghiyas, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ayah saya dari Muhammad bin Yahya al-Aslami dari Yazid bin Abu Umayyah al-A’war dari Yusuf bin Abdullah bin Salam, beliau berkata : “Aku melihat Rasulullah Saw mengambil sepotong roti gandum lalu meletakkan kurma di atasnya, dan berkata : Ini (kurma) adalah lauk bagi ini (roti). Kemudian beliau memakannya”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sa’id bin Sulaiman dari Abbad bin Awam dari Humaid dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw sangat menyukai tsufl (Abdullah berkata : Tsufl adalah sesuatu yang berasal dari sisa makanan)”.

dalam bab ini terdapat tiga hadits

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ismail bin Ibrahim dari Ayyub dari Abi Mulaikah dari Ibnu Abbas beliau berkata : “Rasulullah Saw keluar dari khala’ (tempat buang air besar) lalu dihidangkanlah makanan untuk beliau. Para sahabat bertanya, “Perlukah kami menyediakan air wuduk untukmu ? beliau menjawab : Aku diperintahkan berwudhu ketika hendak melakukan shalat”.

Telah menceritakan kepada kami Sa’id bin Abdurrahman al Makhzumi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Uyainah, dari Amr bin Dinar dari Sa’id bin Khuwairits dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Rasulullah Saw keluar dari ghait (tempat buang air besar), lalu dihidangkan makanan untuk beliau. salah Seseorang bertanya kepada beliau : Apakah engkau tidak berwudhu ? Rasulullah Saw menjawab : Apakah aku sedang ingin melakukan shalat ?, sehingga aku harus melakukan wudhu”.

Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Musa, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Numair, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Qais bin rabi’ (isyarat pindah sanad) dan Telah menceritakan kepada kami Qutaibah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdulkarim al-jarajani dari Qais bin Rabi’ dari Abu Hisyam dari Zadzan dari Salman, beliau berkata : “Aku pernah membaca dalam kitab Taurat yang menerangkan bahwa berkah makanan diperoleh apabila berwudhu sesudah makan. Kemudian Aku memberitahu kepada Rasulullah Saw apa yang pernah aku baca pada kitab Taurat itu. Rasulullah Saw menjawab : Berkah makanan diperoleh apabila kita berwudhu sebelum dan sesudah makan”.

dalam bab ini terdapat tujuh hadits

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibnu Lahi’ah dari Yazid bin Abu Habib dari Rasyid bin Jandal al-Yafi’i dari Habib bin Aus dari Abu Ayub al-Anshari beliau ber kata : “Pada suatu hari, kami berada di rumah Rasulullah Saw, beliau meng hidangkan makanan. Aku belum pernah merasakan makanan yang lebih berkah daripada makanan ini, saat kami mulai makan, belum pernah juga aku lihat makanan yang lebih sedikit berkahnya daripada makanan ini, apa bila kami selesai makan, kami bertanya : Wahai Rasulullah, bagaimanakah hal ini bisa terjadi ? Beliau menjawab : Sebab kita menyebut nama Allah ketika kita akan makan. Kemudian beliau duduk dan menyambung percakapan : Siapa yang makan namun tidak menyebut nama Allah, maka syaitan makan bersama dengannya”.

Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Musa, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hisyam ad-Dastuai dari Budail al-Uqaili dari Abdullah bin Ubaid bin Umair dari Ummi Kultsum dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah bersabda : Apabila kamu lupa menyebut nama Allah sebelum makan, hendaklah kamu membaca Bismillahi awwaluhu wa aakhiruhu (Dengan nama Allah pada awal dan akhir)”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Shabah al-Hasyimi al bashri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdul’a’la dari Ma’mar dari Hisyam bin Urwah dari ayahnya dari Umar bin Abi Salamah meriwayatkan : “Bahwa beliau pernah mengunjungi Rasulullah Saw dan di samping beliau ada makanan. Kemudian beliau berkata : Marilah anakku, sebutlah nama Allah dan makanlah dengan tangan kananmu. Makanlah apa yang dekat denganmu”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ahmad az-Zubairi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan ats-Tsauri dari Abu Hasyim dari Ismail bin Rayyah dari ayahnya (Rayyah bin Ubaidah) dari Abu Said al Khudri beliau berkata : “Ketika Rasulullah Saw selesai makan, beliau akan membaca : Segala puji bagi Allah yang memberi makan kepada kami, memberi minum kepada kami dan menjadikan kami orang Islam”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar , beliaut berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Said, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Tsur bin Abu Yazid dari Kholid bin Ma’dan dari Abu Umamah, beliau berkata : “Ketika wadah makanan diangkat dari hadapan Rasulullah Saw maka beliau membaca : Segala puji bagi Allah, dengan pujian yang banyak dan tidak terhingga, dengan pujian yang baik dan penuh dengan keberkahan, dan pujian yang tidak pernah henti, dan pujian yang selalu diperlukan oleh makhluk-Nya, wahai Tuhan kami !”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Bakar (Muhammad bin Aban). beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’ dari Hisyam ad-dastu’i dari Budail bin maisarah al-Uqaili dari Abdullah bin Ubaid bin Umair dari Ummi Kultsum dari Aisyah beliau berkata : “Suatu hari Rasulullah Saw makan bersama-sama enam orang sahabatnya

. Tiba – tiba, seorang Arab Badui datang dan terus makan bersama beliau sebanyak dua suapan. Melihatkan itu, Melihatkan itu, Rasulullah Saw berkata : Seandainya dia menyebut nama Allah, pasti makanan ini cukup untuk kamu semua”.

Telah menceritakan kepada kami Hannad dan Mahmud bin Ghailan, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Usamah dan Zakaria bin Abu Zaidah dari Said bin Abi Burdah dari Anas bin Malik beliau berkata : “Rasulullah Saw bersabda : Sesungguhnya. Allah meridhai hamba-Nya yang makan ataupun minum dan kemudian memuji Allah atas makanan atau minuman itu.

Telah menceritakan kepada kami al-Husein bint Aswad al-baghdadi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Amr bin Muhammad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Isa bin Thahmaz dari Tsabit, beliau berkata : “Anas bin Malik menunjukkan kepada kami cawan yang terbuat daripada kayu dan dilapisi besi, kemudian dia berkata : Wahai Tsabit, ini adalah cawan Rasulullah Saw”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Umar bin Ashim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Salamah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Humaid dun tsabit dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Saya pernah menuangkan berbagai jenis minuman untuk Rasulullah ke dalam cawan ini. Air putih, air anggur, madu dan susu”.

dalam bab ini ada tujuh hadits

Telah menceritakan kepada kami Ismail bin Musa al-Fazuri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibrahim bin Sa’id dari ayahnya dari Abdullah bin Jafar, beliau berkata : “Rasulullah pernah memakan qitsa (sejenis buah seperti mentimun tetapi ukurannya lebih besar) dengan kurma yang baru masak”.

Telah menceritakan kepada kami Abdah bin Abdullah al-Khuzat, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mu’awiyah bin Hisyam dari Sufyan dari Hisyam bin Urwah dari ayahnya dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah memakan buah birthikh (semangka) dengan kurma yang baru masak”.

Telah menceritakan kepada kami Ibrahim bin Ya’qub, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Wahab bin Jarir, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ayah saya, beliau berkata : Saya pernah mendengar Humaid (telah menceritakan kepada saya Humaid), beliau berkata : Wahab yang menjadi teman Jarir berkata : Dari Anas bin Malik beliau berkata : “Aku melihat Rasulullah Saw makan buah Khiriz (melon) dengan kurma yang baru matang, secara bersamaan”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Yahya, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Abdulaziz ar Romli, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Yazid bin Solti dari Muhammad bin Ishak dari Yazid bin Ruman dari Urwah dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Sawpernah memakan buah semangka dengan kurma yang baru masalk”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id dari Malik bin Anas (isyarat pindah sanad) dan Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Musa, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’an, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Malik dari Suhail bin Abu Shalih dari ayahnya.

dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Ketika para sahabat melihat buah yang pertama (dari pokok yang mereka tanam), mereka akan segera memetik dan membawanya kepada Rasulullah Saw. Dan ketika Rasulullah Saw memegang buah itu maka beliau berdoa : Ya Allah ! Berikanlah berkah kepada kami melalui buah-buahan kami. Berkahilah kota kami. Berkahilah timbangan dan ukuran kami. Ya Allah ! Sesungguhnya Nabi Ibrahim itu hamba-Mu, kekasih-Mu dan nabi-Mu. Sesungguhnya aku juga hamba-Mu dan nabi-Mu. Ibrahim pernah berdoa untuk Mekah dan sekarang aku berdoa untuk Madinah, dengan doa yang sama dipanjatkan oleh Ibrahim untuk Mekah. Kemudian, Rasulullah akan memanggil anak yang paling kecil yang beliau lihat, lalu beliau memberikan buah itu kepadanya”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Humaid ar-Ras beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibrahim bin Mukhtar dan Muhammad bin Ishak dari Abu Ubaid, dari Muhammad bin Ammar bin Yasir dari Rubayyi binti Mu’awwidz bin Afra, beliau berkata : “Mu’adz bin Afra’ menyuruhku membawa sepiring kurma masak dengan gitsa kecil berbulu halus untuk Rasulullah, beliau sangat menyukai qitsa, saat itu di samping Rasulullah Saw ada hadiah perhiasan dari Bahrain, beliau mengambil segenggam penuh perhiasan itu lalu memberikannya kepadaku”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syarik dari Abdullah bin Muhammad bin Aqil dari Rubayyi binti Mu’awwidz bin Afra’, beliau berkata : “Aku membawa sepiring kurma masak dengan qitsa kecil berbulu halus untuk Rasulullah. Lalu beliau memberiku segenggam perhiasan atau emas”.

Telah menceritakan kepada kami Ibnu Abi Umair, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Ma’mar dari Zuhri dan Urwah dari A’isyah, beliau berkata : “Minuman yang paling disukai Rasulullah Saw adalah minuman yang manis serta dingin”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ismail bin Ibrahim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ali bin Zaid dari Umar (anak dari harmalah) dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Suatu hari saya dan Khalid bin Walid menyertai Rasulullah Saw berkunjung ke rumah Maimunah, kemudian dihidangkanlah satu wadah yang berisikan susu, lalu Rasulullah Saw meminumnya sementara saya disebelah kanan Rasulullah Saw dan Khalid disebelah kiri beliau, kemudian beliau mengatakan : Minumlah bekas dari minumanku ! Jikalau engkau mau, dahulukanlah Khalid, kemudian aku berkata : Aku tidak akan mendahulukan seorang pun untuk minum bekas minumanmu, kemudian Rasulullah Saw bersabda : Barang siapa yang diberi makanan oleh Allah maka ucapkanlah Wahai Allah, berkahilah kami dalam makanan ini, dan berikan makanan yang lebih baik darinya, dan barang siapa yang diberi minuman susu oleh Allah maka hendaknya mengucapkan : wahai Allah berkahilah kami dalam minuman ini, dan tambahkanlah kami darinya”, kemudian Ibnu Abbas meneruskan ceritanya Rasulullah Saw bersabda : tidak ada sesuatu pun yang bisa mencukupi makanan atau minuman selain susu”.

Imam Abu Isa berkata : Imam Sufyan bin Uyainah meriwayatkan hadits ini dari Ma’mar dari Zuhri dari Urwah dari Aisyah, dan Abdullah bin Mubarak serta Abdurrazaq dan lebih dari satu orang meriwayatkan hadits ini dari Ma’mar dari Zuhri dari Nabi Muhammad Saw berupa hadits mursal, dan mereka tidak menyebut : dari Urwah dari A’isyah, begitu juga Imam Yunus dan lebih dari satu orang meriwayatkan hadits ini dari Zuhri dari Nabi Muhammad Saw berupa hadits mursal. Imam Abu Isa berkata : Hadits ini dimusnadkan oleh Sufyan bin Uyainah dari golongan ulama, Imam Abu Isa berkata : Maimunah binti Haris yang menjadi istri Nabi adalah bibi dari Ibnu Walid serta bibi dari Ibnu Abbas dan bibi dari Yazid bin Asham semoga Allah meridhai semuanya.

Dan para ulama berbeda pendapat dalam riwayat hadits ini dari Ali bin Zaid bin Jud’an, sebagian ulama meriwayatkan dari Ali bin Zaid dari Umar bin Abu Harmalah, sementara Syu’bah meriwayatkan dari Ali bin Zaid, beliau berkata : Dari Umar bin Harmalah, dan yang benar adalah : Umar bin Abu Harmalah.

dalam bab ini terdapat 10 hadits

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Husyaim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ashim al-Ahwal dan selainnya dari Syu’bi dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Rasulullah Saw pemah meminum air zamzam sambil berdiri”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Muhammad bin Ja’far dari Husain al-Mu’allim dari Amr bin Syuaib dari ayahnya dari kakeknya, beliau berkata : “Aku pemah melihat Rasulullah Saw minum sambil berdiri dan duduk”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibnu Mubarak dari Ashim al-Ahwal dari Syu’bi dari Ibnu Abbas berkata : “Aku menuangkan air zam zam untuk Rasulullah Saw, kemudian beliau minum sambil berdiri”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Kuraib (Muhammad bin Alla’) dan Muhammad bin Thorif al-Khufi, keduanya berkata : Telah men ceritakan kepada kami Ibnu Fudhail dari A’mash dari Abdulmalik bin Maisaroh dari Nazzal bin Sabrah, beliau berkata : “Semasa berada di Rahbah, Ali diberi satu wadah minuman. Beliau mengambil air itu dengan tangan nya, lalu mencuci kedua-dua tangannya, berkumur-kumur, memasukkan air ke hidung, membasuh ke wajah, kedua belah tangan sampai ke siku dan kepalanya. Kemudian, beliau meminum air itu sambil berdiri. Sesudah itu, beliau berkata : Ini adalah cara wudlu bagi orang yang tidak berhadas. Aku melihat Rasulullah Saw melakukannya dengan cara ini”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id dan Yusuf bin hammad, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdul Warits bin Sa’id dari Abu Ishom dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw bernafas sebanyak tiga kali di wadah minuman ketika minum, beliau berkata : Cara ini lebih menyehatkan dan menyegarkan”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Khasyram, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Isa bin Yunus dari Rasyidain bin Khuraib dari ayahnya dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Ketika Rasulullah Saw minum, beliau menarik nafas sebanyak dua kali (dua kali tegukan)”.

Telah menceritakan kepada kami Ibnu Abi Umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Yazid bin Yazid bin Jabir dari Abdurrahman dari Abu Amroh dari neneknya dari kabsyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw masuk ke dalam rumahku lalu minum dari mulut guriba (wadah air yang terbuat dari kulit) sambil berdiri. Sesudah itu, aku bangun dan memotongnya”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Azrah bin Tsabit al Anshari dari Tsumamah bin Abdullah, beliau berkata : “Anas bin Malik menarik nafas sebanyak tiga kali pada wadah minumannya. Beliau yakin Rasulullah Saw juga menarik nafas sebanyak tiga kali pada wadah minumannya”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ashim dari Ibnu Juraijh dari Abdul Karim dari Barra’ bin Zaid dari anak dari putri sahabat Anas bin Malik beliau berkata : “Rasulullah Saw masuk ke dalam rumah Ummu Sulaim. Sementara itu ada guriba yang tergantung di rumah itu, Rasulullah pun minum dari guriba itu sambil berdiri. Sesudah itu, Ummu Sulaim memegang ujung guriba itu dan memotongnya”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Nashr an-Naisabun. beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Muhammad al farawi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ubaidah binti Nail dari A’isyah dari Aisyah binti Sa’ad bin Abi Waggash dari ayahnya, beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah minum sambil berdiri”. Imam Abu Isa berkata : Sebagian ulama mengatakan : Ubaidah binti Nabil.

dalam bab ini terdapat enam hadits

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Rofi’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ahmad az-Zubairi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syaiban dari Abdullah bin Mukhtar dari Musa bin Anas bin Malik dari ayahnya, beliau berkata : “Rasulullah Saw memiliki wadah minyak wangi sebagai pengharum yang digunakan beliau.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Azrah bin Tsabit dari Tsumamah bin Abdullah, beliau berkata : “Anas bin Malik tidak pernah menolak pemberian berupa minyak wangi. Kata beliau : Rasulullah Saw tidak pernah menolak pemberian berupa minyak wangi”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibnu Abi Fudaik dari Abdullah bint Muslim bin Jundub dari ayahnya dari Ibnu Umar, beliau berkata : “Rasulullah Saw berkata : Tiga benda yang tidak boleh ditolak adalah bantal, minyak wangi dan susu”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud al-Hafri dari Sufyan dari al Jariri dari Abu Nadhrah dari seorang lelaki (sebangsa Tafar) dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Rasulullah Saw berkata : Minyak wangi untuk lelaki adalah yang harum baunya serta samar warnanya, dan minyak wangi untuk wanita adalah yang warnanya kelihatan dan samar baunya”. Ali bin Hujr telah menceritakan kepada kami, beliau berkata : Ismail bin Ibrahim telah menceritakan kepada kami, dari al-Jurairi, dari Abi Nadhrah, dari Thufawi, dari Abu Hurairah, dari Rasulullah Saw hadits yang sama lafadz dan maknanya.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Khalifah dan Amr bin Ali keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Yazid bin Zari’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hajjaj as-Sawaf dari Hannan dari Abu Utsman an-Nahdi, beliau berkata : “Rasulullah berkata : Jika seorang daripada kamu semua diberi raihan (salah satu jenis minyak wangi), janganlah kamu menolaknya. Sebab ia datang dari syurga”. Imam Abu Isa berkata : saya tidak mengetahui sosok Hannan selain pada hadits ini, dan Abdurrahman bin Abu Hatim berkata dalam kitab Jarh wat-ta’dil : Hannan al-Asadi dari Bani Asad adalah putra dari Syarik yaitu Shohibur raqiq yang menjadi paman Musaddad, beliau meriwayatkan hadits dari Abu usman an-Nahdi, dan Hajjaj bin Abi Usman as-Sowaf meriwayatkan hadits dari beliau, saya (Imam Abu isa) mendengar keterangan ini dari ayah saya.

Telah menceritakan kepada kami Umar bin Ismail bin Majalid bin Sa’id al-Hamdani, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ayah saya dari Bayan dari Qais bin Abu Hazim dari Jarir bin Abdullah, beliau bercerita : “Aku dibawa menghadap Umar ibnu Khattab, lalu aku meletakkan pakaianku dan berjalan hanya dengan memakai kain sarung. Umar berkata kepadaku : Pakailah bajumu ! Umar berkata pula kepada orang banyak : Aku tidak pernah melihat seorang lelaki pun yang lebih tampan daripada Jarir, kecuali ketampanan rupa Nabi Yusuf as-sadiq yang pernah kita dengar”.

dalam bab ini ada tiga hadits

Telah menceritakan kepada kami Humaid bin Mus’adah al-Bashri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Humaid al-Aswad dari Usamah bin Zaid dari Urwah dari Aisyah beliau berkata : “Rasulullah Saw tidak pernah berbicara dengan ungkapan seperti ungkapan kamu semua. Beliau selalu berbicara dengan jelas dan terperinci, sehingga orang yang mendengar dapat menghafal apa yang mereka dengar”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Yahya, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Qutaibah (Salam bin Qutaibah), dari Abdullah bin Mutsanna dari Tsumamah dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw mengulangi pembicaraan beliau sebanyak tiga kali supaya difahami (oleh mereka yang mendengar)”.

Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Jumai’ bin Umar bin Abdurrahman al-Ijli, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami seorang lelaki dari Bani Tamim yang menjadi anaknya Abu Halah (suami Khadijah) yang dijuluki Abu Abdillah yang menjadi anaknya Halah dari Hasan bin Ali beliau berkata : Aku bertanya kepada pamanku, Hindun bin Abi Halah. Beliau adalah orang yang mengetahui banyak hal mengenai Rasulullah Saw Aku berkata : Beritahulah kepadaku bagaimanakah cara Rasulullah berbicara ! Hindun menjawab : “Rasulullah Saw adalah seorang yang selalu bersedih (semasa mengadu kepada Tuhannya dan menyaksikan kebesaranNya, bukan kerana keduniaan). Beliau tidak pernah berhenti berfikir, lebih banyak diam, tidak berbicara selain kebutuhan. Beliau memulai dan meng akhiri percakapan dengan menyebut nama Allah. Beliau berbicara dengan ringkas namun penuh makna. Kata-kata beliau terperinci, tidak berlebihan dan tidak ada pengurangan. Beliau bukan seorang yang keras (kasar) dan tidak suka menghina. Beliau selalu mensyukuri nikmat Allah walaupun sedikit dan tidak pernah sekali pun mencela karunia Allah yang diberikan. Beliau juga tidak pernah mencela makanan. Beliau tidak pernah marah disebabkan urusan duniawi. Namun, jika kebenaran dilanggar, tidak ada satu pun yang dapat menghalangi kemarahan beliau sampai kebenaran itu ditegakkan. Beliau tidak pernah marah dan tidak akan meminta pembelaan yang berkaitan urusan peribadinya. Jika menunjukkan sesuatu, Rasulullah selalu menggunakan seluruh telapak tangan beliau, ketika beliau kagum akan sesuatu, beliau membalikkan telapak tangan. Apabila berbicara menjelaskan sesuatu, beliau selalu memukulkan telapak tangan kanan ke perut ibu jari kiri. Jika Rasulullah marah kepada seseorang, beliau akan berpaling daripada orang itu dan menghindar. Apabila menyenangi seseorang, Rasulullah alkan menjaga pandangan mata beliau. Kebanyakan tawa beliau adalah senyuman, giginya bagaikan butiran mutiara embun”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abbad bin Awam, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Al-hajjaj (Ibnu Arthah) dari Simak bin Harb dari Jabir bin Samurah beliau berkata : “Kedua betis Rasulullah Saw tidak besar dan sesuai dengan bentuk tubuhnya. Beliau tidak tertawa kecuali sekedar tersenyum. Jika aku memandang Rasulullah, hatiku berkata : Betapa hitam pelupuk mata beliau, padahal beliau tidak bercelak”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibnu lahi’ah dari Abdullah bin Mughirah dari Abdullah bin al-Harits bin Jaz’i, beliau berkata : “Aku tidak pernah melihat seseorang yang sering tersenyum melebihi Rasulullah Saw”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Khallal, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami yahya bin Ishak As-salihani, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami laits bin Said dari Yazid bin Abi habib dari Abdullah bin al-Harits berkata : “Rasulullah Saw tidak tertawa, kecuali sekedar tersenyum”. Imam Abu Isa berkata : Ini adalah hadits yang gharib dari haditsnya Sa’id bin laits.

Telah menceritakan kepada kami Abu Ammar (Al-Husein bin Harits), beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Al-A’mash dari Ma’rur bin Suwaid dari Abu Dzar, beliau berkata : “Rasulullah Saw bersabda : Sesungguhnya, aku tahu orang yang pertama masuk ke dalam syurga dan yang paling akhir keluar dari neraka. Pada hari kiamat nanti, seseorang akan dipanggil lalu perintah diberikan kepada malaikat, Tunjukkanlah kepadanya dosa-dosa kecil yang sudah dia lakukan dan sembunyikanlah dosa-dosa besarnya. ‘Orang itu akan ditanya, ‘Pada hari sekian, kamu telah melakukan ini dan ini, dan orang itu akan mengakui semuanya. Pada masa yang sama, dia juga merasa bimbang dengan dosa-dosa besarnya. Selepas itu, perintah yang selanjutnya (kepada malaikat), ‘Berikanlah kepada dia pahala kebaikan untuk menggantikan setiap kesalahan yang dilakukannya,’ Lalu Orang itu akan berkata : ‘Sesungguhnya masih ada lagi dosa-dosaku yang tidak diperlihatkan. ‘Abu Dzar berkata : Pada masa itu, aku melihat Rasulullah Saw tertawa sehingga ternampak gigi geraham beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mu’awiyah bin Amr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Zaidah dari bayan dari Qais bin Abi Hazim dari Jarir bin Abdullah, beliau berkata : “Semenjak aku memeluk Islam, Rasulullah Saw tidak pernah menghalang aku mengunjungi beliau. Apabila melihatku, beliau selalu tersenyum”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muawiyah bin umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Zaidah dari Ismail bin Abu Khalid dari Qais dari Jarir beliau berkata : “Rasulullah Saw tidak pernali menghalangi aku mengunjungi beliau semenjak aku memeluk Islam, dan beliau tidak pernah memandangku kecuali dengan senyuman”.

Telah menceritakan kepada kami Hannad bin Sari, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu muawiyah dari al-A’masy dari Ibrahim dari Ubaidah As-Salmani dari Abdullah bin Mas’ud meriwayatkan bahwa Rasulullah bersabda : “Sesungguhnya, aku mengetahui penghuni neraka yang paling akhir keluar, yaitu seseorang yang keluar dari situ dengan merangkak, kemudian dia mendapat perintah, “Pergilah ke syurga”, lalu Orang itu pun pergi ke syurga. Namun, dia melihat sudah ada orang di rumah-rumah yang ada di syurga. Dia mengadu kepada Tuhannya, “Wahai Tuhanku, sudah ada orang di rumah-rumah itu. “Orang itu ditanya, “Apakah kamu ingat kehidupanmu semasa di dunia ?” Dia menjawab, “Ya.” Lalu dia diperintahkan kepadanya, “Bayangkanlah (kemauanmu) !” Orang itu pun membayangkan keinginannya. Kemudian, Tuhan berkata kepadanya, “Kamu mendapat apa yang kamu inginkan, bahkan sepuluh kali lipat daripada apa yang ada di dunia. Orang itu membalas, “Wahai Tuhanku ! Apakah Engkau sedang mempermainku, padahal Engkaulah Sang Penguasa ? Abdullah bin Mas’ud berkata, “Ketika itu, aku melihat Rasulullah tertawa sehingga terlihat gigi geraham beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Said, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abulahwash dari Abu Ishak dari Ali bin Rabi’ah, beliau berkata : “Aku melihat Ali mendapati seekor hewan sebagai kendaraannya, ketika Ali menginjakkan kakinya di pelana, beliau menyebut nama Allah. Sesudah berada di atas kendaraannya, beliau membaca hamdalah. Kemudian, beliau membaca doa menaiki kendaraan, “Subhanalladzi sakhkhara lana hadza wama kunna lahu muqrinina wainna ila Rabbina la munqalibun.” (Maha Suci Engkau yang menundukkan semua ini untuk kami), padahal sebelumnya kami tidak mampu menguasainya dan sesung guhnya hanya kepada kami akan kembali kepada Tuhan kami. Sesudah itu, Ali mengucapkan hamdalah sebanyak tiga kali, takbir tiga kali juga, dan berdoa, “Maha Suci Engkau, ya Allah ! Sesungguhnya aku telah menganiaya diriku sendiri, oleh itu ampunkanlah aku. Sesungguhnya, hanya Engkau yang dapat mengampuni dosa kami. Lalu Ali tertawa, lalu aku pun bertanya kepadanya, “Wahai Amirul Mu’minin, kenapa tuan tertawa ?” Ali menjawab, “Aku melihat Rasulullah Saw melakukan sama seperti yang aku lakukan tadi, lalu beliau tertawa. Aku pun bertanya kepada beliau, kenapa engkau tertawa, wahai Rasulullah Saw ? Jawab beliau : Sesungguhnya, Tuhanmu kagum kepada hamba-Nya yang berdoa, Wahai Tuhanku ! Ampunilah dosa-dosaku, dan dia menyadari hanya Allah sajalah yang dapat mengampuni segala dosa”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Muhammad bin Abdullah Al-Anshari, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Aun dari Muhammad bin Muhammad bin Al-Aswad dart Amir bin Sa’ad, beliau berkata : “Sa’ad bin Abi Waqqash berkata : Aku melihat Rasulullah tertawa semasa Perang Khandaq sehingga terlihat gigi geraham beliau. Lalu aku bertanya : Apakah yang membuatkan beliau tertawa ? Ayahku menjawab : Ada seorang lelaki memegang perisai. Ketika itu, Sa’ad bertugas sebagai pemanah. Lelaki itu berkata (sambil menunjukkan ke kanan dan ke kiri) begini dan begini, sedangkan perisai menutupi dahinya. Lalu, Sa’ad mengambil anak panahnya. ketika lelaki itu mengangkat kepalanya, Sa’ad melepaskan anak panah dan tepat mengenai dahinya. Lelaki itu terjatuh dengan kakinya terangkat ke atas. Rasulullah Saw tertawa sehingga terlihat gigi geraham beliau. Aku bertanya : Apakah yang membuat Rasulullah Saw tertawa ? Jawab ayahku : Perbuatan Sa’ad kepada lelaki itu”.

dalam bab ini terdapat enam hadits

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Usamah dari Syarik dari Ashim Al Ahwal dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah pernah berkata kepada Anas bin Malik : Wahai pemilik dua telinga, Mahmud berkata : Abu Usamah berkata : Rasulullah Saw bermaksud bercanda kepada Anas bin Malik”.

Telah menceritakan kepada kami Hannad bin Sari, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’ dari Syu’bah dari Abu Tayyah dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw bergaul rapat dengan kami, sehingga beliau pernah berkata kepada adikku yang masih kecil dengan berkata : Wahai Abu Umair, apakah yang sedang dilakukan oleh nughair (sejenis burung yang berparuh merah) ?”. Imam Abu isa berkata : Didalam hadits ini diceritakan bahwa nabi Muhammad Saw bercanda dengan sahabat, serta beliau menamai seseorang dengan nama kunyahnya, beliau mengatakan : wahai Abu Umair, dan dalam hadits ini juga dijelaskan tidak ada keharaman untuk memberi shobi (anak kecil) burung untuk dibuat mainan, sedangkan mengenai ungkapan Nabi Muhammad Saw : Wahai Abu Umair, apakah yang sedang dilakukan oleh nughair ini dikarenakan Abu Umair mempunyai untuk bermain, kemudian dia susah dan dicandai oleh nabi Muhammad Saw”.

Telah menceritakan kepada kami Abbas bin Muhammad Ad-Dauri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ali bin Husain bin Syaqiq, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Mubarak. dari usamah bin Zaid dari Sa’id Al-Maqburi dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Para sahabat bertanya : Wahai Rasulullah, apakah Engkau bergurau dengan kami ? Beliau menjawab : Ya, hanya saja aku tidak pernah berkata-kata kecuali ungkapan yang benar”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Khalid bin Abdillah dari Humaid dari Anas bin Malik beliau meriwayatkan : “Ada seorang lelaki meminta tumpangan kendaraan kepada Rasulullah Saw. Kemudian beliau berkata kepadanya Aku akan menaikkanmu anak unta betina. Lelaki itu berkata, “Wahai Rasulullah, apakah yang dapat aku lakukan dengan anak unta betina ? Jawab Rasulullah, Bukankah unta betina yang melahirkan unta yang lain ?”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin manshur, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrazaq, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’mar dari Tsabit dari Anas bin Malik, beliau meriwayatkan : “Ada seorang laki-laki dari kampung yang bernama Zahir. Pada suatu hari, beliau datang menemui Rasulullah Saw membawa hadiah dari kampungnya. Ketika beliau pulang, Rasulullah Saw pula memberi bekal kepadanya. Rasulullah Saw berkata : Zahir adalah (pembawa barang) kampung untuk kita dan kita adalah (pembawa barang) kota untuknya. Rasulullah Saw sangat cinta kepada Zahir, walaupun beliau tidak memiliki wajah yang menarik. Pada suatu hari, Rasulullah pergi bertemu dengan Zahir ketika beliau sedang menjalankan bisnisnya. Tiba-tiba, Rasulullah memeluk Zahir dari belakang. Zahir tidak dapat melihat siapakah orang yang memeluknya dari belakang itu. Beliau berkata : Siapakah ini ? Lepaskan aku ! Beliau menoleh dan mengetahui rupa-rupanya Rasulullah yang berada di belakangnya. Tanpa berfikir panjang, Zahir merapatkan lagi badannya dengan dada Rasulullah Saw bagi meraih keberkahan. Kemudian, Rasulullah Sawberkata : Siapakah yang mau membeli hamba sahaya ini ? Zahir mem balas, Wahai Rasulullah, demi Allah, saya ini tidak laku. Jawab Rasulullah, Tetapi di sisi Allah, kamu bukan tidak laku. Atau, Tetapi di sisi Allah, kamu sangat berharga”.

Telah menceritakan kepada kami Abd bin Humaid, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mus’ab bin Miqdam, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mubarak bin Fadhalah dari Hasan al Basri berkata : “Seorang wanita tua bertemu dengan Rasulullah Saw dan berkata : Wahai Rasulullah, berdoalah kepada Allah agar aku dapat masuk ke syurga, Kemudian beliau menjawab : Wahai ibu Fulan ! Syurga itu tidak dihuni oleh orang tua. Mendengar jawaban Rasulullah, wanita itu pergi dari situ sambil menangis. Rasulullah berkata : Beritahu kepada wanita itu, dia tidak akan masuk ke syurga dengan usia tua. Allah berfirman : Dan Kami jadikan gadis perawan, penuh cinta lagi sebaya umurnya”.

dalam bab ini terdapat Sembilan hadits

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ayarik dari Miqdam bin Syuraijh dari ayahnya dari Aisyah, beliau berkata : “Seseorang bertanya kepada Aisyah, Apakah Rasulullah Saw pernah menyenandungkan syair ? Aisyah menjawab, Beliau pernah meniru syair Ibnu Rawahah. Syairnya berbunyi : Dan berita-berita akan disampaikan kepadamu oleh orang yang tidak kamu beri bekal”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Surfyan Ats-tsauri dari Abdulmalik bin Umair, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Salamah dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Rasulullah berkata : Syair yang paling benar pernah diucapkan adalah syair Labid : Ingatlah ! Setiap sesuatu selain Allah pasti binasa. sementara Umayyah bin Abi as-Salt hampir masuk Islam”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Aswad bin Qais dari Jundub bin Sufyan al-Bajali, beliau berkata : “Jari-jemari Rasulullah Saw pernah terkena batu sehingga berdarah. Kemudian, Rasulullah berkata : Engkau hanyalah jari-jemari yang berdarah, dan ia tidak sia-sia karena engkau terluka di jalan Allah”. Dan Telah menceritakan kepada kami Ibnu Abi Umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Uyainah, dari al-Aswad bin Qais, dari Jundub bin Abdillah al-Bajali hadits yang sama.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan Ats-tsauri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ishak dari Bara bin Azib beliau meriwayatkan : “Seorang lelaki bertanya kepada Bara’ : Apakah kamu semua lari meninggalkan Rasulullah ? wahai Abu ‘Umarah, lalu Bara’ menjawab : Demi Allah, Rasulullah tidak pernah mundur, tetapi tentera yang berada di barisan beliau yang melarikan diri karena mereka diserang dengan anak panah oleh kabilah Hawazin. Pada masa itu, Rasulullah tetap berada di atas kendaraan beliau, sedangkan Abu Sufyan bin al-Harits bin Abdul Muthalib memegang tali kendali tunggangan Rasulullah. lalu, Rasulullah bersyair : Aku adalah Nabi, aku tidak pernah berdusta # Aku adalah anak (keturunan) Abdul Muthalib”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin manshur, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrazaq, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ja’far bin Sulaiman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami dari Tsabit dari Anas bin Malik beliau meriwayatkan : “Tatkala Rasulullah Saw memasuki kota Makah dengan tujuan melakukan umrah qadha, Ibnu Rawahah berjalan di hadapan beliau sambil bersyair, Biarkan kaum kafir menempuh jalannya. Hari ini kami binasakan kamu semua, karena Nabi sudah turun. Kebinasaan yang memisahkan kepala dari leher. Dan yang membuatkan kekasih melupakan kekasihnya. Umar berkata kepada Ibnu Rawahah : Wahai Ibnu Rawahah ! Engkau bersyair di hadapan Rasulullah Saw dan di tanah haram Allah ini ? lalu Rasulullah Saw juga berkata : Biarkan dia, wahai Umar ! Kalimat-kalimat syairnya lebih menusuk hati orang kafir daripada panahan anak panah”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syarik dari Simak bin Harb dari Jabir bin Samurah, beliau berkata : “Aku duduk bersama Rasulullah Saw lebih dari seratus kali. Para sahabat saling melantunkan syair dan berbicara mengenai kehidupan zaman jahiliyah. Rasulullah Saw hanya diam dan sekali-sekali tersenyum bersama mereka”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syarik dari Abdul Malik bin Umair dari Abu Salamah dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Syair yang paling benar pernah diucapkan adalah syair Labid. Ingatlah ! Setiap sesuatu selain Allah pasti binasa”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Marwan bin Muawiyah dari Abdullah bin Abdurrahman At-ta’ifi dari Umar bin Syarid dari ayahnya, beliau berkata : “Aku pernah duduk di belakang Rasulullah Saw ketika beliau mengendarai hewan. Aku membacakan kepada beliau sebanyak seratus syair gubahan Umayyah bin Abi as-Salt as-Tsaqafi. Setiap kali aku habis membaca sebait syair, Rasulullah berkata : Bacalah lagi ! sehinggalah aku membacakan seratus bait syair untuk beliau. Kemudian, Rasulullah berkata : Umayyah hampir masuk Islam “.

Telah menceritakan kepada kami Ismail bin Musa Al-fazari dan Ali bin hujr, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Abuzzunnad dari Hisyam bin Urwah dari ayahnya dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw menyediakan sebuah tempat yang tinggi seperti mimbar untuk Hasan bin Tsabit di dalam masjid (di Madinah). Di atas tempat itu, dia berdiri menunjukkan kehebatan atau mempertahankan Rasulullah Saw. Lalu beliau berkata : Sesungguhnya Allah memberi kekuatan melalui roh kudus ketika beliau menunjukkan kehebatan atau mempertahankan Rasulullah Saw”. Telah menceritakan kepada kami oleh Ismail bin Musa dan Ali bin Hujr, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami oleh Ibnu Abi al-Zinad, dari ayahnya, dari Urwah, dari Aisyah dari Rasulullah Saw hadits yang sama.

Telah menceritakan kepada kami Hasan bin Sobah Al-Bazzar, Telah menceritakan kepada kami Abu An-nassar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Aqil Ats-Tsaqafi Abdullah bin Aqil dari Majalid dari Syu’bi dari Aisyah, beliau berkata : “Pada suatu malam, Rasulullah Saw berbincang-bincang dengan istri-istri beliau. Salah seorang istri berkata, ungkapan ini seperti ucapan khurafah. Rasulullah Saw membalas : Apakah kalian semua tahu apa itu Khurafah ? Khurafah adalah nama seorang lelaki dari kabilah ‘Udzrah yang ditawan oleh jin pada zaman  jahiliyah. Dia tinggal bersama-sama jin dalam jangka masa yang lama. Kemudian jin mengembalikannya semula ke alam manusia, lalu dia bercerita kepada manusia mengenai perkara-perkara yang ajaib yang dia lihat di alam jin. Oleh sebab itu, manusia menyebut itu cerita Khurafah.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Isa bin Yunus dari Hisyam dari Urwah dari saudaranya Abdullah bin Urwah dari Urwah dari Aisyah, beliau berkata : “Sebelas orang wanita duduk dan berbincang-bincang, mereka sepakat tidak menyembunyikan satu pun perihal suami mereka. Wanita pertama berkata : “Suamiku bagaikan daging unta kurus yang tinggal di puncak gunung berbatu-batu (sukar diraih karena sombongnya). Tidak ada tanah datar buat menghampirinya (akhlaknya tidak baik) dan badannya tidak berisi sehingga tidak ada lemak yang dapat diambil daripadanya (tidak bermanfaat kepada orang lain). Wanita kedua berkata : “Aku tidak berani bercerita mengenai suamiku. Aku takut diceraikan. Jika aku bercerita juga ia sama seperti menyebutkan urat leher dan pusatnya (dia memiliki keburukan luar dan dalam).” Wanita ketiga berkata : “Suamiku kurus tinggi (jasadnya) dan tidak menarik (akhlaknya). Jika aku mengungkapkan keburukannya, aku akan diceraikan. Jika aku diam, dia akan mengabaikanku (seolah-olah aku tidak memiliki suami).” Wanita keempat berkata : “Suamiku bagaikan malam di Tihamah (sebuah negeri di antara pantai dan pergunungan yang memiliki cuaca yang stabil). Tidak panas dan tidak sejuk. Tidak menakutkan dan tidak membosankan”. Wanita kelima berkata : “Suamiku jika di rumah suka tidur dan beristirahat, seperti harimau kumbang, manakala ketika di luar rumah dia seperti singa. Dia tidak pernah mempersoalkan pemberiannya kepada rumah tangga kami.” Wanita keenam berkata : “Suamiku tidak pernah meninggalkan sisa pada makanan dan minumannya. Dia menggunakan selimut sendirian semasa tidur dan tidak pernah mengambil berat akan keadaanku”. Wanita ketujuh berkata : Suamiku mandul dan kurang bijak. Seluruh penyakit yang ada dalam kehidupan ini, ada padanya. Dia dapat memukul kamu ataupun mengusir kamu atau kedua-duanya sekali. Wanita kedelapan berkata : Suamiku memiliki sentuhan yang lembut selembut sentuhan arnab, dan baunya harum seharum wangian zarnab.” Wanita kesembilan berkata : Suamiku setinggi tiang (martabatnya tinggi di kalangan masyarakat), sepanjang pedang (berjiwa perwira ), banyak abu (dapur selalu menyala buat memasak untuk tetamu yang datang ke rumah) dan rumahnya dekat dengan tempat berkumpul. Wanita kesepuluh berkata : Suamiku adalah seorang yang kaya. Kaya yang bagaimana ? Kaya yang lebih baik daripada semua itu. Dia memiliki unta yang banyak di kandangnya, tetapi sedikit di tempat menggembala. Jika unta-unta itu mendengar bunyi musik gambus, mereka tahu mereka bakal disembelih (dan dihidangkan untuk para tamu)”. Wanita kesebelas berkata : Suamiku adalah Abu Zar’in. Dia memberikan barang perhiasan di kedua telingaku, membuatkan aku menjadi gemuk dan memberiku kehidupan yang senang dan bahagia. Sebelum bertemu dengannya, aku hidup di kalangan orang susah dan penggembala kambing, namun sesudah bertemu dengannya, aku dapat merasakan nikmat hidup di kalangan pemilik kuda, unta, lembu dan ladang. Aku suka bercakap-cakap dengannya, kata-kataku tidak pernah dianggap jelek. Aku dapat tidur dengan tenang sampai ke pagi, dan dapat minum sehingga kenyang. Ibu mertuaku pula seorang wanita yang mempunyai ruang makan yang luas dan rumah yang besar (kehidupan yang sejahtera). Anak lelaki kami memiliki tubuh yang sederhana dan ideal. Dia bukan seorang yang kuat makan. Dia dapat kenyang hanya dengan sepotong daging kaki kambing. Anak perempuan kami pula, seorang yang taat kepada kedua-dua orang tuanya. Bentuk badannya bagus dan barang siapa yang melihat kecantikan dan akhlaknya, pasti akan cemburu. Kami memiliki pembantu yang tidak suka bergosip. Orangnya juga amanah dan selalu menjaga kebersihan rumah kami.” Wanita kesebelas meneruskan ceritanya, “Pada suatu hari, Abu Zar’in keluar bepergian. Ketika itu juga, susu hewan peliharaan yang ada lagi diproses sedang melimpah ruah. Dalam perjalanannya, Abu Zair’in bertemu dengan seorang wanita yang memiliki susuk tubuh yang menarik dengan dua orang anaknya yang lincah seperti harimau bintang. Selepas itu, Abu Zar’in menceraikan aku dan menikahi wanita itu. Aku pula menikah dengan seorang lelaki mulia dan dermawan. Dia mahir menunggang kuda dan memegang tombak Kaththi (nama tempat asal tombak ini dibuat la adalah sebuah desa di pantai laut Oman). Pada suatu petang, dia menunjukkan kepadaku hewan ternakannya, lalu memberikan sepasang daripada setiap haiwan yang dia miliki. Katanya : ‘Wahai Ummu Zar’in ! Makanlah dan berilah kepada keluargamu ! ‘Biarpun aku kumpul semua kebaikan dan pemberiannya kepadaku, ia masih belum dapat menandingi pemberian Abu Zar’in yang paling kecil. “Lalu Aisyah berkata, ‘Rasulullah berkata kepadaku, Aku bagimu umpama Abu Zar’in kepada Ummu Zar’in’)”.

dalam bab ini terdapat enam hadits

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Israil dari Abu Ishak dari Abdullah bin Yazid dari Bara’ bin Azib, beliau berkata : “Jika Rasulullah Saw berbaring, Beliau akan meletakkan telapak tangan kanan di bawah pipi kanan beliau dan berdoa : Wahai Tuhanku, lindungilah aku dari siksa-Mu pada hari Engkau bangkitkan seluruh hamba-Mu”. Muhamad al-Mutsanna telah menceritakan kepada kami, beliau berkata : Abdul Rahman telah memberitakan kepada kami, beliau berkata : Israil telah memberitakan kepada kami, dari Abi Ishaq, dari Abi Ubaidah, dari Abdullah hadits yang sama. Katanya, Pada hari dikumpulkan seluruh hamba-Nya.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrazaq, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Abdul Malik bin Umair dari rabi’i bin Harasy dari Hudzaifah, beliau berkata : “Apabila hendak tidur, Rasulullah Saw membaca doa, Ya Allah, dengan nama-Mu aku mati dan hidup. Sedangkan ketika bangun dari tidur, Rasulullah Saw berdoa, “Seluruh pujian hanya kepada Allah, yang menghidupkan kami sesudah mematikan kami, dan hanyalah kepada-Nya tempat kembali”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mufadhdhal bin Fadhalah dari Aqil. Saya (rawi) menyangka dari Zuhri dari Urwah dari Aisyah, beliau berkata : “Apabila Rasulullah Saw hendak tidur, beliau mengumpulkan telapak tangan dan meniup keduanya. Sesudah itu, beliau akan membaca surah al-Ikhlas, surah al-Falaq dan surah an-Naas, lalu mengusap kedua telapak tangan yang sudah dibacakan ketiga surat tadi ke muka dan seluruh bagian tubuh. Rasulullah Saw melakukan amalan ini sebanyak tiga kali”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Salamah dari Kuhail dari Kuraib dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Rasulullah Saw tidur sehingga mendengkur pelan. Dan beliau selalu mendengkur pelan ketika tidur, ketika Bilal datang dan melaungkan azan untuk bershalat, Rasulullah lantas bangun daripada tidur dan mendirikan shalat tanpa berwudu terlebih dahulu”. Dan dalam hadits ini terdapat sebuah cerita.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Manshur beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Affan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Salamah dari Tsabit dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Apabila Rasulullah Saw hendak tidur, beliau berdoa, Segala puji bagi Allah yang memberi makan kepada kami, memberi minum kepada kami, memberi kecukupan kepada kami dan memberi tempat berteduh kepada kami. Betapa banyak orang yang tidak mendapat kecukupan dan tempat naungan”.

Telah menceritakan kepada kami Husein bin Muhammad Al-Hariri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sulaiman bin Harb, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Abu Salamah dari Humaid dari Bakar bin Abdullah Al-Muzani dari Abdullah bin Rabbah dari Abi Qatadah, beliau berkata : “Apabila Rasulullah Saw hendak beristirahat pada waktu malam, beliau akan berbaring mengiring ke sebelah kanan. Apabila Rasulullah Saw hendak beristirahat sebelum masuk waktu Subuh, Beliau akan mengangkat lengan dan meletakkan kepalanya di telapak tangan beliau”.

dalam bab ini terdapat 24 hadits

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id dan Bisyr bin Muadz, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Awanah dari Ziyad bin Alaqah dari Mughirah bin Syu’bah, beliau berkata : “Rasulullah Saw melakukan shalat sampai kedua telapak kaki beliau bengkak. Ada yang menegur beliau, kenapa engkau menyusahkan dirimu sebegitunya, padahal Allah Swt sudah mengampunimu semua dosa yang sudah lewat dan yang akan datang ? Rasulullah Saw menjawab : Apakah aku tidak boleh menjadi hamba yang bersyukur kepada-Nya ?”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Ammar (Al-Husain bin Haris) beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Al-fadhal bin Musa dari Muhammad bin Amr dari Abu Salamah dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah shalat sampai kedua telapak kaki beliau bengkak. Ada yang bertanya kepadanya, kenapa engkau melakukan hal ini, padahal sudah tertulis bahawa Allah Swt mengampuni segala dosamu yang lalu dan yang akan datang ? Jawab Rasulullah : Apakah aku tidak boleh menjadi hamba-Nya yang bersyukur ?”.

Telah menceritakan kepada kami Isa bin Utsman bin Isa bin Abdurrahman Ar-Ramli, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami umar yahya bin Isa Ar-Ramli dari A’mash dari Abu Shalih dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah melakukan shalat sampai kedua telapak kaki beliau bengkak. Lalu, ada yang bertanya kepada beliau, Wahai Rasulullah ! Kenapa engkau melakukan hal ini, padahal Allah Swt sudah mengampuni segala dosamu yang lalu dan yang akan datang ? Rasulullah Saw menjawab, apakah aku tidak boleh menjadi hamba yang bersyukur ?”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin basysyar beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Abu Ishak dari Aswad bin Yazid, beliau berkata : “Aku bertanya kepada Aisyah mengenai shalat malam Rasulullah Saw. Aisyah menjawab : Rasulullah Saw tidur pada awal malam, kemudian beliau bangun melakukan shalat malam dan ibadah yang lain. Apabila mendekati waktu sahur, beliau melakukan shalat witir. Sesudah itu, beliau kembali ke tempat tidur. Ketika beliau mempunyai hajat kepada istrinya, maka beliau akan mendatanginya. Ketika mendengar seruan azan, beliau akan bangun dengan segera. Jika beliau bangun dalam keadaan berjunub, beliau akan mandi dahulu. Jika tidak junub, cukup sekadar mengambil wuduk lalu keluar ke tempat shalat”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id dari Anas bin Malik (pindah sanad) dan Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Musa Al Anshari, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’an dari Malik dari Makhramah bin Sulaiman bin Kuraib dari Ibnu Abbas beliau bercerita, bahwa beliau pernah bermalam di rumah bibinya yang juga merupakan isteri Rasulullah, yaitu Maimunah. Ibnu Abbas berkata : “Aku tidur pada sisi lebar bantal, manakala Rasulullah Saw dan istrinya berbaring pada sisi panjang bantal itu. Rasulullah Saw tidur sampai tengah malam, kurang sedikit atau lewat sedikit dari tengah malam. Kemudian, beliau bangun dan membersihkan wajahnya serta membaca sepuluh ayat terakhir surah Ali Imran. Selepas itu, Baginda mengambil wuduk dengan air yang ada di dalam wadah yang tersedia lalu melakukan shalat. Aku pun berdiri di sebelah kiri Rasulullah Saw hendak bershalat bersama-sama. Tiba-tiba, Rasulullah Saw meletakkan tangan kanannya di atas kepalaku lalu menarik telinga kananku (supaya aku berdiri di sebelah kanan Baginda). Rasulullah Saw shalat dua rakaat, kemudian dua rakaat lagi, kemudian dua rakaat lagi, kemudian dua rakaat lagi, kemudian dua rakaat lagi, kemudian dua rakaat lagi. (Perawi bernama Ma’an berkata : Dua rakaat sebanyak enam kali). Sesudah itu, Rasulullah Saw shalat witir lalu berbaring semula sehingga muazin datang. Apabila azan dikumandangkan, beliau shalat dua rakaat yang ringkas lalu keluar dari rumah dan pergi melakukan shalat Subuh”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Kuraib (Muhammad bin Alla’) beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’ dari Syu’bah dari Abu Jamrah dari Ibnu Abbas beliau berkata : “Rasulullah Saw mengerjakan shalat malam sebanyak tiga belas rakaat”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Awanah dari Qatadah dari Zurarah bin Aufa dari Sa’ad bin Hisyam dari Aisyah, beliau berkata : “Jika Rasulullah Saw tidak dapat mengerjakan shalat malam disebabkan tertidur ataupun terlalu mengantuk, beliau akan bershalat dua belas rakaat pada waktu siang”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Alla’ beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Salamah dari Hisyam (Hisyam bin Hasaan) dari Abu Muhammad bin Sirin dari Hurairah, beliau meriwayatkan : “Rasulullah Saw berpesan : Jika ada antara kalian semua yang bangun pada waktu malam hendak shalat, maka mulailah shalat dengan dua rakaat yang ringan”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Said dari Malik bin Anas (pindah sanad) dan Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Musa. beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’an, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Malik dari Abdullah bin Abu bakrah dari Ayahnya bahwasanya Abdullah bin Qais bin Makhramah memberi kabar dari Zaid bin Khalid al-Juhani, beliau berkata : “Aku memerhatikan Rasulullah Saw mengerjakan shalat malam Ketika itu, aku tidur di ambang pintu rumah atau di hadapan rumah beliau. Rasulullah Saw memulai dengan shalat dua rakaat yang ringkas, kemudian shalat dua rakaat yang sangat panjang dan lama seolah-olah enam rakaat. Selepas itu, beliau lakukan pula shalat dua rakaat yang lebih ringkas daripada shalat sebelumnya, kemudian dua rakaat, kemudian dua rakaat, kemudian dua rakaat dan kemudian shalat witir. Kesemuanya berjumlah tiga belas rakaat”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Musa beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’an, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Malik dari Abu Sa’id bin Abi said Al-Maqburi dari Abu Abdurrahman bahwasanya beliau bertanya kepada Aisyah, Salamiah bin Bagaimanakah shalat malam Rasulullah pada bulan Ramadhan ? Aisyah menjawab : “Rasulullah Saw tidak menambah (jumlah rakaat shalat sunat) sama pada bulan Ramadhan ataupun bulan bulan lain, melebihi sebelas rakaat. Secara terperinci, beliau shalat empat rakaat, janganlah kamu bertanya akan kebaikan dan panjang shalat ini. Kemudian, Baginda shalat lagi empat rakaat, jangan lagi bertanya akan bagus dan panjang shalat ini. Sesudah itu, beliau shalat witir sebanyak tiga rakaat. Aku bertanya : Wahai Rasulullah, apakah Engkau tidur sebelum shalat witir ? Rasulullah Saw menjawab : Wahai Aisyah ! Yang tidur hanyalah mataku bukan hatiku”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Musa beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’an, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Malik dari Ibnu Syihab dari Urwah dari Aisyah, beliau meriwayatkan : “Rasulullah Saw mendirikan shalat malam sebanyak sebelas rakaat, termasuk satu rakaat shalat witir. Apabila selesai, beliau akan tidur berbaring dengan lambung miring ke kanan”. Ibnu Abi Umar telah menceritakan kepada kami, Ma’an telah mengkhabarkan kepada kami, dari Malik, dari Ibnu Syihab dengan hadits yang sama. Qutaibah telah menceritakan kepada kami, dari Malik, dari Ibnu Syihab dengan hadits yang serupa.

Telah menceritakan kepada kami Hannad Abul Ahwash dari A’mash dari Ibrahim sari Aswad dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw mendirikan shalat malam sebanyak sembilan rakaat”. Mahmud bin Ghailan telah menceritakan kepada kami, beliau berkata : Yahya bin Adam telah menceritakan kepada kami, beliau berkata : Sufyan al-Tsaury telah menceritakan kepada kami, dari al-A’masy akan hadits yang sama.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Umar bin Murrah dari Abu Hamzah (seorang lelaki dari kaum anshar) dari seorang lelaki dari bani Abas dari Hudzaifah beliau meriwayatkan bahwa beliau pernah shalat malam bersama Rasulullah “Kata Hudzaifah : Rasulullah Saw memulai shalat dengan membaca Allahu akbar dzul malakuti wal jabaruti wal kibriya’i wal ‘azhamah (Allah maha besar, Pemilik kerajaan, kekuasaan, kebesaran dan keagungan). Sesudah itu, Rasulullah Saw membaca surah al-Baqarah lalu rukuk. Rukuk beliau lama, hampir sama lamanya dengan berdiri. Semasa rukuk, beliau membaca : Subhana rabbiyal ‘azhimi, subhana rabbiyal ‘azhimi (Maha Suci Allah, Tuhanku yang Maha agung. Maha Suci Allah, Tuhanku yang Maha agung). Sesudah itu, beliau mengangkat kepalanya dan berdiri, beliau berdiri lama, hampir sama dengan lamanya rukuk”. Semasa i’tidal, Rasulullah Saw membaca li rabbiyal hamd, li rabbiyal hamd (Segala puji untuk Tuhanku, segala puji untuk Tuhanku). Sesudah itu, beliau bersujud. Sujud beliau lama, hampir sama lamanya dengan Baginda i’tidal. Semasa sujud, Rasulullah Saw membaca Subhana rabbiyal a’la subhana rabbiyal a’la (Maha suci Tuhanku yang maha tinggi. Maha suci Tuhanku yang maha tinggi). Sesudah itu, beliau duduk antara dua sujud. Lama duduk Baginda hampir sama dengan lamanya sujud Baginda, Semasa duduk antara dua sujud, Rasulullah membaca Rabbigh firli, rabbigh firli Wahai Tuhanku, ampuni aku ! Wahai Tuhanku, ampuni aku !). sampai beliau membaca surah al-Baqarah, surah Ali Imran, surah an-Nisa, surah al-Ma’idah dan surah al-An’am. Syu’bah ragu sama ada surah al-Ma’idah ataupun surah al-An’am”. Imam Abu Isa berkata : Abu Hamzah nama aslinya adalah Thalhah bin Zaid, sedangkan Abu Hamzah Adh-Dhab’i bernama asli Nasr bin Umar. Telah menceritakan kepada kami Abu Bakar bin Muhammad Nafi’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdussommad bin Warits dari Isma’il bin Muslim Al-Abdhi dari Abu Mutawakkil dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw bangun shalat malam dengan membaca satu ayat Quran”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sulaiman bin Harb, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari A’mash dari Abu Wa’il Abdullah ibnu Mas’ud beliau berkata : “Pada suatu malam, aku shalat bersama Rasulullah Saw, beliau berdiri begitu lama, sehinggal terlintas niat yang tidak baik dalam hatiku. Abdullah ditanya apakah niat buruknya itu ? Beliau menjawab : Aku mau duduk dan meninggalkan Rasulullah Saw”. Sufyan bin Waki’ telah menceritakan kepada kami, beliau berkata : Jarir telah menceritakan kepada kami, dari al-A’masy dengan. hadits yang sama.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Musa Al-Anshari, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’an, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Malik dari Abu Nadhdhar dari Abu Salamah dari Aisyah beliau meriwayatkan : “Rasulullah Saw pernah shalat dalam keadaan duduk termasuk ketika membaca surah dalam shalat. Apabila bacaan surat tinggal sekitar tiga puluh sehingga empat puluh ayat, maka beliau berdiri dan meneruskan bacaan, lalu rukuk dan sujud. Pada rakaat kedua, beliau melakukan hal yang sama”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Husyaim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Khalid Al-Hadzdza’ dari Abdullah bin Syaqiq, beliau berkata : Aku bertanya kepada Aisyah mengenai shalat sunat Rasulullah. Aisyah menjawab : “Rasulullah Saw pernah shalat malam dalam keadaan berdiri yang lama. Baginda juga pernah shalat malam dalam keadaan duduk yang lama. Jika beliau membaca surat dalam keadaan berdiri, beliau akan rukuk dan sujud dan berdiri semula. Jika beliau membaca surat dalam keadaan duduk, beliau rukuk dan sujud dan duduk semula”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Musa Al-Anshari, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’an, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Malik dari Ibnu Syihab dari Sa’ib bin Yazid dari Matlab dari Abu Wida’ah As-Sahmi dari Hafshah, beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah shalat sunnah sambil duduk, Baginda membaca surah dengan tartil sehingga bacaan itu men jadi panjang daripada surah lain yang lebih panjang (yang dibaca tanpa tartil)”.

Telah menceritakan kepada kami hasan bin Muhammad Az-Za’farani, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami hajjaj dari Muhammad dari Ibnu Juraijh, beliau berkata : Telah mengkhabarkan kepada kami Abu Sulaiman bahwa Abu Salamah bin Abdurrahman mengkabarkan bahwa Aisyah berkata : “Rasulullah Saw tidak wafat sehingga sebagian besar shalat beliau dikerjakan dalam keadaan duduk”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami isma’il bin Ibrahim dari Ayyub dari Nafi’ dari Ibnu Umar, beliau berkata : “Aku pernah shalat sunat bersama Rasulullah Saw dua rakaat sebelum shalat dhuhur, dua rakaat sesudahnya, dua rakaat sesudah shalat Maghrib di rumah beliau dan dua rakaat sesudah shalat Isya’ di rumah beliau juga”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Isma’il bin Ibrahim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ayyub dari Ibnu Umar beliau berkata : saya mendapat cerita dari Hafshah : “Bahwa Rasulullah Saw melakukan shalat sunnah dua rakaat ketika fajar terbit dan adzan berkumandang”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Marwan bin Muawiyah Al-fazari dari ja’far bin Burqaq dari maimun bin Mihran dari Ibnu Umar, beliau berkata : “Saya hafal dari Rasulullah Saw delapan rakaat shalat sunnah. Dua rakaat sebelum shalat dhuhur, dua rakaat sesudahnya, dua rakaat sesudah shalat Maghrib dan dua rakaat sesudah shalat Isya. Ibnu Umar berkata : Hafshah memberitahu kepadaku mengenai dua rakaat shalat sunat fajar, tetapi aku tidak pernah melihat Rasulullah Saw melakukannya”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Salamah bin yahya bin Khalaf, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Bisyr bin Mufadhdhal dari Khalid Al-Hadzdza’ dari Abdullah bin Syaqiq, beliau berkata : saya pernah bertanya kepada Aisyah mengenai shalat sunat Rasulullah. Lalu Aisyah menjawab : “Rasulullah Saw shalat sunnah dua rakaat sebelum shalat dhuhur dan dua rakaat sesudahnya, dua rakaat sesudah shalat Maghrib, dua rakaat sesudah shalat Isya dan dua rakaat sebelum Subuh”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Abu Ishak, beliau berkata : saya pernah mendengar Ashim bin Dhamrah beliau berkata : Saya pernah bertanya kepada Ali mengenai shalat Rasulullah Saw pada waktu siang, kemudian Ali menjawa “Kalian semua tidak akan mampu   melakukannya. Kami berkata : Seandainya ada diantara kami yang mampu, dia pasti melakukannya. Dengan itu, Ali memberitahu : Apabila matahari dari arah timur mencapai jarak yang sama dengan jaraknya dari arah barat pada waktu Asar, beliau akan melakukan shalat Dhuha. Apabila matahari dari arah timur mencapai jarak yang sama dengan jaraknya dari arah barat pada waktu dhuhur, beliau mendirikan shalat sunnah empat rakaat. Rasulullah Saw shalat sunnah empat rakaat sebelum dhuhur dan dua rakaat sesudahnya. Beliau shalat sunnah empat rakaat sebelum Asar, beliau memisah setiap dua rakaat dengan memberi salam kepada para malaikat muqarrabin, para Nabi dan seluruh orang mukmin dan muslim yang mengikuti mereka”.

dalam bab ini ada delapan hadits

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud At – Tayalisi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Yazid bin Rasyk, beliau berkata saya mendengar Mu’adzah binti Abdullah al-Adawiyah berkata : “Aku bertanya kepada Aisyah : Apakah Rasulullah Saw melakukan shalat dhuha ? beliau menjawab : Ya, Rasulullah Saw melakukan shalat dhuha sebanyak empat rakaat, dan terkadang beliau menambah bilangan rakaat ditambah sesuai dengan yang dikehendaki oleh Allah”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah menceritakan kepada saya : Hakim bin Mu’awiyah Az-ziyadi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ziyad dari Abdullah bin Rabi’ Az-ziyadi dari Humaid At-tawil dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah melakukan shalat dhuha sebanyak enam rakaat”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau ber kata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Amr bin Murroh dari Abdur Rahman bin Abi Laila, beliau berkata : “Tidak ada seorang pun yang menyampaikan khabar kepadaku bahwa dia melihat Rasulullah Saw melakukan shalat dhuha kecuali Ummu Hani. beliau menyampaikan hadits yang mengatakan bahwa Rasulullah Saw datang ke rumahnya semasa hari Penaklukan Makah lalu mandi dan melakukan shalat dhuha delapan rakaat dimana tidak pernah aku lihat Rasulullah Saw melakukan shalat yang lebih ringkas daripada itu. Namun begitu, beliau tetap menyempurnakan rukuk dan sujud”.

Telah menceritakan kepada kami Ibnu Abi Umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Kahmasy bin Hasan dari Abdullah bin Syaqiq, beliau berkata : “Aku bertanya kepada Aisyah : Apakah Rasulullah Saw melakukan shalat dhuha ? Kemudian Aisyah menjawab : Tidak, kecuali apabila beliau dari perjalanannya”.

Telah menceritakan kepada kami Ziyad bin Ayyub Al-Baghdadi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Rabi’ah dari Fudhail bin Marzuq dari Athiyah dari Abu Said Al-Khudri, beliau berkata : “Rasulullah Saw selalu melakukan shalat dhuha, sehingga kami menyangka beliau tidak akan meninggalkannya, dan kadang beliau meninggalkan shalat dhuha, sehingga kami menyangka beliau tidak akan melakukannya lagi”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’. Dari Hasyim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ubaidah dari Ibrahim dari Sahm bin Munjab dari Qartsa’ Ad-dhabi (atau Qaza’ah dari Qartsa) dari Abu Ayyub al-Anshari beliau berkata : “Rasulullah Saw selalu melakukan shalat empat rakaat ketika matahari tergelincir. Lalu Aku bertanya : Wahai Rasulullah ! Kenapa engkau selalu melakukan shalat empat rakaat ketika matahari tergelincir ? Lalu beliau menjawab : Pintu-pintu langit dibuka ketika matahari tergelincir, dan tidak ditutup sampai masuk waktu shalat dhuhur, oleh karenanya senang kebaikan yang aku lakukan diangkat ke langit pada waktu ini, lalu Aku bertanya lagi : Apakah surat yang dibaca sesudah membaca al-Fatihah dalam shalat empat rakaat itu ? lalu beliau menjawab : Ya ! Lalu Aku bertanya : Apakah ada salam pemisah pada setiap dua rakaat ? beliau menjawab : Tidak !”. Ahmad bin Mani’ telah menceritakan kepada kami beliau berkata : Abu Muawiyah telah menceritakan kepada kami, beliau berkata : Ubaidah telah menceritakan kepada kami, dari Ibrahim, dari Sahm bin Minjab, dari Qaza’ah dari Qartsa, dari Abi Ayub al-Ansari dari Rasulullah Saw dengan hadits yang sama.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Muslim bin Abu Wadhah dari Karim Al-Jazari dari Mujahid dari Abdullah bin Sa’ib, beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah mendirikan shalat sunat empat rakaat sesudah matahari tergelincir, yaitu waktu sebelum shalat dhuhur. Dan beliau bersabda : Sesungguhnya pintu-pintu langit dibuka pada waktu itu. Aku senang bila amal ibadahku diterima pada waktu itu”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Salamah Yahya bin Khalaf beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Umar bin Ali Al Muqaddami dari Mus’ir bin Kidam dari Abu Ishak dari Ashim bin dhamrah dari Ali bin Abi Thalib, beliau berkata : “Rasulullah Saw melakukan shalat empat rakaat sebelum shalat dhuhur dan Ali bin Abi Thalib menjelaskan bahwa Rasulullah Saw melakukan shalat itu selepas matahari tergelincir dan beliau memanjangkan bacaan dalam shalatnya”.

dalam bab ini ada satu hadits

Telah menceritakan kepada kami Abbas Al-Anbari, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi dari Muawiyah bin Sholih dari Alla’ bin Harits dari Haram bin Muawiyah dari Pamannya dari Abdullah bin Saad, beliau berkata : “Aku bertanya kepada Rasulullah Saw mengenai shalat sunnah di rumah dan di masjid. beliau menjawab : Kamu dapat lihat betapa dekatnya rumahku dengan masjid. Aku lebih suka shalat di rumah daripada di masjid, kecuali jika shalat fardhu”.

dalam bab ini terdapat enam belas hadits

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Zaid dari Ayyub dari Abdullah bin Syaqiq, beliau berkata : “Aku bertanya kepada Aisyah mengenai puasa Rasulullah Saw Aisyah menjawab : Rasulullah Saw selalu berpuasa, sehingga kami menyangka Baginda ingin selalu berpuasa. Kadangkala Rasulullah Saw tidak berpuasa sehingga kami menyangka beliau tidak ingin selalu berpuasa lagi. Rasulullah Saw tidak pernah berpuasa sebulan penuh semenjak beliau menetap di Madinah, kecuali pada bulan Ramadhan”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Isma’il bin Ja’far dari Humaid dari Anas bin Malik bahwa beliau pernah ditanya mengenai puasa Rasul ullah Saw beliau menjawab : “Rasulullah Saw berpuasa selama beberapa hari dalam sebulan sehingga kami menyangka beliau akan terus berpuasa selama sebulan penuh. beliau juga pernah tidak berpuasa sehingga kami menyangka beliau tidak ingin langsung berpuasa pada bulan itu. Bila kamu menghendaki maka kamu akan dapat melihat Rasulullah Saw melakukan shalat pada waktu malam, kamu juga akan dapat lihat beliau tidur pada waktu malam”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud Bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Abu Basyar beliau berkata : saya mendengar Sa’id bin Jubair meriwayatkan dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Rasulullah Saw berpuasa beberapa hari dalam sebulan sehingga kami menyangka beliau ingin berpuasa sebulan penuh. kadangkala, beliau tidak berpuasa sampai beberapa hari yang membuat kami menyangka beliau langsung tidak ingin berpuasa pada bulan itu. Semenjak menetap di Madinah, Rasulullah Saw tidak pernah berpuasa sebulan penuh kecuali pada bulan Ramadhan”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Manshur dari Salim bin Abulju’di dari Abu Salamah dari Ummu Salamah, beliau berkata : “Aku tidak pernah melihat Rasulullah Saw berpuasa dua bulan berturut-turut kecuali bulan Sya’ban dan Ramadhan”. Imam Abu Isa berkata : hadits ini sanadnya shohih, begitu juga hadits yang diriwayatkan dari Abu Salamah dari Ummu Salamah, dan lebih dari satu orang yang meriwayatkan hadits ini dari Abu Salamah dari A’isyah radhiyallah’anha, dari Nabi Saw, dan nama Abu Salamah ini mungkin Abdurrahman dimana beliau meriwayatkan dari A’isyah dan Ummu Salamah semuanya dari Nabi Shallallah’alaihiwasallam.

Telah menceritakan kepada kami Hannad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdah dari Muhammad bin Amr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Salamah dari Aisyah, beliau berkata : “Aku belum pernah melihat Rasulullah Saw berpuasa sejumlah hari yang lebih banyak daripada bulan Sya’ban. beliau berpuasa pada sebagian besar hari-hari bulan Sya’ban kecuali beberapa hari, beliau pernah berpuasa hampir sebulan penuh bulan Sya’ban”.

Telah menceritakan kepada kami al-Qasim bin Dinar al-Kufiy, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Musa dan Thalaq bin Ghanam dari Syaiban dari Ashim dari Zurr bin Hubaish dari Abdullah Ibnu Mas’ud, beliau berkata : “Rasulullah Saw berpuasa pada awal setiap bulan selama tiga hari dan jarang sekali Baginda meninggalkan puasa pada hari Jum’at (disertai dengan berpuasa satu hari sebelumnya ataupun sesudahnya)”.

Telah menceritakan kepada kami Abu hafsh (Umar bin Ali) beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Dawud dari Tsur bin Yazid dari Khalid bin Ma’dan dari Rabi’ah al-Jarsyi dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw amat bersungguh-sungguh mengamalkan puasa pada hari senin dan kamis”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Yahya, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ashim dari Muhammad bin Rufa’ah dari Sahl bin Abu Sholih dari ayahnya dari Abu Hurairah, beliau berkata : “Rasulullah Saw berkata : Seluruh amal diperlihatkan kepada Allah pada setiap hari Senin dan Kamis. Oleh itu, aku ingin amal kebaikanku diperlihatkan semasa aku sedang berpuasa”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ahmad dan Mu’awiyah bin Hisyam, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Manshur dari Khaitsamah dari Aisyah, beliau berkata : “Pada suatu bulan, Rasulullah Saw berpuasa pada hari sabtu, ahad dan senin. Pada bulan yang lain, beliau berpuasa pada hari selasa, rabu dan kamis”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Mush’ab al-Madini dari Malik bin Anas dari Abunnadhar dari Abu Salamah bin Abdurrahman dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw tidak pernah berpuasa pada satu bulan yang lebih banyak daripada jumlah puasanya pada bulan Sya’ban”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Yazid bin Rasyk, beliau berkata : Saya mendengar Mu’adzah berkata : “Aku bertanya kepada Aisyah : Apakah Rasulullah Saw berpuasa tiga hari dalam setiap bulan ? Aisyah menjawab : Ya ! Aku bertanya lagi : Pada hari apakah beliau berpuasa ? Jawab Aisyah : Baginda tidak pernah memilih hari untuk berpuasa”. Imam Abu Isa berkata : Yazid ar-Rasyk adalah Yazid ad-dhabb’i al-Bashri, salah seorang rawi yang terpercaya selain itu beliau juga dikenal dengan al-Qasim/al-Qassam, banyak imam meriwayatkan hadits dari beliau, diantaranya adalah Syu’bah, Abdulwaris bin Sa’id, Hammad bin Yazid, Isma’il bin Ibrahim dan yang lain, sedangkan Rasyk (bahasa penduduk Basrah) diartikan Qassam.

Telah menceritakan kepada kami Harun bin Ishak al-Hamdani, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdah bin Sulaiman dari Hisyam bin Urwah dari ayahnya, dari Aisyah, beliau berkata : “Pada zaman Jahiliyah, kaum Quraisy berpuasa pada hari Asyura (sepuluh Muharam). Rasulullah Saw juga pernah berpuasa pada tanggal itu. Semasa beliau menetap di Madinah, beliau tetap berpuasa pada tanggal itu dan memerintahkan umat Islam turut berpuasa sama, ketika puasa Ramadhan diwajibkan kepada umat Islam (pada tahun kedua Hijrah), maka hanya puasa Ramadhan saja yang wajib. Puasa hari Asyura sudah tidak wajib lagi. barang siapa yang menghendaki silahkan melakukannya, dan barang siapa yang menghendaki silahkan meninggalkannya”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Manshur dari Ibrahim dari Alqamah, beliau berkata : “Aku bertanya kepada Aisyah : Apakah Rasulullah Saw mengkhususkan suatu hari bagi satu perkara ? Aisyah menjawab : Tidak. Amal ibadah beliau berkesinambungan. Siapakah diantara kalian semua yang mampu melakukan apa yang pernah dilakukan oleh Rasulullah Saw ?”.

Telah menceritakan kepada kami Harun bin Ishak, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdah dari Hisyam bin Urwah dari ayahnya dari Aisyah, beliau berkata : “Pada suatu hari, Rasulullah Saw datang menjengukku. Pada waktu itu, aku sedang duduk bersama seorang wanita. Rasulullah Saw bertanya : Siapakah dia ? Aku menjawab : Si fulanah. Dia suka tidak tidur malam karena beribadah. Rasulullah Saw pun berkata : Lakukanlah ibadah sebanyak yang kamu mampu. Demi Allah ! Allah tidak pernah bosan (memberikan pahala) sehingga kamu sendiri yang bosan (beribadah). Perbuatan yang paling disukai oleh Rasulullah Saw adalah amalan yang dilakukan dengan terus menerus”.

Telah menceritakan kepada kami Abu Hisyam (Muhammad bin Yazid ar-Rifa’i) beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibnu Fudhail dari A’masy dari Abi Shalih beliau bertanya kepada Aisyah dan Ummu Salamah : “Amal ibadah apakah yang paling disukai oleh Rasulullah Saw ? Aisyah dan Ummu Salamah menjawab : Amal ibadah yang dilakukan secara terus-menerus meskipun sedikit”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Isma’il, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Sholih, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mu’awiyah bin Sholih dari Amr bin Qais, behwa beliau mendengar Ashim bin Humaid, beliau berkata : saya mendengar Auf bin Malik berkata : “Pada suatu malam, saya bersama Rasulullah Saw beliau membersihkan gigi, berwudhu dan bangun melakukan shalat. Aku shalat bersama Rasulullah Saw beliau memulai shalat dengan bacaan surah al-Baqarah. Apabila sampai pada ayat mengenai rahmat, beliau berhenti sebentar dan berdoa. Apabila sampai pada ayat mengenai adzab, beliau berhenti sebentar dan memohon perlindungan. Kemudian beliau rukuk yang lamanya sama seperti berdiri. Beliau membaca Subhana dzil-jabaruti wal malakuti wal kibriya’i wal azhamati (Maha suci zat pemilik kekuasaan, kerajaan, kebesaran dan keagungan). Sesudah itu, beliau sujud yang lamanya seperti rukuk dan membaca Subhana dzil-jabarutiwal malakuti wal kibriya’i wal ‘azhamati (Maha suci zat pemilik kekuasaan, kerajaan, kebesaran dan keagungan). Kemudian, Rasulullah membaca surah Ali Imran dan surat surat selanjutnya, beliau melakukan hal yang sama pada setiap rakaat”.

dalam bab ini ada delapan hadits

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Al-laits dari Abu Mulaikah dari Ya’la bin Mamlak, beliau meriwayatkan : “Ya’la bertanya kepada Ummu Salamah mengenai cara Rasulullah Saw membaca Qur’an. Ummu Salamah menjelas kan, bahwa beliau membaca Quran dengan jelas, huruf demi huruf”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Wahab bin Jarir bin Hazim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ayah saya dari Qatadah. beliau berkata : “Aku bertanya kepada Anas bin Malik : Bagaimanakah cara Rasulullah Saw membaca Quran ? Beliau menjawab : Rasulullah Saw memanjangkan bacaan (sesuai dengan hukum tajwid)”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Sa’id Al-umawi dari Ibnu Juraijh dari Ibnu Abi Mulaikah dari Ummu Salamah, beliau berkata : “Rasulullah Saw menghentikan bacaan beliau (pada setiap ayat), beliau membaca Alhamdulillahi rabbil ‘alamin lalu berhenti, lalu beliau membaca Ar-rahmanirrahim kemudian beliau berhenti lagi, sesudah itu beliau membaca Maaliki yaumiddin”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Al-laits dari Muawiyah bin Sholih dari Abdullah bin Abi Qais, beliau berkata : “Saya bertanya kepada Aisyah mengenai bacaan Rasulullah Saw, Apakah beliau membaca dengan sirri (lirih) ataupun jahri (keras) ? Beliau menjawab : Rasulullah Saw pernah membaca dengan kedua-duanya. Kadang kala beliau baca dengan suara lirih dan kadang kala Baginda baca dengan suara keras, kemudian saya mengatakan : Segala puji kepada Allah yang memberikan kemudahan dalam perkara ini”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mus’ir dari Abul’alla’ Al-abdiy dari Yahya bin ja’dah dari Ummu Hani, beliau berkata : “Saya pernah mendengar Rasulullah Saw membaca Al-Qur’an pada waktu malam dan ketika itu aku berada di atas tempat tidur”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah, dari Mu’awiyah bin Qurrah, beliau berkata : saya mendengar Abdullah bin Mughaffal berkata : “Aku melihat Rasulullah Saw duduk di atas hewan kendaraannya pada hari pembebasan Makah sambil membaca : (Sesungguhnya Kami telah membuka bagi perjuanganmu satu jalan kemenangan yang nyata. Karena Allah mengampunkan dosamu yang dahulu dan yang akan datang, dan disempurnakan nikmat-Nya kepadamu, serta menambahkanmu hidayah ke jalan yang lurus. (QS. al-Fath : 1-2) kemudian Abdullah bin Mughaffal melanjutkan ceritanya : Baginda membaca ayat ini dengan suara yang indah. Dan berkata Mu’awiyah bin Qurrah (salah seorang yang meriwayatkan hadits ini) : Seandainya orang tidak berkumpul di sekelilingku, pasti akan aku baca seperti itu” atau sama indahnya dengan bacaannya Rasulullah Saw”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Nuh bin Qais Al-haddani dari Husam bin Mishok dari Qatadah beliau berkata : “Allah tidak mengutus seorang Nabi melainkan Nabi itu berwajah tampan dan bersuara merdu. Nabi kalian semua berwajah tampan dan bersuara merdu. Kadang kala, beliau tidak melagukan bacaannya”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Hissan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Abuzzunnad, dari Amr bin Abu Amr dari Ikrimah dari Ibnu Abbas, beliau berkata : ” Terkadang, orang yang berada di dalam bilik dapat mendengar bacaan Rasulullah Saw yang berada di ruang rumah”.

dalam bab ini ada enam hadits

Telah menceritakan kepada kami Suwaid bin Nasr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Mubarak dari Hammad bin Salamah dari Tsabit dari Mutarraf yaitu Abdullah asy-Syikhkkhir, beliatu berkata : “Aku mengunjungi Rasulullah Saw saat beliau sedang shalat. Pada saat itu, terdengar tangisan beliau yang berbunyi seperti air sedang mendidih”.

Telah menceritakan kepada kami Mhamud bin Ghailan , beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mu’awiyah bin Hisyam, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari A’mash dari Ibrahim dari Ubaidah dari Abdullah bin Mas’ud, beliau berkata : Rasulullah Saw berkata kepadaku : Bacakanlah Qur’an kepadaku ! Kemudian Aku menjawab : Wahai Rasulullah ! Apakah aku layak membacakannya kepadamu, sedangkan ia diturunkan kepadamu ? kemudian Rasulullah Saw menjawab : Aku suka mendengar bacaan selain diriku sendiri, lalu Aku (Abdullah bin Mas’ud) membacakan surah an-Nisa’. ketika sampai pada ayat : Dan Kami datangkan engkau sebagai saksi terhadap umatmu ini”, aku melihat kedua-dua mata Rasulullah Saw bercucuran air mata”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami jarir dari Atha’ bin Saib dari Ayahnya dari Abdullah bin Amr, beliau berkata : “Pada suatu hari pada zaman Rasulullah Saw, terjadi gerhana matahari. Kemudian Rasulullah Saw melakukan shalat khusuf, beliau berdiri lama dalam shalatnya sehingga hampir tidak rukuk, kemudian beliau rukuk begitu lama sehingga hampir tidak i’tidal. Lalu beliau berdiri i’tidal begitu lama sehingga hampir tidak sujud, kemudian beliau sujud dengan sujud yang lama sehingga hampir tidak mengangkat kepala, ketika beliau mengangkat kepala maka beliau membaca doa ini dengan suara yang tersedu-sedu karena menangis : Wahai Tuhanku, bukankah Engkau sudah berjanji tidak menyiksa mereka semasa aku masih berada bersama mereka ? Wahai Tuhanku, bukankah Engkau sudah berjanji tidak menyiksa mereka yang memohon ampunan kepada-Mu ? Sekarang, kami sedang memohon ampun daripada-Mu. Ketika Rasulullah Saw selesai shalat, maka matahari menjadi terang. Lalu beliau berdiri dan memuji Allah, lalu berkata ; Sesungguhnya, matahari dan bulan adalah antara tanda kekuasaan Allah . Gerhana tidak terjadi disebabkan oleh kematian ataupun kelahiran siapapun. ketika terjadi gerhana, berdzikirlah dengan menyebut nama Allah”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Ahmad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Atha’ bin Saib dari Ikrimah dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Rasulullah Saw mengangkat cucunya yang hampir meninggal dunia lalu diletakkan di pangkuan beliau. Lalu Cucunya meninggal di pangkuan beliau. Dan Ummu Aiman menangis dengan suara keras (ketika tahu cucu Rasulullah Saw menangis). Kemudian Rasulullah Saw menegurnya : Wahai Ummu Aiman, kenapa kamu menangis di hadapan Rasulullah ? Lalu Ummu Aiman menjawab : Bukankah engkau pernah menangis ? Rasulullah berkata : Bukannya aku menangis, tetapi ini hanyalah rahmat. Sesungguhnya orang beriman selalu dalam keadaan baik pada setiap ke adaan, sehingga jika nyawanya sedang dicabut pun dia tetap memuji Allah”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Ashim bin Ubaidillah dari Qasim bin Muhammad dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw mencium Utsman bin Mazh’un yang sudah meninggal dengan tangisan atau air mata yang berlinangan”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Manshur, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Amir, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Fulaih yang menjadi anak Sulaiaman dari Hilal bin Ali dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Kami menyaksikan pemakaman seorang anak perempuan Rasulullah Saw, beliau duduk di tepi makam dengan air mata yang berlinangan. Kemudian Rasulullah Saw bertanya : Siapakah yang tidak bersetubuh dengan isterinya malam tadi ? Abu Thalhah menjawab : Aku, lalu Rasulullah Saw berkata : Turunlah ke liang lahad, kemudian Abu Thalhah melakukan perintah beliau dan turun ke liang lahad”.

dalam bab ini ada dua hadits

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ali bin Mushir dari Hisyam bin Urwah dari Ayahnya dari Aisyah , beliau berkata : “Sesungguhnya alas tidur Rasulullah Saw terbuat dari kulit yang berisi rumput kering”.

Telah menceritakan kepada kami Abulkhattab (Ziyad bin Yahya Al bashri) beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ja’far bin Muhammad dari ayahnya, beliau berkata : “Aisyah pernah ditanya : Apakah alas tidur Rasulullah Saw di rumahmu ? Aisyah menjawab : Alas tidur Rasullullah Saw terbuat dari kulit yang berisi rumput kering. Lalu Hafshah ditanya : Apakah alas tidur Rasulullah Saw di rumahmu ? Hafshah menjawab : Rasulullah Saw tidur di atas sehelai kain wol yang kasar yang dilipat dua. Pada suatu malam, aku bergumam dalam hatiku : Jika aku lipat menjadi empat, tentu akan lebih empuk untuk beliau, oleh karenanya aku akan melipat kain wol itu menjadi empat lipatan. Ketika bangun pagi, Rasulullah Saw bertanya kepadaku : Apa yang kamu berikan kepadalku sebagai alas tidur malam tadi ? lalu aku menjawab : Ini adalah alas tidurmu, namun aku melipatnya menjadi empat lipatan karena akan lebih empuk, kemudian Rasulullah Saw membalas : Kembalikanlah seperti keadaan semula, karena alas yang empuk akan menghalangiku dari melakukan shalat”.

dalam bab ini ada 13 hadits

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’ dan Sa’id bin Abdurrahman dan yang lain, mereka berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Uyainah dari az-Zuhri dari Ubaidillah dari Ibnu Abbas dari Umar bin Khattab, beliau berkata : “Rasulullah Saw bersabda : (Jangan lah kalian semua melampaui batas dalam memujiku, sebagaimana orang Nasrani melampaui batas ketika memuji Isa bin Maryam ! Aku hanyalah se orang hamba, oleh itu katakanlah aku adalah hamba Allah dan Rasul-Nya”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Suwaid dari Abdulaziz dari Humaid dari Anas bin Malik, beliau meriwayatkan : “Seorang wanita bertemu dengan Rasulullah Saw dan berkata : Sebenarnya, aku memiliki keperluan denganmu. Lalu beliau membalas : Duduklah di mana saja yang kamu mau di jalan kota Madinah, aku pasti datang untuk mendengarkan keperluanmu”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ali bin Mushir dari Muslim al-A’war dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw menjenguk orang sakit, menghadiri pengurusan jenazah, mengendarai hewan keledai, menghadiri undangan budak ketika berperang dengan Bani Quraizah, beliau mengendarai hewan keledai yang tali kendali dan pelananya dibuat dari rumput kering”.

Telah menceritakan kepada kami Wasil bin Abdula’la al-Kufi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Fudhail dari al A’mash dari Anas bin Malik beliau berkata : Rasulullah Saw pernah diundang makan roti gandum dengan mentega yang sudah basi. beliau memenuhi undangan itu. Beliau juga memiliki sepasang baju perang yang digadaikan kepada seorang Yahudi. Sampai wafat, Rasulullah Saw tidak mampu menebus semula baju perang itu”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud al-Hafari dari Sufyan dari ar-Rabi’ bin Shobih dari Yazid bin Aban dari Anas bin Malik berkata : “Rasulullah Saw menunaikan Haji sambil duduk di atas pelana usang yang dialas kain yang berharga tidak sampai empat dirham. Baginda berdoa : Ya Allah, jadikanlah ibadah ini haji yang tidak ada riya’ dan tidak ada sum’ah”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Affan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Salamah dari Humaid dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Tidak ada seorang pun yang paling disayangi oleh para shahabat selain Rasulullah Saw, Apabila mereka melihat beliau, mereka tidak berdiri sebab mereka tahu beliau tidak suka perbuatan itu”.

Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Jumai’ bin Umar bin Abdurrahman al-Ijli, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami lelaki dari Bani Tamim yang menjadi anaknya Abu Halah (suami Khadijah) yang digelari Abu Abdillah dari Ibnu Abi Halah dari Hasan bin Ali, beliau berkata : Aku pernah bertanya kepada pamanku, Hindun bin Abu Halah, mengenai sifat Rasulullah Saw Aku ingin mendengar beliau menceritakan beberapa sifat Rasulullah Saw, Kata Hindun : “Rasulullah Saw adalah seorang yang agung dan berwibawa. Wajahnya cerah berseri seperti kilau bulan purnama”. Kemudian, Hindun menyebutkan hadits sampai akhir. Al-Hasan berkata : Merahasiakan keterangan sifat-sifat Rasulullah Saw dari al-Husain dalam waktu yang lama. Ketika aku menyampaikan hadits mengenai sifat-sifat Rasulullah Saw kepada al-Husain, rupa-rupanya beliau sudah mengetahuinya sebelum aku. Beliau pernah bertanya kepada Hindun apa yang aku tanyakan. Malah, beliau juga pernah bertanya kepada ayahnya mengenai masa Rasulullah Saw masuk dan keluar rumah dan bentuk fisik beliau. Ayah beliau menceritakan semuanya, tanpa ada yang tertinggal satu pun. Al-Husein bin Ali bercerita : “Aku bertanya kepada ayahku mengenai sifat Rasulullah Saw apabila masuk rumah. Lalu Ayahku menjawab : (Ketika Rasulullah Saw sudah sampai dan masuk rumah, beliau membagi waktunya menjadi tiga bagian, Satu bagian untuk Allah, satu bagian untuk keluarga beliau dan satu bagian untuk beliau sendiri. Waktu untuk beliau sendiri juga dibagi menjadi dua bagian lagi, satu untuk waktu orang khusus beliau dan satunya untuk umat beliau. Rasulullah Saw tidak menyembunyikan satu perkara pun daripada mereka. Diantara kebiasaan Rasulullah Saw ketika bersama umat beliau adalah mendahulukan mereka yang mulia dengan izin beliau untuk menyampaikan permasalahan umat Rasulullah Saw membagi permasalahan umat itu berdasarkan tingkatan maslahat mereka dalam masalah agama. Ada diantara mereka yang mempunyai satu kebutuhan (berkaitan agama), ada yang mempunyai dua hajat atau lebih. Rasulullah Saw menyibukkan diri mengurusi mereka yang mempunyai kebutuhan. Dari pertanyaan itu, Rasulullah Saw membimbing mereka melakukan hal yang memberi kebaikan kepada diri mereka sendiri dan seluruh umat. Baginda juga memberitahu apa yang sebaiknya untuk mereka. Rasulullah berpesan : Kalian semua yang hadir di sini hendaklah menyampaikan kepada mereka yang tidak hadir. Sampaikan juga kepadaku hajat mereka yang tidak mampu menyampaikannya sendiri. Sebab, barang siapa yang menyampaikan hajat orang lain yang tidak mampu kepada seorang pemerintah, Allah akan teguhkan kakinya pada hari Kiamat’. Hal-hal yang diceritakan kepada Rasulullah Saw hanya yang bermanfaat saja. Beliau tidak menerima kecuali jika hal itu diperlukan dan bermanfaat untuk orang yang menyampaikan. Para pembesar bertemu dengan Rasulullah Saw dengan membawa berbagai permintaan dan masalah. Mereka tidak pulang kecuali sesudah mendapat bekalan (ilmu dan akhlak) dan keluar bersama dalil (sebagai petunjuk kepada kebaikan). Al-Husein bin Ali bercerita lagi : Lalu, aku bertanya mengenai sifat Rasulullah Saw ketika keluar dari rumah, apakah yang dilakukan oleh beliau ? Ayahku menjawab : Rasulullah Saw menahan dan menjaga lisan beliau, kecuali pada hal-hal yang bermanfaat untuknya. Rasulullah Saw mampu membuatkan hati mereka dekat dan senang dengan beliau, dan tidak menjadikan mereka berpaling daripada Baginda. Rasulullah Saw memuliakan orang yang mulia dalam setiap kaum dan menempatkannya sebagai pemimpin untuk kaum itu. Rasulullah selalu memberi peringatan kepada manusia. beliau juga menjaga diri dari pada keburukan manusia, tanpa menyembunyikan wajah beliau yang ceria dan akhlak beliau yang mulia. Rasulullah Saw memerhatikan keadaan para shahabat beliau dan bertanya apa yang sedang berlaku kepada umat beliau. Rasulullah memuji perbuatan yang baik dan mencela perbuatan yang buruk. Semua perkara menurut Baginda adalah sederhana. Tidak kurang dan tidak lebih. Rasulullah tidak pernah lalai, bimbang sekiranya mereka akan lalai dan berpaling. beliau mempunyai ukuran dan persiapan bagi semua perkara. beliau tidak mengurangi hak yang benar atau melampaui batasnya. Orang yang dekat dengan Rasulullah Saw adalah manusia yang terbaik. Orang yang paling mulia di sisi Rasulullah Saw adalah orang yang paling banyak memberi nasihat kepada umat. Orang yang paling agung kedudukannya di sisi Rasulullah Saw adalah mereka yang mempunyai kebaikan menolong dan membantu beliau. Al-Husein bin Ali meneruskan cerita beliau : Aku bertanya pula mengenai duduk Rasulullah Saw Ayahku menjawab : (Rasulullah Saw tidak bangun dan tidak duduk kecuali dengan berzikir. Apabila beliau menghampiri satu kaum (yang sedang duduk), beliau akan duduk di tempat kosong dalam majlis itu. beliau memerintahkan supaya urmatnya melakukan perkara yang sama (apabila menghadiri majlis). Rasulullah Saw memberikan hak kepada setiap orang yang duduk mendengarkan beliau. la menjadikan sesiapa yang duduk dalam majlis itu merasakan tidak ada seorang pun yang lebih mulia di sisi beliau daripada diri mereka sendiri. Siapa yang mengajak Rasulullah Saw duduk ataupun berbincang mengenai suatu kebutuhan, beliau akan bersabar sehingga orang itu menyudahkan percakapannya dan pergi terlebih dahulu. Sesiapa pun yang memohon hajat kepada Rasulullah Saw, tidak akan ditolak selagi beliau mampu memenuhinya, ataupun jika tidak mampu, beliau akan mengucapkan dengan ucapan yang paling baik. Wajah beliau yang tenang dan akhlak beliau yang indah dapat dirasakan oleh seluruh manusia. Rasulullah Saw umpama bapak bagi mereka dan mereka memiliki hak yang sama di sisi beliau. Majlis Rasulullah Saw adalah majlis yang dipenuhi dengan sifat malu, amanah dan sabar. Tidak ada yang mengeraskan suara, tidak ada orang mulya yang dicela, tidak ada keburukan yang disebarkan. Mereka semua sama kedudukannya. Mereka saling menghormati, penuh takwa dan saling merendah diri. Dalam majlis itu, mereka menghormati orang yang tua, menyayangi anak muda, mendahulukan yang memiliki kebutuhan dan menjaga (hak) orang yang baru di kalangan mereka”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Abdullah bin Bazigh, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Bisyr bin Mufadhdahl, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sa’id dari Qatadah dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw bersabda : Seandainya aku diberi hadiah berupa daging bagian betis, aku pasti menerimanya. Apabila aku diundang (oleh siapapun), aku akan memenuhinya.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Muhammad bin Mukandar dari Jabir, beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah datang bertemu denganku dengan tanpa mengendarai baghal (peranakan keledai dan kuda) maupun birdzaun (kuda Turki)”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Nu’aim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Abu Haitsam al-Aththar. beliau berkata : “Rasulullah Saw menamaiku dengan nama Yusuf, lalu beliau mendudukkan aku di pangkuannya dan mengusap kepalaku”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Manshur, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu dawud at-Tayalisi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ar-Rabi’ (yang menjadi anaknya Shobih), beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yazid ar-Ruqasyi dari Anas bin Malik beliau berkata : “Rasulullah Saw menunaikan haji sambil duduk di atas pelana usang yang beralaskan kain, yang menurut kami berharga empat dirham. Ketika beliau sudah menaiki kendaraannya, beliau berdoa : Wahai Tuhanku ! Aku menyambut panggilan-Mu dengan haji yang tidak ada sum’ah dan tidak ada riya”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Manshur, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrazaq, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ma’mar dari Tsabit al-Bannani dan Ashim al Ahwal dari Anas bin Malik berkata : “Seorang tukang jahit mengundang Rasulullah Saw untuk makan, dia menghidangkan roti dengan gulai daging dan labu untuk Rasulullah Saw, ketika beliau makan labu, beliau menyukainya. Tsabit berkata : Saya mendengar Anas berkata : Tidaklah ada makanan yang bercampur labu dimana aku bisa membuatnya melainkan pastilah aku memasaknya”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin isma’il, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Sholih, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muawiyah bin Sholih dari Yahya bin Said dari Amrah, beliau berkata : “Seseorang bertanya kepada Aisyah : Apakah yang Rasulullah Saw lakukan di rumah ? Aisyah menjawab : Baginda sama seperti orang lain, Baginda menjahit pakaian, memerah susu kambing dan menyiapkan keperluan diri Baginda sendiri”.

dalam bab ini ada 15 hadits

Telah menceritakan kepada kami Abbas bin Muhammad ad-Duri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Yazid al Muqri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami laits bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Utsman al-Walid bin Abulwalid dari Sulaiman bin Kharijah dari Kharijah bin Zaid bin Tsabit, beliau berkata : “Sekelompok orang datang ke rumah Zaid bin Tsabit lalu berkata : Ceritakanlah kepada kami hadits-hadits Rasulullah ! Zaid menjawab : Apa yang patut aku ceritakan ? Aku adalah orang yang dekat dengan Rasulullah Saw, sehingga apabila wahyu turun kepada beliau, maka beliau akan meminta orang memanggilku untuk aku tulis wahyu itu untuk beliau. Rasulullah Saw menyertai kami saat membicarakan perihal dunia dan akhirat, Rasulullah Saw menyertai kami saat membicarakan perihal makanan dan minuman. Itu semua yang dapat aku ceritakan kepada kalian”.

Telah menceritakan kepada kami ishak bin Musa, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yunus bin Bukair dari Muhammad bin Ishak dari Ziyad bin Abi Ziyad dari Muhammad bin Ka’ab al-Qardhi dari Amru bin Ash, beliau berkata : “Rasulullah Saw menghadapkan wajah dan ucapan beliau kepada orang yang paling rendah derajatnya dari satu kaum, beliau juga menghibur dan membesarkan hati mereka. Rasulullah Saw juga menghadapkan wajah dan ucapan Baginda kepadaku sehingga aku merasa bahwa akulah yang paling baik daripada orang lain. Aku bertanya : Wahai Rasulullah, Apakah aku ataupun Abu Bakar yang lebih baik ? Jawab Rasulullah : “Abu Bakar.” Lalu Aku bertanya lagi : Wahai Rasulullah, apakah aku ataupun Umar yang lebih baik ?” Rasulullah menjawab : “Umar.” Aku terus bertanya, “Wahai Rasulullah, apakah aku atau Utsman yang lebih baik ? Rasulullah menjawab : “Utsman.” Setiap kali aku bertanya kepada Rasulullah, Baginda menjawab dengan jujur, sehingga aku merasa menyesal bertanya kepada beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ja’far bin Sulaiman adh-Dhab’i, dari Tsabit dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Aku menjadi pembantu Rasulullah Saw selama sepuluh tahun. Baginda tidak pernah walaupun sekali berkata “Huss !” kepadaku. Baginda tidak pernah mempersoalkan apa yang aku kerjakan dengan kata : Mengapa kamu lakukan hal ini ? atau pada sesuatu yang tidak aku kerjakan : Mengapa kamu tidak lakukan hal ini ?. Rasulullah Saw merupakan orang yang memiliki akhlak paling baik. Aku tidak pernah menyentuh kain sutra atau kain lembut yang lain, yang lebih lembut daripada telapak tangan beliau. Dan tidak ada bau minyak wangi yang lebih harum daripada keringat Rasulullah Saw”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id dan Ahmad bin Abdah keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Zaid dari Salam al-Alawi dari Anas bin Malik meriwayatkan : “Suatu hari, ada seseorang yang berada berdekatan Rasulullah Saw, yang mempunyai sufroh (seperti kunyit, berwarna kuning) pada dirinya. Namun, Rasulullah Saw hampir tidak pemah mengungkapkan apa yang beliau tidak suka kepada orang tersebut. Ketika orang itu berdiri, Rasulullah Saw berkata kepada para sahabat, “(Adalah lebih baik) Seandainya kalian semua dapat memberitahu kepada orang tadi supaya tidak menggunakan pewarna kuning”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Ishaq dari Abi Abdillah Al-Jadali namanya ‘Abd bin ‘Abd dari ‘Aisyah ra, beliau berkata : “Rasulullah Saw bukan seorang yang bersifat keji dan tidak pernah bersikap keji, beliau bukan seorang yang suka berteriak di pasar, beliau tidak membalas kejahatan dengan kejahatan, akan tetapi suka memaafkan dan mendamaikan”.

Telah menceritakan kepada kami Harun bin Ishak al-Hamdani, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdah dari Hisyam bin Urwah dari ayahnya dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw tidak pernah sekali pun menggunakan tangannya buat memukul, kecuali dalam berjihad pada jalan Allah. Beliau juga tidak pernah memukul pembantu dan wanita”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Abdah ad-dhabbi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Fudhail bin lyadh dari Manshur dari Zuhri dari Urwah dari Aisyah, beliau berkata : “Aku tidak pernah sekali pun melihat Rasulullah Saw membalas kezaliman yang menimpa diri beliau, selagi hal itu tidak melanggar larangan Allah. Namun jika larangan Allah dilanggar, maka beliau adalah orang yang paling dahsyat menunjukkan ke marahannya. Apabila beliau dihadapkan dengan dua perkara, maka beliau akan memilih perkara yang lebih mudah, asalkan ia tidak menyebabkan dosa”.

Telah menceritakan kepada kami Ibnu Abi Umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Muhammad bin Mukandar dari Urwah dari A’isyah beliau berkata : “Ada seorang laki-laki meminta izin kepada Rasulullah Saw dan saya disamping beliau, kemudian beliau berkata : Celaka bagi orang daripada kaum Usyairah/saudara Usyairah ini !” Kemudian, beliau memberi izin masuk kepada orang itu dan berbicara dengan lemah lembut. Ketika orang itu sudah keluar, aku bertanya : Wahai Rasulullah Saw, engkau telah berkata demikian kepada orang itu sebelum dia masuk, tetapi mengapa berlemah lembut ketika berbicara dengannya ? Rasulullah Saw menjawab : Wahai Aisyah, sejahat-jahatnya manusia adalah mereka yang dijauhi oleh orang lain karena takut akan kejahatannya”.

Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Waki’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Jumai’ bin Umair bin Abdurrahman al-Ijli, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami seorang lalaki dari bani Tamim dari Anak abi Halah yang menjadi suami Khadijah (yang bergelar Abu Abdillah) telah menceritakan kepada kami dari Ibnu Abi Halah dari Hasan bin Ali, beliau berkata : “Husain berkata : Aku bertanya kepada ayahku mengenai perjalanan hidup Rasulullah Saw. Lalu ayahku menjawab : Rasulullah Saw adalah seorang yang memiliki wajah yang ceria, suka mempermudah urusan, mempunyai perasaan yang lembut, sikap dan hati Baginda tidak kasar, bukan seorang yang suka mencari keonaran ataupun menggunakan kata-kata keji, tidak menganggap buruk sesuatu dan bukan seorang yang pelit. Beliau tidak melupakan hal yang dianggap sia-sia, beliau juga tidak suka mengharapkan permintaan orang lain dan apabila tidak suka dengan permintaan itu, beliau akan menolak dengan baik. Beliau melarang tiga perkara kepada diri beliau sendiri, yaitu berdebat, memperbanyak harta dan juga melakukan hal-hal yang tidak ada manfaatnya. Rasulullah Saw juga melarang tiga perkara ini kepada umatnya, yaitu mencela, membuka aib dan mencari kesalahan orang lain. Rasulullah Saw hanya berbicara jika ia mendatangkan pahala. Apabila beliau berbicara, semua orang yang mendengar akan terpaku (seakan-akan ada burung diatas kepala mereka) dan hanya membuka mulut apabila Rasulullah Saw sudah selesai. Para sahabat tidak akan berebut bicara di hadapan beliau. Ketika seorang daripada para sahabat berbicara, mereka yang lain hanya diam dan mendengarkan percakapannya. Dan yang disamping Nabi adalah yang berbicara paling awal. Ketika para shahabat mentertawakan sesuatu, beliau akan ikut tertawa. Begitu juga, Baginda akan turut kagum kepada sesuatu jika para shahabat mengagumi. Rasulullah Saw akan menahan sabar jika seseorang bertanya kepada beliau dengan nada ataupun cara yang kurang sopan. Ketika shahabat meminta bantuan maka beliau akan berkata : Bantulah orang yang punya hajat ini sekiranya kalian semua melihat dia sedang berusaha.” Rasulullah Saw hanya menerima pujian daripada orang yang pernah mendapat pertolongan beliau. Beliau juga tidak memotong percakapan seseorang. Namun, jika orang itu berbicara sampai melampaui batas, maka beliau akan meminta dia berhenti atau beranjak pergi”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Muhammad bin Mukandar, beliau berkata : “Tidak pernah seseorang bertanya ataupun meminta kepada Rasulullah Saw, lalu beliau menjawab dengan kata ‘Tidak’ “.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Imron (Abulqasim) al-Qurasyi al-Makkiy, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibrahim bin Sa’id dari Ibnu Syihab dari Ubaidillah dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Rasulullah Saw adalah seseorang yang paling banyak berbuat kebaikan. Baginda akan membuat lebih banyak kebaikan selama bulan Ramadhan. Pada bulan Ramadhan juga, malaikat Jibril datang membacakan ayat Quran kepada beliau. Oleh sebab itu, Rasulullah Saw melakukan banyak kebaikan melebihi angin yang berhembus”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ja’far bin Sulaiman dari Tsabit dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw tidak pernah menyimpan sesuatu sebagai bekal esok hari untuk diri beliau”.

Telah menceritakan kepada kami harun bin Musa bin Abu Alqamah al Madini, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ayah saya dari Hisyam bin Said dari Zaid bin Aslam dari Ayahnya dari Umar bin Khattab, beliau meriwayatkan : “Seseorang bertemu dengan Rasulullah Saw lalu meminta beliau untuk memberinya sesuatu. Rasulullah Saw berkata kepada orang itu : Aku tidak memiliki apa-apa. Kamu belilah sesuatu dan serahkan pembayarannya kepadaku. Apabila sudah ada rezeki, aku akan membayarnya. Lalu Umar berkata : Wahai Rasulullah Saw ! Engkau telah memberi sesuatu kepada orang itu. Dan Allah tidak mewajibkan sesuatu yang tidak mampu Engkau lakukan. Rasulullah Saw tidak senang dengan kata-kata Umar, lalu salah satu dari golongan Anshar pun berkata : Wahai Rasulullah Saw ! Berinfaklah dan jangan bimbang akan karunia dari Allah. Lalu Rasulullah Saw tersenyum mendengar kata-kata orang Ansar itu. Dan beliau berkata : Begitulah perintah yang diberikan kepadaku”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syarik dari Abdullah bin Muhammad bin Aqil dari Rubayyi’ bin Mu’awwidz bin Afra’, beliau berkata : “Aku datang menemui Rasulullah Saw dengan membawa sepiring kurma yang baru. matang dan qitsa kecil yang berbulu halus. Kemudian beliau membalas. dengan memberiku segenggam barangan perhiasan dan emas”.

Telah menceritakan kepada kami Ali bin Khasyram dan lebih dari satu orang, mereka berkata : Telah menceritakan kepada kami Isan bin Yunus dari Hisyam bin Urwah dari ayahnya dari Aisyah, beliau meriwayatkan : “Rasulullah Saw menerima hadiah dan membalas setiap pemberian kepada beliau”.

dalam bab ini ada dua hadits

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghoilan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Qatadah beliau berkata : saya mendengar Abdullah bin Abu Utabah meriwayatkan dari Abu Sa’id al Khudri, beliau berkata : “Rasulullah Saw adalah seorang yang lebih pemalu daripada gadis perawan di kamar hiasnya. Apabila beliau tidak menyukai sesuatu, kami akan dapat melihat daripada tanda dalam wajah beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Mahmud bin Ghailan beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waki’, beliau berkata : Telah mencerita kan kepada kami Sufyan dari Manshur dari Musa bin Abdullah bin Yazid Al-Khatmi Telah menceritakan kepada kami dari budak Aisyah, beliau berkata : A’isyah berkata : “Aku tidak pernah melihat kemaluan Rasulullah Saw, atau A’isyah berkata : Aku tidak pernah sekali pun melihat kemaluan Rasulullah Saw”.

dalam bab ini ada enam hadits

Telah menceritakan kepada kami Ali hujr, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ismail bin Ja’far, dari Humaid, beliau berkata : Anas bin Malik ditanya mengenai upah berbekam. Anas berkata : “Rasulullah Saw pernah berbekam dengan Abu Thaibah. Sesudah itu, beliau memerintahkan supaya memberi Abu Thaibah dua sha’ makanan. Baginda juga berbincang dengan Abu Thaibah supaya dia mengurangkan jumlah kharaj yang perlu dibayar oleh Abu Thaibah. Kata Rasulullah, “Sebaik-baik cara bagi berobat adalah dengan berbekam, atau Berbekam adalah sebaik baik proses berobat untuk kalian semua”.

Telah menceritakan kepada kami Amr bin Ali, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Waraqa’ bin Umar dari Abdul A’la dari abu Jamilah dari Ali bin Abi Thalib meriwayatkan : “Rasulullah Saw pernah berbekam dan menyuruh aku memberi upah kepada tukang bekam itu”.

Telah menceritakan kepada kami Harun bin Ishak Al-hamdani beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdah bin Sufyan At-Tsauri dari Jabir dari Syu’bi dari Ibnu Abbas yang saya sangka beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah berbekam di dua urat di leher belakang dan dua bahu Baginda dan memberi upah kepada tukang bekam itu. Seandainya berbekam itu haram, beliau pasti tidak memberi upah”.

Telah menceritakan kepada kami Harun bin Ishak beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdah bin Abu Laila dari Nafi’ dari Abdullah bin Umar, beliau meriwayatkan : “Rasulullah Saw pernah memanggil seorang tukang bekam kemudian beliau berbekam. Lalu Beliau bertanya kepada tukang bekam itu , “Berapakah pajakmu ?” Tukang bekam menjawab : ‘Tiga sha’. Selepas itu, Rasulullah Saw membatalkan satu sha’ dari pajaknya dan Rasulullah Saw memberinya upah”.

Telah menceritakan kepada kami Abdul Quddus bin Muhammad Al Atthar Al-Bashri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Amr bin Ashim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammam dan Jarir bin Hazim, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Qatadah dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah berbekam di dua urat di leher belakang dan di antara dua bahu. Baginda berbekam pada tanggal tujuh belas, sembilan belas dan dua puluh satu”.

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Manshur, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdur Razak dari Muammar dari Qatadah dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Rasulullah Saw pernah berbekam di bagian atas telapak kaki, padahal Baginda sedang dalam ihram di Malal”.

dalam bab ini terdapat dua hadits

Telah menceritakan pada kami Sa’id bin Abdurrahman Al-makhzumi dan selainnya, mereka berkata : Telah menceritakan pada kami Sufyan dari Zuhri dari Muhammad bin Jubair bin Muth’im dari ayahnya, beliau berkata : “Rasulullah Saw berkata : Aku memiliki beberapa nama, aku adalah Muhammad, aku adalah Ahmad, aku adalah al-Mahi yang dicipta oleh Allah untuk menghapus kekufuran, aku adalah al-Hasyir (yang mengumpulkan) karena umat manusia dikumpulkan untuk mengikuti jejakku, aku adalah al-Aqib (yang mengakhiri) karena tidak ada Nabi lagi sesudahku”.

Telah menceritakan pada kami Muhammad bin Tharif Al-Kufiy, beliau berkata : Telah menceritakan pada kami Abu Bakar bin Iyasy dari Ashim dari Abi Wail dari Hudzaifah beliau berkata : “Aku bertemu dengan Rasulullah Saw di beberapa jalan di Madinah. Lalu beliau berkata, “Aku adalah Muhammad, aku adalah Ahmad, aku adalah Nabi yang menyebarkan rahmat dan aku adalah Nabi yang memerintahkan taubat. Aku adalah al-Muqaffa’ (yang dimuliakan). Aku adalah al-Hasyir (yang mengumpulkan) karena umat manusia dikumpullkan mengikut jejakku. Aku adalah Nabi yang terlibat dalam peperangan besar.) Telah menceritakan pada kami Ishaq bin Manshur, beliau berkata : Telah menceritakan pada kami An-Nadhar bin Syumail, beliau berkata : Telah menceritakan pada kami Hammad bin Salamah dari Ashim dari Zurrin dari Hudzaifah dari Nabi hadits yang sama. Begitu juga Imam Hammad berkata dari Ashim dari Hudzaifah radiyallah ‘anhu.

dalam bab ini ada enam hadits

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’ beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Rauh bin Ubadah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Zakaria bin Ishak, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Amr bin Dinar dari Ibnu Abbas, beliau berkata : “Rasulullah Saw menetap di Makah selama tiga belas tahun dimana wahyu diturunkan kepadanya. Dan beliau menetap di Madinah selama sepuluh tahun. Baginda wafat ketika berusia enam puluh tiga tahun”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin ja far dari Syu’bah dari Abu Ishak dari Amr bin Sa’ad dari Jarir bahwa beliau mendengar Mu’awiyah bin Abu Sufyan berkhotbah dan beliau berkata : “Rasulullah Saw wafat ketika berusia enam puluh tiga tahun. Abu Bakar dan Umar juga begitu, dan sekarang aku berusia enam puluh tiga tahun”.

Telah menceritakan kepada kami Husain bin Mahdi Al-bashri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrazaq dari Ibnu Juraijh dari Zuhri dari Urwah dari Aisyah, beliau berkata : “Rasulullah Saw wafat. ketika Baginda berusia enam puluh tiga tahun”.

Telah menceritakan kepada kami Ahmad bin Mani’ dan Ya’qub bin Ibrahim Ad-Dauragi keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Isma’il bin Ulyah dari Khalid Al-Hadzdza’, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ammar yang menjadi budaknya Hasyim, beliau berkata : saya mendengar Ibnu Abbas berkata : “Rasulullah Saw wafat pada usia enam puluh lima tahun”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin basysyar dan Muhammad bin Abban keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Muadz bin Hisyam, beliau berkata : telah menceritakan kepada kami Ayah saya dari Qatadah dari Hasan dari Daghfal bin Hanzhalah, beliau berkata : “Nyawa Rasulullah Saw dicabut ketika Baginda berusia enam puluh lima tahun”. Imam Abu Isa berkata : nama Daghfal tidak pernah saya ketahui mendengar hadits dari Nabi dan dia di zaman seorang yang meriwayatkan hadits (akan tetapi belum pernah dijumpai beliau berkumpul dengan nabi).

Telah menceritakan kepada kami Ishak bin Musa Al-Anshari beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’an, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Malik bin Anas dari Robi’ah bin Abdurrahman mendengar Anas bin Malik berkata : “Rasulullah Saw bukan seorang yang tinggi dan bukan juga rendah, tidak putih dan juga tidak berkulit Sawo matang, rambut beliau ikal dan tidak lurus. Beliau diutus oleh Allah menjadi Rasul semasa berusia empat puluh tahun. Beliau menetap di Makah selama sepuluh tahun dan di Madinah sepuluh tahun. Beliau wafat pada usia enam puluh tahun dan ketika itu, tidak sampai dua puluh helai uban yang terdapat pada rambut dan janggut Baginda”. Qutaibah bin Said telah menceritakan kepada kami, dari Malik bin Anas, dari Rabiah bin Abi Abd Rahman, dari Anas bin Malik, hadits yang sama.

dalam bab ini ada 14 hadits

Telah menceritakan kepada kami Abu Ammar bin Haris dan Qutaibah bin Said dan lebih dari sartu orang, mereka berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Uyainah dari Az-Zuhri dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Pandangan terakhir yang aku lemparkan pada diri Rasulullah Saw adalah ketika beliau menyingkap satir pada hari senin. Aku lihat wajah beliau putih bersih seakan-akan kertas mushhaf, sementara para shahabat shalat di belakang Abu Bakar. Abu Bakar ingin bergerak (geser), tetapi beliau memberikan isyarat kepadanya agar ia tetap diam di tempat. Lalu beliau melepaskan kain tabir dan meninggal di penghujung hari itu”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mus’adah Al-Bashri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Salim bin Ahdhar dari Ibnu Aun dari Ibrahim dari Aswad dari A’isyah, beliau berkata : “Aku menyandarkan Rasulullah Saw ke dadaku atau Aisyah berkata : (Ke pangkuanku). Beliau meminta diambilkan wadah untuk buang air kecil. Kemudian sesudah itu Baginda wafat”.

Telah menceritakan kepada kami Laits dari Ibnu Abdul Hadi dari Musa bin Sarjas dari Qasim bin Muhammad dari Aisyah, beliau berkata : “Aku melihat Rasulullah Saw pada saat bersiap menghadapi kematian. Di sisi Baginda ada bekas berisi air. Baginda memasukkan tangan ke dalam bekas air itu dan mengusap wajah Baginda dengan air sambil berdoa : Ya Allah, bantulah aku menghadapi dahsyatnya sengsara kematian !”.

Telah menceritakan kepada kami Hassan bin Sobbah Al-Bazzar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Mubasysyar bin Isma’il dari Abdurrahman bin Alla’ dari ayahnya dari A’isyah, beliau berkata : “Aku tidak cemburu melihat seseorang menghadapi kematian dengan ringan, selepas aku melihat dahsyatnya kematian Rasulullah Saw”. Imam Abu Isa berkata : Saya bertanya kepada Abu Zar’ah : Siapakah sosok Abdurrahman bin Al-Alla’ ? Kemudian beliau menjawab : Dia adalah Abdurrahman bin Al-Alla’ bin Lajjaj.

Telah menceritakan kepada kami Abu Kuraib Muhammad bin Al-Alla’ beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abu Muawiyah dari Abdurrahman bin Abu Bakar (dia adalah anaknya maliki) dari Abu Mulaikah dari A’isyah, beliau berkata : “Pada saat Rasulullah Saw dicabut nyawa, para shahabat berselisih pendapat mengenai pemakaman beliau. Akhirnya, Abu Bakar berkata : Aku pernah mendengar Rasulullah Saw berkata, Allah tidak mencabut nyawa seorang Nabi kecuali di tempat yang Beliau sukai sebagai tempat dikuburkan. Oleh itu, kuburkanlah Rasulullah Saw di tempat letaknya alas tidur beliau”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar dan Abbas Al-Anbari dan Sawwar bin Abdullah dan selainnya, mereka berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Sa’id dari Sufyan At-tsauri dari Musa bin Abi A’isyah dari Ubaidillah dari Ibnu Abbas dan keduanya berkata : “Abu Bakar mencium Rasulullah Saw selepas beliau wafat”.

Telah menceritakan kepada kami Nasr bin Abdullah Al-Jahdhami, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Marhum bin Abdul Aziz Al-Atthar dari Abi Imron Al-Jauni dari yazid bin Ba-banus dari A’isyah. beliau berkata : “Sesungguhnya Abu Bakar masuk ke kamar Rasulullah Saw selepas beliau wafat dan meletakkan mulutnya di antara kedua-dua kening Rasulullah Saw dan kedua-dua tangannya di lengan Rasulullah Saw. Abu Bakar berbisik dengan tenang : Aduhai Nabi-Nya, aduhai makhluk pilihan Nya, aduhai kekasih-Nya”.

Telah menceritakan kepada kami Bisyr bin Hilal As-Shawaf Al-bashri, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ja’far bin Sulaiman dari Tsabit dari Anas bin Malik, beliau berkata : “Pada hari Rasulullah Saw memasuki Madinah, seluruh kota itu menjadi terang. Pada hari Rasulullah Saw wafat, seluruh kota itu menjadi suram. Dan kami tidak akan membersihkan tangan kami daripada debu kubur Rasulullah Saw, dan kita berada dalam pemakamannya sehingga kami mengingkari hati kami”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Hatim, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Amir bin Sholih dari Hisyam bin Urwah dari Ayahnya dari Aisyah beliau berkata : “Rasulullah Saw wafat pada hari senin”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Abu Umar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan bin Uyainah dari Ja’far bin Muhammad dari ayahnya, beliau berkata : “Rasulullah Saw wafat pada hari senin. Jenazahnya didiamkan pada hari yang sama sampai malam Selasa dan dikebumikan pada malamnya”. Sufyan berkata : Muhammad berkata : “Pada saat itu terdengar galian kubur di akhirnya malam”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdul Aziz bin Muhammad dari Syarik bin Abdullah bin Abu Namr dari Abu Salamah bin Abdurrahman bin Auf berkata : “Rasulullah Saw wafat pada hari senin dan dimakamkan pada hari Selasa”. Abu isya berkata : Ini hadits gharib.

Telah menceritakan kepada kami Nasr bin Ali Al-Jahdhammi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abu Dawud beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Salamah bin Nubaith dari Nu’aim bin Abu Hindun dari Nubaith bin Syarith dari Salim bin Ubaid berkata : “Rasulullah Saw pernah pingsan pada saat sakit. Apabila sadar, Beliau bertanya : Apakah sudah masuk waktu shalat ? Para sahabat menjawab : Ya, Rasulullah Saw berkata lagi : Perintahkan Bilal untuk mengumandangkan adzan dan mintalah kepada Abu Bakar untuk menjadi imam shalat !. Selepas itu, Rasulullah Saw pingsan. Apabila tersadar, Beliau bertanya : Apakah sudah masuk waktu shalat ? Para shahabat menjawab : Ya, Rasulullah Saw berkata : Perintahkan Bilal untuk mengumandangkan adzan dan mintalah kepada Abu Bakar untuk menjadi imam shalat !. A’isyah berkata : Ayahku adalah seorang yang mudah sedih. Apabila beliau menggantikan tempatmu menjadi imam, beliau akan menangis, sehingga tidak mampu, jika engkau perintahkan orang lain (menjadi imam) maka itu lebih baik. Kemudian, Rasulullah Saw pingsan lagi. Apabila tersadar, Beliau berkata : Perintahkan Bilal untuk mengumandangkan adzan dan mintalah kepada Abu Bakar untuk menjadi imam shalat !, Kalian ini seperti wanita dalam kisah Yusuf. Kemudian Bilal mengumandangkan adzan dan Abu Bakar dipanggil menjadi imam shalat. Selepas itu, Rasulullah Saw merasakan sakitnya lebih ringan. Dan beliau berkata : Carikan seseorang untuk aku bersandar padanya ! Kemudian, datang Barirah bersama seorang yang lain. Rasulullah Saw pun bersandar kepada mereka berdua. Ketika Abu Bakar melihat keadaan Rasulullah Saw semacam itu, beliau ingin kembali, namun Rasulullah Saw memberi isyarat supaya Abu Bakar tidak beranjak dari tempatnya, sehingga Abu Bakar selesai bershalat. Sesudah itu Rasulullah wafat. Kemudian Umar berkata : Demi Allah ! Aku tidak mau mendengar siapa pun berkata Rasulullah Saw sudah meninggal dunia . Jika ada, aku akan penggal kepala orang itu dengan pedangku ini. Ketika itu, orang yang ada di situ tidak tahu mau berbuat apa-apa karena mereka tidak mempunyai Nabi sebelum Rasulullah Saw. Mereka berkata : Wahai Salim ! Pergilah bertemu dengan shahabat Rasulullah Saw dan panggil beliau ke sini. Aku pun pergi bertemu dengan Abu Bakar yang ketika itu berada di masjid. Aku menangis kebingungan. Ketika Abu Bakar memandangku, beliau bertanya : Apakah Rasulullah Saw sudah meninggal dunia ? Aku menjawab : Umar telah berkata : Aku tidak mau mendengar siapa pun berkata Rasulullah Saw sudah meninggal dunia. Jika ada, aku akan penggal kepala orang itu dengan pedangku ini.’ “Mendengarnya, Abu Bakar berkata : Mari kita pergi. Aku pun berangkat bersama Abu Bakar. Ketika Abu Bakar tiba, banyak orang yang sudah masuk ke kamar Rasulullah Saw. Abu Bakar berkata : Wahai manusia ! Beri aku jalan untuk masuk !. Orang yang ada di situ memberi jalan untuknya. Abu Bakar mendekati jenazah Rasulullah Saw lalu membaca : Sesungguhnya Engkau wahai Muhammad akan mati, dan sesungguhnya mereka juga akan mati.” (Surah az-Zumar, ayat 30) Kemudian, orang yang ada di situ berkata, “Wahai sahabat Rasulullah ! Apakah nyawa Rasulullah Saw sudah dicabut ? Abu Bakar menjawab : Ya ! Mereka yakin Abu Bakar berkata benar. Sesudahnya, orang sama bertanya : Wahai sahabat Rasulullah ! Apakah jenazah Rasulullah disembahyangkan ? Abu Bakar menjawab : Ya !, Mereka bertanya lagi : Bagaimanakah caranya ? Abu Bakar menjawab : Sekumpulan orang masuk lalu bertakbir, dan dirikan shalat jenazah, berdoa dan kemudian keluar. Selepas itu, masuk golongan yang lain lalu bertakbir, shalat jenazah, berdoa dan keluar. Begitulah sehingga semua orang sudah masuk. “Orang sama bertanya lagi, “Wahai sahabat Rasulullah ! Apakah jenazah Rasulullah dikebumikan ? Abu Bakar menjawab : Ya ! Mereka bertanya : Dimanakah ? Abu Bakar menjawab : Di tempat di mana Allah mencabut nyawa Beliau. karena, Allah tidak mencabut nyawa Rasulullah Saw kecuali di tempat yang baik. Mereka yakin Abu Bakar berkata benar. Selepas itu, Abu Bakar menyuruh keluarga ayah Rasulullah Saw buat memandikan Beliau. Selepas itu, kaum Muhajirin musyawarah. Mereka berkata : Mari kita semua pergi bertemu dengan saudara kita kaum Ansar. Kita ajak mereka bersama-sama berbincang masalah ini. Lalu, seorang daripada kaum Ansar berkata : Daripada kalangan kami seorang pemimpin, daripada kalangan kalian seorang pemimpin . “Umar terus membalas , “Siapa yang memiliki tiga keutamaan ini, (Umar membaca ayat 40 surah at-Taubah yang bermaksud)” Dia seorang daripada dua orang semasa mereka berlindung di dalam gua, ketika dia berkata kepada sahabatnya : Janganlah kamu berduka cita, sesungguhnya Allah bersama sama kita, Siapakah dua orang itu dalam ayat ini ? Selepas itu, Umar menghulurkan tangan lalu membai’at Abu Bakar. Orang ramai di situ turut membai’at beliau dengan bai’at yang indah”.

Telah menceritakan kepada kami Nasr bin Ali, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Zubair beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Tsabit Al-Bannani dari Anas bin Malik. beliau berkata : “Ketika Rasulullah Saw sedang merasakan kesakitan menghadapi kematian, Fatimah berkata : Aduhai, sakitnya ! Rasulullah membalas : Tidak ada sakit lagi untuk ayahmu sesudah hari ini. Sesungguhnya maut sudah menghampiri ayahmu, tidak seorang pun dapat lari daripadanya. Pertemuan (dengan maut) pasti akan terjadi sampai hari Kiamat”.

Telah menceritakan kepada kami Abul Khatthab Ziad bin Yahya Al Bashri dan Nasr bin Ali, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdu Rabbih bin Bariq Al-hanafi beliau berkata : saya mendengar kakek saya (ayah ibu saya) yang bernama Samak bin Walid, dia bercerita pernah mendengar Ibnu Abbas berkata : saya mendengar Rasulullah bersabda : “Siapa antara umatku yang memiliki dua farath⁹, Allah akan memasukkan orang itu ke dalam syurga kerana perantara kedua anak itu. Aisyah berkata : Bagaimanakah dengan umatmu yang mempunyai seorang farath ? Rasulullah Saw menjawab : Begitu juga dengan umatku yang mempunyai seorang farath. Wahai muwaffaqah ! Aisyah bertanya lagi : Bagaimana pula dengan umatmu yang tidak mempunyai farath ? Jawab Rasulullah : Akulah farath untuk umatku. Mereka tidak akan ditimpa musibah seperti kematianku”.

⁹farath adalah anak kecil yang meninggal dunia sebelum orang tuanya.

dalam bab ini terdapat tujuh Hadits

Telah menceritakan kepada kami ahmad bin mani’, beliau bekata : Telah menceritakan kepada kami Husain bin Muhammad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Israil dari Abu Ishak dari Amru bin al Harits yang menjadi saudara laki-laki Juwairiyah (beliau salah seorang sahabat), beliau berkata : “Rasulullah Saw tidak meninggalkan apa-apa kecuali senjata perang Baginda, hewan bighal dan sebidang tanah yang baginda jadikan sebagai sedekah”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abul Walid, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Hammad bin Salamah dari Muhammad bin Amr dari Abu Salamah dari Abu Hurairah, beliau berkata : Fatimah datang bertemu Abu Bakar lalu bertanya : Siapakah yang mewarisimu ? Abu Bakar menjawab : Isteriku dan anakku. Fatimah berkata lagi : Mengapa aku tidak pernah mewarisi ayahku ? Abu Bakar menjawab : Aku pernah mendengar Rasulullah Saw berkata : Kami tidak mewariskan, Namun, aku menanggung orang yang ditanggung oleh Rasulullah Saw, dan aku memberi nafkah kepada orang yang diberi nafkah oleh Rasulullah Saw”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Yahya bin Katsir Al-Anbari Abu Ghassan, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Amr bin Murrah dari Abu al-Bakhtari, beliau berkata : Abbas dan Ali datang menemui Umar. Mereka berdua sedang berselisih mengenai satu perkara. Masing-masing berkata kepada lawannya, “Kamu begini, kamu begitu.” Umar berkata kepada Thalhah bin Ubaidillah, Zubair bin Awwam, Abdurrahman bin Auf dan Sa’d bin Abi Waqqash : Aku bertanya kepada kalian semua dan bersumpah demi Allah, apakah kalian semua pernah mendengar Rasulullah berkata : “Setiap harta seorang Nabi adalah sedekah, kecuali sebagai makanan orang yang menjadi tanggungannya ?” Dan dalam hadits ini terdapat sebuah cerita.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Mutsanna, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Shafwan bin Isa dari usamah bin Zaid dari Az-Zuhri dari Urwah dari Aisyah semoga Allah merialhai beliau : Bahwasanya Rasulullah Saw berkata : “Kami tidak mewariskan apa yang kami tinggalkan, maka ia adalah sedekah”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Abu Az-Zunnad dari Al-A’rajh dari Abu Hurairah semoga Allah meridhai beliau dari Nabi Muhhamad Saw beliau bersabda : “Aku tidak membagi warisan berupa dinar ataupun dirham. Apa yang aku tinggalkan sesudah nafkah isteri-isteriku dan upah para penggantiku, maka ia adalah sedekah”.

Telah menceritakan kepada kami Al-Hasan Bin Ali Al-Khalal, Telah menceritakan kepada kami Bisyr bin Umar beliau berkata : saya mendengar Malik bin Anas dari Zuhri dari Malik bin Aus bin al-Hadatsan, beliau berkata : “Aku bertemu dengan Umar. Selepas itu, Abdurrahman bin Auf Thalhah dan Sa’d bin Abi Waqqash pun masuk. Tidak lama kemudian, Abbas dan Ali datang memperselisihkan satu hal di hadapan Umar. Umar berkata kepada semua yang ada di situ : Aku bertanya kepada kalian semua dan bersumpah demi Allah yang dengan kehendak-Nya, langit dan bumi tegak, “Apakah kalian semua tahu bahwa sesungguhnya Rasulullah Saw pernah berkata : Kami tidak mewariskan apa yang kami tinggalkan, maka ia adalah sedekah. Mereka yang ada di situ menjawab, “Allahumma. Ya, kami mengetahuinya”. Dan dalam hadits ini terdapat sebuah cerita yang panjang.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliatu berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Ashim bin Bahdalah dari Zur bin Hubaisy dari Aisyah semoga Allah meridhainya, beliau berkata : “Rasulullah Saw tidak meninggalkan satu dinar ataupun satu dirham puri, tidak juga seekor kambing maupun seekor unta, dan beliau berkata : Saya ragu meninggalkan budak laki laki dan perempuan”.

dalam bab ini terdapat tujuh hadits

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Basysyar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdurrahman bin Mahdi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Sufyan dari Abu Ishak dari Abu Al-Ahwash dari Abdullah bin Mas’ud dari Nabi Muhammad Saw beliau ber sabda : “Barang siapa yang dapat melihatku dalam tidurnya, sebenamya dia memang sudah melihatku. Sebab syaitan tidak dapat menyamar menjadi aku”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammadbin Basysyar dan Muhammad bin Mutsanna, keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ja’far, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Syu’bah dari Abu Hushain dari Abu Sholih dari Abu Hurairah semoga Allah Meridhainya beliau berkata : Rasulullah Saw bersabda : Barang siapa yang dapat melihatku dalam tidurnya, sebenarya dia memang sudah melihatku. Sebab syaitan tidak dapat menyerupai aku”.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Khalaf bin Khalifah dari Abu Malik Al-Asyja’i dari ayahnya, beliau berkata : “Rasulullah Saw bersabda : Siapa yang melihatku dalam tidurnya, sebenarnya dia memang sudah melihatku”. Imam Abu Isa berkata : Abu Malik Adalah Sa’ad bin Thariq bin Asyyam dan Thariq bin Asyyam termasuk sahabat nabi, dan dia meriwayatkan beberapa hadits. Imam Abu Isa berkata : aku mendengar Ali bin Hujr berkata : kata Khalf bin Khalifah : Aku melihat Amru bin Hurats (sahabat Nabi) ketika itu aku masih lagi kanak-kanak kecil.

Telah menceritakan kepada kami Qutaibah bin Sa’id, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdul Wahid bin Ziyad dari Ashim bin Khulaib beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami ayah saya, beliau mendengar Abu Hurairah berkata : Rasulullah bersabda : “Barang siapa yang dapat melihatku dalam tidurnya, sebenarnya dia memang sudah melihatku. Sebab syaitan tidak dapat menyerupai aku”. Ayahku berkata : Aku sampaikan hadits ini kepada Ibnu Abbas dan berkata : Aku pernah melihat Baginda, lalu aku menyebut nama Hasan bin Ali, dan menurutku Rasulullah kelihatan seperti Hasan. Ibnu Abbas berkata : Sungguh, Rasulullah mirip dengan Hasan bin Ali.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibnu Abu Adi dan Muhammad basysyar, beliau bin Ja’far keduanya berkata : Telah menceritakan kepada kami Auf bin Abu Jamilah dari Yazid al-Farisi dan dia adalah penulis mushaf al-qur’an, beliau berkata : “Aku melihat Rasulullah dalam tidur semasa zaman Ibnu Abbas. Aku beritahu kepada Ibnu Abbas, aku pernah melihat Rasulullah dalam tidur. Ibnu Abbas berkata, “Rasulullah Saw pernah berkata : Syaitan tidak dapat menyerupaiku. Barang siapa yang melihatku dalam tidurnya, berarti dia sudah melihatku. Ibnu Abbas bertanya : Apakah kamu dapat menggambarkan sifat dan ciri orang yang kamu lihat dalam tidur ? Aku menjawab : Ya, aku dapat menggambarkan sifat-sifatnya kepadamu. Orang itu memiliki sifat antara dua orang, baik jasad mahupun dagingnya. Kulitnya Sawo matang agak putih, pelupuk matanya hitam, senyumnya indah, lengkuk wajahnya bagus, janggutnya memanjang antara telinga ini dan telinga ini dan memenuhi tenggorokan nya. Auf berkata : Aku tidak ingat sifat apa lagi selain sifat-sifat ini. “Ibnu Abbas berkata kepada Yazid : Seandainya kamu melihat dalam keadaan sadar, kamu tidak akan dapat menggambarkan sifat-sifatnya lebih daripada ini”. Imam Abu Isa berkata : Yazid Al-Farisi adalah Yazid bin Hurmuz dan dia lebih dahulu daripada Yazid bin Ruqasyi, dan Yazid Al-Farisi meriwayatkan beberapa hadits dari Ibnu Abbas, sedangkan Yazid Ar-Ruqasyi ini tidak pernah menemui Ibnu Abbas dia bernama Yazid bin Abban Ar-Ruqasyi dan dia meriwayatkan dari Anas bin Malik, keduanya (Yazid Al-Farisi dan Yazid Ar-Ruqasyi) ini dari Basrah, sedangkan Auf bin Abu Jamilah adalah Auf Al-A’rabi. Telah menceritakan kepada kami Abu Dawud Sulaiman bin Salam Al-balkhi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami An-Nadhir bin Syumail beliau berkata : Auf bin al-Arabi berkata : Usiaku lebih tua daripada Qatadah.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abu Ziyad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ya’qub bin Ibrahim bin Sa’ad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami anak saudara laki-laki saya yang menjadi Anaknya Zuhri dari pamannya, beliau berkata : Abu Salamah berkata : Abu Qatadah berkata : Rasulullah Saw telah bersabda : Barang siapa yang melihatku (maksudnya di dalam tidurnya) maka sesungguhnya dia telah melihatku yang sebenarnya”.

Telah menceritakan kepada kami Abdullah bin Abdurrahman Ad-darimi, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ma’la bin Asad, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Abdul Aziz bin Mukhtar, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Tsabit dari Anas bin Malik : “Bahwa Rasulullah Saw bersabda : Barang siapa yang dapat melihatku dalam tidurnya, sebenarnya dia memang sudah melihatku. Sebab syaitan tidak dapat menyerupai aku. Beliau juga berkata : Ru’ya (penglihatan dalam tidur yang disertai petunjuk daripada Allah) orang yang beriman adalah satu bahagian daripada empat puluh enam tanda kenabian”.

Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ali, beliau berkata : Saya mendengar ayah berkata : Abdullah bin al-Mubarak berkata : Jika kamu ditimpa bala, hendaklah kamu berpegang pada ‘atsar’ (perkataan ataupun perbuatan yang disandarkan kepada shahabat Nabi). Telah menceritakan kepada kami Muhammad bin Ali, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami An-Nadhar bin Syumail, beliau berkata : Telah menceritakan kepada kami Ibnu Auf dari Ibnu Sirin, beliau berkata : Hadits ini adalah agama (ad-din). Karena itu, lihatlah darimana engkau mengambil agamamu.